Збекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги

2.2.4. Сув ҳавзаларида сув мувозанати элементларини кузатиш ишларини ташқил қилиш
Кўллар ва сув омборларидаги станционар гидрометорологик тармокда, маҳсус гидромстеорологик обсерваториялар, кўллар станциялари ва кўллардаги постлар киради. Ҳавзалар хусусиятларини
баҳолаш, станция ва постларнн техник таъминлаш мак;садида ҳавзалар 3 гурухга булинади: катта, ўрта, кичик, катта кўллар гурухига юза майдони 2000 км2 дан ортик. бўлган ва ўртача чуқурлиги 18 м дан кам бўлмаган кўллар киради. ўрта кўллар гурухига юза майдони 100 дан 2000 км2 гача ва ўртача чуқурлиги 7-18 м гача бўлган кўллар киради. Кичик кўллар гурухига юза майдони 100 км² дан кам, ўртача чуқурлиги эса 7 м дан ортик. бўлмаган кўллар киради. Сув омборлари эса фақат юза майдонига асосланиб гурухларга ажратилади.
Гидрологик постлар ва кўллар стаппияларида кузатишлар қиргокларда, кдргоқ олдида, қирғоққа яқин бўлган ва ҳавзаварнинг очиқ қисмларида асосий кузатиш ишлари дастур бўйича бажарилади. Асосий мажбурий ишлар билан бирга қушимча ишлар ҳам бажарилади. Булар қуйидагилар:

1. 
   сув юзасидан буғаниш;
   
2. 
   термик кирким бўйича юза қатламилаги сувнннг ҳарорати;
   

3. 
   ер ости сувларининг сув сатҳи;
   
4. 
   шамол таъсирида сув сатхднинг тебраниши;
   
5. 
   оқим йуналиши ва тезлиги;
   
6. 
   ирмокларининг қуйилиш қисмидаги сув сарфлари;
   
7. 
   сув ҳавзаси устида гидрометеорологик элементларнинг таксимланиши;
   
8. 
   сувнинг нисбий оғирлиги;
   
9. 
   музлаш ҳодисалари;
   
10. 
    қирғоқ ва қирғоқ зоналарини қайта шаклланиши;
    
11. 
    сув омборларииинг окизиклар билан тулиши.
    

Қушимча (нестандарт) кузатиш ишларига ҳавзага қуйиладиган кичик дарё ва сойларнинг оқимини кузатиш, вдргоқ зонасидаги ўта нам тупроқларнинг намлигини ва унинг буғланишни ўлчаш ва шунингдек сув омборининг ўсимликлар билан қопланган қисмидаги буғланиш миқдорини аниқлаш киради. Бу кузатишлар гидрометеорологик обсерваторияларда ва экспедицияларда бажарилади.
Кўл станцияси ва постини ташқил кллиш учун қуйидаги ишлар бажарилади:

1. 
   Кўлнинг рекогносцировкаси;
   
2. 
   Катта сув омборининг бир қисмини ва кичик кўлнинг буғунлай гицрографик схемаси;
   
3. 
   Йигилган маълумотларни қайта ишлаш;
   
4. 
   Станция, пост ва кузатиш пунктлари учун жой танлаш;
   
5. 
   Станция ва постларнинг курилиши.
   

1-жадвал
Гидрологик постлардаги асосий (мажбурий) к Ўзатишлар ва ишлар

№	Кузатиш ва ишлар номи	Кузатиш муддати