Ўзбекистон республикаси транспорт вазирлиги тошкент давлат транспорт университети техносфера хавфсизлиги

Талаба рейтинг дафтарчасининг охирги рақами

0		1		2		3		4		5		6		7		8		9
0	савол	1, 12		10, 12,		9, 14		8,15		7, 16		6, 17		5, 18		3, 20		2, 13		4, 25
	масала	7		9		11		15		2		8		5		1		4		7
1	савол	11, 40		12, 39		12, 38		13, 37		14, 36		15, 35		16, 34		17, 33		18, 32		19, 31
	масала	6		10		12		15		13		4		8		11		13		9
2	савол	20, 30		21, 29		22, 28		23, 27		24, 26		1, 30		2, 31		3, 32		4, 33		5, 34
	масала	3		8		12		15		10		7		3		5		8		6
3	савол	6, 35		7, 36		8, 37		9, 38		10, 40		11, 39		21, 38		1, 22		2, 23		3, 24
	масала	1		9		11		15		2		6		10		12		3		8
4	савол	4, 25		5, 26		6, 27		7, 28		8, 29		9, 30		10, 31		11, 32		12, 33		13, 34
	масала	5		8		13		12		10		7		3		1		14		9
5	савол	14, 35		15, 36		16, 37		17, 38		18, 39		19, 40		4, 39		5, 37		6, 35		7, 38
	масала	13		4		8		11		13		9		10		12		3		8
6	савол	8, 21		9, 22		10, 23		11, 24		15, 26		16, 27		17, 28		18, 29		19, 30		20, 31
	масала	9		11		15		2		8		5		3		1		14		9
7	савол	1, 40		2, 39		3, 37		4, 38		5, 36		6, 35		7, 34		8, 33		9, 34		10, 33
	масала	15		10		7		3		5		8		6		12		3		8
8	савол	11, 32		12, 31		13, 30		14, 29		15, 28		16, 27		17, 24		18, 23		20, 34		25, 39
	масала	11		15		2		6		10		12		3		8		13		4
9	савол	15, 28		16, 30		18, 33		19, 36		14, 32		1, 25		3, 19		8, 40		10, 32		16, 39
	масала	13		4		8		11		13		9		3		1		14		9

Саволлар
Мустақил таълим учун тавсия этиладиган мавзулар:

1. 
   Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги тўғрисидаги таълимотнинг мақсади ва пайдо бўлиш сабаблари
   
2. 
   Ҳаёт хавфсизлиги тўғрисидаги таълимот.
   
3. 
   Ҳаёт фаолияти хавфсизлигининг назарий асослари.
   
4. 
   Техносферадаги хавфлар.
   
5. 
   Хавфсизликни системали таҳлили. Ишлаб чиқариш объектларида хавфлилик даражасини таҳлил қилиш.
   
6. 
   Ҳаёт фаолияти хавфсизлигини таъминлаш.
   
7. 
   Меҳнат муҳофазаси асослари. Меҳнат муҳофазасини ташкил қилиш ва бошқариш. Меҳнат шароитини тадқиқ қилиш. Бахтсиз ҳодисалар, касбий касаллик ва жароҳатлар.
   
8. 
   Ишлаб чиқаришдаги бахтсиз ҳодисаларни текширишни ўрганиш.
   
9. 
   Станцияларда меҳнат муҳофазаси бўйича чора-тадбирлар.
   
10. 
    Ишчиларининг меҳнатини ташкил этишда эргономик муаммолар;
    
11. 
    Пол устидаги қурилмаларига хизмат кўрсатувчи автоматика ва телемеханика ишчиларининг меҳнат шароити ўзига ҳос ҳусусияти;
    
12. 
    Темир йўл транспортининг ишлаб чиқариш объектларида санитар-техник талаблар.
    
13. 
    Ишлаб чиқариш муҳити билан инсонни ўзаро боғланганлиги.
    
14. 
    Меҳнат муҳофазасининг хуқуқий ва меъёрий асослари. Меҳнат муҳофазаси бўйича йўриқнома ишлаб чиқиш.
    
15. 
    Электр хавфсизлиги ва уни таъминлаш усуллари. Яшиндан ҳимояланиш. Электр жиҳозларини ерга улашни ҳисоблаш. Электр жиҳозларини ноллашни ҳисоблаш.
    
16. 
    Босим остида ишлайдиган идишлар (тизимлар)дан фойдаланишда хавфсизлик қоидалари.
    
17. 
    Юклаш-тушириш ишларида хавфсизлик. Оғир юкларни кўтариш-ташиш қоидаларини ўрганиш. Пўлат арқонларини юк кўтаришини баҳолаш. Юклар хавфсизлиги таснифи. Юк кранлари билан ишлашда тавсия этилган хабар бериш белгилари. Юкларни хавфсиз строплаш схемалари.
    
18. 
    Локомотив бригадаси ишчиларининг меҳнат муҳофазаси.
    
19. 
    Темир йўл транспорти ишчиларини йўллардаги хавфсизлик техникаси асослари
    
20. 
    Поезд ва темир йўл техникасига хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш технологик жараёнлари хавфсизлиги.
    
21. 
    Темир йўл қурилишида тупроқ ишларини бажаришдаги меҳнат хавфсизлиги.
    
22. 
    Темир йўл қурилишида, темир йўл транспорти техникасини таъмирлашда фойдаланиладиган қўл электр-пневматик асбоб ускуналарини ишлатишда хавфсизлик техникаси.
    
23. 
    Темир йўллардаги қурилиш монтаж ва таъмирлаш ишларини бажариш хавфсизлиги.
    
24. 
    Ёнғин ва портлаш хавфсизлиги асослари.
    
25. 
    Ёнғиндан хабар берувчи қурилмалар ва эвакуацияни ташкил этиш.
    
26. 
    Темир йўлда ёнғин хавфсизлигини таъминлаш тизими
    
27. 
    Технологик жараёнларда юзага келадиган зарарли моддаларни ҳисоби.
    
28. 
    Жароҳатланганда биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш.
    
29. 
    Шахсий ҳимоя воситалари.
    
30. 
    Хавфсизликни таъминлашда юкларнинг физик тафсифларини ҳисобга олиш.
    
31. 
    Юкларни сақлаш ва ташиш хавфсизлиги.
    
32. 
    Эвакуация қилишни ҳисоби.
    

34. Электр қурилмаларидан фойдаланишда ёнғин ҳавфсизлиги.
35. Электротехник ҳимоя воситалари ва сақловчи мосламалар.
36 Ишчиларининг меҳнатини ташкил этишда эргономик муаммолар.
37. Ёнғин хавфсизлиги асослари.
38. Ўт ўчириш воситалари ва ускуналари.
39. Ёнғин ҳақида хабар берувчи воситалар.
40. Автоматлаштирилган ва механизациялаштирилган ўт ўчириш воситалари.


Масалалар
1-масала
Электр мосламасини депо цехида ерга улаш керак. Мослама тортувчи подстанция кичик вольт қалқонидан (шчитдан) қувватланади. Электр тури ажратилган нейтрал 380 В кучланишга эга. Электр мосламанинг умумий қуввати 100 кВА дан зиёд, ёнида табиий ерга улаш воситаси йўқ. Масалани
ечиш учун дастлабки маьлумотларни талаба шифри рақамлари йиғиндисининг охириги рақами бўйича олади (1–жадвал).
Масалани ечиш учун кўрсатмалар
[10] адабиётда берилган маьлумотга қараб қуйидигиларни
аниқланг:
а) ҳисобот чизмасини;
б) тупроқнинг умумий қаршилигини;
в) ўз хоҳишингиз бўйича иқлимий ҳудудни ҳам аниқланг ва коэффициентини;
г) ерга уланган ҳимоя қилувчи симнинг энг юқори даражадаги қаршилигини қабул қилинг.
1. Аниқланг:
а) ернинг энг катта қаршилигини ҳисобланг;
б) қувур туридаги ерга уланган оқимга қаршилигини;
в) экранлаштириш коэффициентини;
г) электродларнинг керакли сонини;
д) ерга уланган бир-бирига боғловчи темир полоса узунлиги;
е) поласани ерга улаш оқимига қаршилиги;
ж) мураккаб ерга уланган ҳимоя воситасининг умумий қаршилиги, уланиш тасма темирнинг ва қувурли электродларнинг умумий қаршилигини;
3) Ҳисоблашларга асосланиб хулоса қилинг.
1-жадвал

	Вариантлар
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
Тупроқ тури	(қумлоқ тупроқ)	Қум тупроқ	Қора тупроқ	Лой тупроқ	Торф	Шағал	Боғ ери	Супес(қумлоқ тупроқлар	Қора тупроқ	Лой тупроқ
Вертикал электроднинг тепа қисмини ўрнатиш чуқур, см	80	85	90	85	90	95	100	90	85	80
Климатик ҳудуд	𝐼𝑉	𝐼𝐼𝐼	𝐼𝐼	𝐼	𝐼	𝐼𝐼	𝐼𝐼𝐼	𝐼𝑉	𝐼𝐼𝐼	𝐼𝐼
Вертикал электроднинг узунлиги, см	250	260	270	280	300	250	260	270	280	300
Электроднинг ташқи диаметри, см	5	6	5	6	5	6	5	6	5	6
Улантирувчи металл лен. кенглиги, см	3	4	5	6	7	7	6	5	4	3

2-масала
Ацетон буғлари бўяш ишлари қилинаётганда чиқади. Технологик талабларга риоя қилиб, депонинг цехида табиий ҳаво алмаштириш (аэрация)ни ишлашини ва шу йўл билан зарур ҳаво тозалаш мумкинлигини аниқланг.
Ҳисоблаш учун берилган дастлабки маьлумотлар варианти талаба ўқиш шифрининг охирги рақами бўйича олинган (2-жадвал).