Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Haqiqiy turdagi o‘zgaruvchilar. 
Haqiqiy turdagi o‗zgaruvchilar ikki xil bo‗ladi:
O‗zgaruvchining 
turi 
Xotiradan 
ajratiladigan joy 
Qabul qilishi mumkin bo‗lgan 
qiymatning oralig‗i 
float 
4 bayt 
1.4E-45 dan +3.4E+38 gacha 
double 
8 bayt 
4.9E-324 dan +1.8E+308 gacha 
Misol. 
float x1, x2; 
double d, s, pi; 
Belgi o‘zgaruvchilar. 
Qiymati bitta belgidan iborat bo‗lgan o‗zgaruvchilarni Java da ta‘riflash 
uchun char xizmatchi so‗zidan foydalaniladi. Bu turdagi o‗zgaruvchilar 
uchun xotiradan ikki bayt joy ajratiladi. Misol: 
char s$, f_f; 

---

20 
 
Mantiqiy turdagi o‘zgaruvchilar. 
Qiymati mantiqiy kattalik bo‗lgan (true yoki false) o‗zgaruvchilarni 
ta‘riflash uchun boolean xizmatchi so‗zidan foydalaniladi. Misol: 
boolean l, m, j; 
 
Satrli o‘zgaruvchilar. 
Qiymati ixtiyoriy satr bo‗lgan o‗zgaruvchilarni ta‘riflash uchun String 
xizmatchi so‗zidan foydalaniladi. Ammo, bu so‗z Java da klassning nomi 
bo‗lgani uchun, undan keng ma‘noda foydalanish mumkin. Bu haqda 
keyinroq batafsil to‗xtalamiz. Hozircha String dan satrli o‗zgaruvchilarni 
ta‘riflashda foydalanamiz. Misol: 
String aa, bb, cc; 
String so‗zining yozilishiga e‘tibor bering. Bu so‗z bosh harfdan 
boshlangan. 
 
Java tilida izohlar (kommentarii). 
Izohlar kompilyatsiya jarayoniga ta‘sir etmaydi. Izohlar programmaning 
o‗qilishini osonlashtirish uchun ishlatiladi. Java tilida izohlarning uch xil 
ko‗rinishi mavjud:
bir satrli izoh: 
ko‗p satrli izox: 
hujjatlashtiruvchi izoh. 
Bir satrli izohlar // belgilaridan boshlanadi va satrning oxirigacha izoh 
deb olinadi. Masalan, 
int a, b; //bu satrda ikkita butun o‗zgaruvchi ta‘riflangan 
// keyingi satrda bu o‗zgaruvchilarga qiymat beriladi 
Ko‗p satrli izohlar /* belgilaridan boshlanib, */ belgilari bilan tugagan bir 
nechta satrni o‗z ichiga oladi. Masalan, 
/* 
Java da barcha o‗zgaruvchilar ta‘riflangan bo‗lishi kerak 
O‗zgaruvchilarni programmaning ixtiyoriy joyida ta‘riflash mumkin 
*/ 
Hujjatlashtiruvchi izohlar /** belgilaridan boshlanib, */ belgilari bilan 
tugaydi va bir nechta satrdan iborat bo‗lishi mumkin. Bu turdagi izohlar Java 
yordamida Web-sahifalarni yaratishda ko‗p qo‗llaniladi. Yuqorida keltirilgan 
programmalarga e‘tibor bersangiz, ularda bir qator izohlar keltirilgan. 
Ayniqsa, NetBeans muhitida programma tuzishda juda ko‗p izohlarga duch 
kelasiz. Ularni olib tashlash ham mumkin. Izohlarni olib tashlash 
programmaning natijasiga ta‘sir qilmaydi.

---

21