Ўзбекистон республикаси ўрта ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги
Download 1.01 Mb. Pdf ko'rish
|
болдир ошиқ бўғими нишонов
- Bu sahifa navigatsiya:
- ТАДҚИҚОТ ВАЗИФАЛАРИ
|
ТАДҚИҚОТ
МАҚСАДИ: болдир-ошиқ бўғимнинг шикастланишида функционал натижаларни яхшилаш ва даволаниш муддатларини қисқартириш. ТАДҚИҚОТ ВАЗИФАЛАРИ: 1. Капсуляр-боғлам аппаратининг шикастланишини ташхислашда нур ва функционал тадқиқот усулларининг аҳамиятини баҳолаш. 2. Жарроҳлик даволашнинг оптимал вақтини аниқлаш, даволаш самарадорлигини назорат қилиш мезонларини ва регенерация жараёнларини якунлаш вақтини аниқлаш. МУНДАРИЖА КИРИШ............ 1-БОБ. Адабиётларни таҳлили 1.1 Болдир-ошиқ бўғим жароҳатларида оғир функционал бузилишлар ривожланишининг анатомик-физиологик хусусиятлари ва патогенетик механизмлари………………………………………… 1.2 капсуляр-боғлам аппарати, қон-томир ва дегенератив касалликларнинг диагностика усуллари ва оғирлигини комплекс баҳолаш …………………………………………. 1.3 Ҳар-хил оғирликдаги болдир-ошиқ бўғими шикастланишларини консерватив ва жарроҳлик даволаш усуллари ва уларнинг регенератив ва тикланиш реакциялар фаолиятидаги роли……………………………….. 2-БОБ. Материаллар ва тадқиқот усуллари. Беморларнинг хусусиятлари .... . 2.1 Болдир-ошиқ бўғим жароҳатларидан кейин турли даврларда қон айланишининг бузилишини клиник, рентгенологик, ултратовуш диагностикаси ва комплекс баҳолаш усуллари…………………… . . 2.2 Болдир-ошиқ бўғими шикастланишининг оғирлигини ташхислаш ва баҳолашда рентгенологик тадқиқотларнинг ўрни……………………………… . . болдир-ошиқ бўғимнинг шикастланган тўқималарининг микрогемодинамикаси бузилишларини функционал диагностика қилиш усули ………. . 2.6 Болдир-ошиқ бўғими шикастланишининг ультратовуш диагностикаси ...... 2.7. Болдир-ошиқ бўғим жароҳатларини консерватив ва жарроҳлик даволаш усулларини қўллаш асослари ……… ……. . 3-БОБ. Натижалар ва муҳокамалар ……………………………………… . 3.1 Болдир-ошиқ бўғимининг шикастланишларини ташхислашда замонавий усулларининг информацион ахамияти………………………………………… 3.2 Ўткир ва узоқ муддатли даврда болдир-ошиқ бўғимининг шикастланишини консерватив даволаш натижалари …………………………………………………… . 3.3 Ўртача ва оғир жароҳатларни жарроҳлик йўли билан даволаш натижалари………………………………………………………………………… ХОТИМА……………………………………………………………… . . ХУЛОСАДАР……………………………………………………………… АМАЛИЙ ТАВСИЯЛАР……………………………………. ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ………………………. КИРИШ Болдир-ошиқ бўғимининг шикастланиши (БОБ) таянч-ҳаракат тизимининг энг кўп учрайдиган шикастланишлари қаторига киради ва барча суяк жароҳатларининг 12- 24% ни ташкил қилади ва оёқ суяклари синиши таркибида улар 40-60% га етади [33, 61, 70]. Ушбу жароҳатларни консерватив ва жарроҳлик даволаш усуллари такомиллашганига қарамай, қониқарсиз натижалар сони 5 дан 30% гача, ногиронлик 28% га этади [18, 34, 51, 68]. Травматологнинг кундалик амалиётида болдир-ошиқ бўғимининг шикастланишлари учун асосий диагностика усули клиник ва рентгенологик ҳисобланади. Тўпланган тажриба шуни кўрсатдики, БОБни ташкил этувчи суякларнинг синиши 50% дан ортиқ талуснинг сублуксацияси ва дислокацияси билан бирга келади, бу патологик жараёнда капсуляр-боғлам аппаратининг (КБА ) иштирок этишини кўрсатади. текширув суяк шикастланишининг оғирлигини баҳолаш учун этарли , лекин махсус Қийинчиликлар қўшма юмшоқ тўқималар ва КБА изоляция қилинган шикастланишлари ташхисида юзага келади, уларнинг частотаси 10-12% га, баъзи спорт турларида эса 50% га этади. [24, 32, 44, 56]. Ушбу жароҳатларнинг жиддийлигини этарлича баҳоламаслик ва этарли даражада даволаш кўпинча БОБнинг сурункали беқарорлигига олиб келади. Бундай шароитда бўғим юзаларида нотекис юк бўғим хафтага эрта эскиришига олиб келади ва 9-25% да остеоартрит сабабларидан бирига айланади ва ногиронлик 30% га етади [7,9,31,53]. Адабиётларга кўра, юмшоқ тўқималарнинг шикастланишини ташхислашда рентгенографиянинг сезгирлиги 22-50% га зўрға етади. Ушбу соҳада юмшоқ тўқималарнинг шикастланишини ташхислашда бошқа радиация усулларининг имкониятлари этарли даражада ўрганилмаган [34,59]. Шикастланган оёқ-қўлларнинг қон-томир тизими тўқималарнинг шикастланишига жуда тез жавоб қилади ва травмадан кейинги артериоспазм реактив гиперемия билан алмашади, шикастланишга қон-томир реакциясининг биринчи босқичининг оғирилиги ва давомийлиги суяк ва юмшоқ тўқималар шикастланишининг оғирлигига боғлиқ. Узоқ муддатли шикастланган аъзонинг артериал ишемияси тикланиш жараёнларига салбий таъсир кўрсатади ва даволанишнинг ёмон натижаларининг сабабларидан биридир. Адабиётлардан кўриниб турибдики, қон-томир омилининг патоген ролини бартараф этиш асоратлар сонини камайтиради, даволаниш муддатини қисқартиради ва функционал натижаларни яхшилайди [19, 61]. Радионуклид ангиография, ультратовуш ва электромагнит флоуметрияни ўз ичига олган макро ва микроциркуляцияни баҳолашнинг замонавий усуллари инвазив ва ярим инвазивдир. Допплер эффектидан фойдаланган ҳолда ультратовушли томир диагностикаси усуллари қиммат ускуналарни талаб қилади ва ҳозирда кундалик травматологик амалиётда қўлланилмайди. Шу билан бирга, минтақавий гемодинамикани ўрганиш учун инвазив бўлмаган усуллардан фойдаланиш қон айланишининг бузилиши ва шикастланган оёқ- қўл сегментидаги тўқималарнинг метаболизмига умумий баҳо беришга имкон беради. Бундан ташқари, даволаш жараёнида ушбу усуллардан фойдаланиш терапевтик тадбирларнинг самарадорлигини баҳолаш, ривожланаётган асоратларни ўз вақтида аниқлаш, тўқималарни тиклашни якунлаш вақтини индивидуал равишда аниқлаш, даволаш вақтини қисқартириш ва функционал натижаларни яхшилаш имконини беради. Тажриба шуни кўрсатадики, БОБни ҳосил қилувчи суяк синишларини консерватив даво бўлакларни алмаштирмасдан оқланади. Бўғимининг сублуксацияси, дислокацияси ва синиши билан кечадиган БОБ жароҳатларини даволашда бўлакларнинг силжиши билан ёпиқ репозиция устунлик қилади ва фақат унинг муваффақиятсизлиги ёки иккиламчи силжиши, сублуксация ёки дислокациянинг такрорланиши билан кечиши хавфи бор [71]. Бундай тактиканинг минтақавий қон оқимига ва даволаниш натижаларига салбий таъсири етарлича ўрганилмаган. Адабиётда биз жарроҳлик даволаш вақти ва кўрсатмалари бўйича ягона нуқтаи назарни топмадик ва бундай тактик қарорларнинг шикастланган оёқ-қўлларнинг қон айланиши ҳолатига таъсири ўрганилмаган [29, 39, 65]. Суяк бўлакларини ички ёки ташқи фиксация йўли билан синишларни жарроҳлик даволашнинг мавжуд усуллари уларни консолидацияга қадар ушлаб туришга имкон беради. Шу билан бирга, ички остеосинтез травматик аралашув бўлиб, уни қўллаш шикастланган аъзода минтақавий қон айланишига салбий таъсир қилади. Ташқи фиксация мосламаларидан фойдаланиш камроқ жарроҳлик жароҳати билан бирга келади, бу сизга бўғим ичидаги ёриқларни даволаш тамойилларини тўлиқ амалга оширишга имкон беради ва шу билан қон айланишининг бузилишининг регрессиясига ва қон-томирларининг ва БОБ функцияси тикланишига ижобий таъсир кўрсатади. Download 1.01 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|