Zbekiston respublikasi oriental universiteti

Boburiylar davrida Hindiston bog‘-park san’atida yangi yo'nalishning vujudga kelishi. Bogiar tipologiyasi. Boburiylarning bobolari Amir Temur va Temuriylar chorbogiarni shahar atrofidagi tabiatan nafis joylarda bunyod etgan boisalar, Boburiylar chorbog1 uslubini nafaqat nafis tabiat quchog’iga, balki shahar ichiga me‘moriy obidalar majmuyi: saroylar, qasrlar, ko‘shklar, maqbaralar muhitiga olib kirib, bu san’atning yangi yo‘nalishini yaratdi. Ana shunday m e’moriy obidalar bilan ham ohang tarzda yaratilgan chorbog'ni Dehlida, Akbarshoh otasi Xumoyunga atab 1566-yilda qurdirgan maqbara-bog‘da ko‘ramiz. M aqbaraning chir atrofida simmetriya tarzida suv havzalari, ariqlar, xiyobonlar va chamanlar barpo etilgan. Chopbog‘ bu yerda maqbara uchun manzaraga boy, jozibador, dilni yayratadigan m e’moriy yashil muhit-peyzaj vazifasini bajargan. Agradagi Akbarshoh maqbara-bog‘i ham ana shunday orombaxsh bog’ilardandir. Akbarshoh maqbarasi bog'ning geometrik markazida joylashgan. Bog'ning to 'rt tarafida to 'rtta ulkan darvoza, bog'da sersoya daraxtlar, maymunlar, tovuslar va ohular mavjud. Lahordagi Shalimar bog’ining me’moriy landshaft yechimi. Shohjahonning Lohurdagi Shalimar bog'i haqida alohida to'xtash joizdir. Bog' 1641—42-yillarda bunyod etilgan. U qiyalikda joylashgan bo'lib , maydoni pog'onali uch tekis sahnga bolingan . Cho'zinchoq to 'g 'ri to'rtburchakli m untazam rejadagi bog' atrofi baland devor va darvozalar bilan o'ralgan. Meridional yo'nalishdagi bog' o'qi bo'ylab markaziy xiyobon va o'rtada o 'q ariq, ikki yondan esa unga parallel yonbosh xiyobonlar o'tkazilgan. Xiyobonlarni ko'ndalang kesgan parallel yolaklar va ariqlar bog'da kvadrat shaklidagi «chorchaman»lami hosil qilgan. Bog' maydoni 16 gektarga yaqin. Xiyobonlar va yoMaklar kesishgan joylarga turli shakldagi favvoralar yoki shalolalar bunyod etilgan. Quyi va yuqori pog‘onalarning tarixi bir-biriga o'xashash chorbog1 ko‘rinishida bo ‘lgan. Chorcham anlarda mevali daraxtlar, gulli butalar va gulzorlar mavjud. 0‘rtadagi sahnning maydoni nisbatan kichik, unda ulkan kvadrat hovuz, uning m arkazida esa marmar supa joylashgan. Bog'ning sharqiy va g‘arbiy devorlari bo‘ylab bir-biriga o ‘xashash
bir oshyonli saroylar va yordamchi xonalar qurilgan.