Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

эркинликларини амалга оширишда бошқа шахсларнинг, 
жамият ҳамда давлатнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва 
қонуний манфаатларига путур етказмаслиги шартлиги 
аниқ кўрсатилган.
Ўз шахсини эркин камол топтириш ҳуқуқи – бу 
инсоннинг ўз шахсини эркин ривожлантириш, қонун-
чилик ҳужжатлари билан тақиқланмаган ҳар қандай 
ҳаракатни амалга ошириш ҳуқуқига эга бўлиши
дир. 
Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларациясида ҳам айнан 
“ҳар бир инсон қаерда бўлишидан қатъи назар, ўзининг 
ҳуқуқ субъекти сифатида тан олинишига ҳақли”
деган 
қоида мустаҳкамланганлиги бежиз эмас. 
Юридик жиҳатдан шахсни эркин камол топтириш ҳуқуқи 
унинг ҳуқуқларини қонунчиликда кафолатлаш, сўнгра уларни 
таъминлаш орқали амалга оширилади. Ўзбекистон қонунчилиги 
“инсон, унинг ҳаёти, эркинлиги, шаъни, қадр-қиммати 
ва бошқа дахлсиз ҳуқуқлари олий қадрият ҳисобланади”
деган олтин қоида билан сингдирилганлиги эркин камол 
топтириш ҳуқуқини амалга ошириш учун барча имкониятлар 
мавжудлигини англатади.
Ўз шахсини эркин камол топтириш ҳуқуқи инсоннинг ижод 
қилишга бўлган ҳуқуқлари асосида таълим олиш, маданий ва 
ижтимоий неъматлардан баҳраманд бўлиш, ўзига керакли бўлган 
билим ва илмни олиш ҳуқуқини ҳам англатади. Ўз шахсини 
эркин камол топтириш ҳуқуқи белгиланиши инсонга ўзини ўзи 
кашф этишга бўлган эҳтиёжлари амалда таъминланиши учун 
конституциявий-ҳуқуқий асосларни мустаҳкамлайди.

---

39
21-савол: 
Янги таҳрирдаги Конституция 
лойиҳасига киритилаётган ҳеч кимга унинг 
розилигисиз қонунчиликда белгиланмаган 
мажбурият юклатилиши мумкин эмас, деган 
норма нимани англатади?
Жавоб:
Ҳуқуқий давлат 
сифатида Ўзбекистонда ҳам 
ҳар қандай фаолият, ҳуқуқ ва 
эркинликлар, мажбуриятлар 
фақат ва фақат қонунчиликка 
мувофиқ белгиланиши ва 
амалга оширилиши лозим.
Шу маънода янги таҳ-
рирдаги Конституциямиз ло-
йи ҳасининг 21-моддасида “Ҳеч кимга унинг розилигисиз