Ўзбекистон республикаси транспорт вазирлиги тошкент давлат транспорт унверситети “Қурилиш” факультети

3-расм. Асфальт қориштирувчи ускуна чиқарилмалари таркибидагичангнинг дисперс таркиби.
Чикррилмалар учун 50—100 фоиз атрофидаги бошчангланганлик даражаси хосдир. Бунда камида 100 мкм дан кичик бўлган зарралар таркиби 40 дан 75 фоизгача бўлган миқдорни ташкил этади. Кварц чанги таркибининг тузилиши имкони борича пластик шаклга эга бўлади. Чанг зарралари ҳавога тарқалаётганҳид ҳар доим хавога тескари бўлган ҳолатни эгаллашга ҳаракат қилади. Плас­тик шакл уларга атмосферада ва инерцион чангтутгичларда чўкиш имконини бермайди.
Чикарилмаларни тозалаш даражаси
Газдан ажратилган ёки реакцияга киришган ифлослантирувчи модда массасининг тозалангунга қадар бўлган газдаги ифлослантирувчи модда массасига нисбатини аниқлаш газни тозалаш даражаси деб аталади.
Чангнинг бошланғич ва якуний таркибига, унинг дисперслигига, физик, кимёвий хусусиятига ва ишлаб чиқаришга қайтаришнинг мақсадга мувофиқлигига кўра газ тозалаш жараёнини уч даражага ажратиш мумкин: дағал, ўртача ва нафис. Дағал тозалашда йирик ҳисобланувчи ўлчами 100 мкм дан катта бўлган чанглар тутиб қолинади. Бундай тозалашдан биринчи босқичда фойдаланилади.


Назорат саволлари
1.Транспорт обьектларининг экологик кўрсаткичларини айтинг?
2.Ифлосланишнинг ўлчаш усулларини айтинг?
3.Ифлосланишнинг кўрсаткичларини айтинг?
4. Ифлосланишнинг экологик кўрсаткичларини айтинг?
Адабиётлар

1. 
   Шадиметов Ю., Холмуминов Ж. Экологик ҳуқуқ. Тошкент «CHINOR ENK» 2015й. 512б.
   
2. 
   M.Begon, Colin R. Townsend, and John L.Harper. Ecology. UK. 2006.
   
3. 
   Мирзиёев Ш.М. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик – ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак. Т.: Ўзбекистон, 2017 й.
   
4. 
   МирзиёевШ.М. Эркин ва фаровон демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. – Т.: Ўзбекистон, 2016 й.
   
5. 
   ЎзбекистонРеспубликасиПрезидентининг“ЎзбекистонРеспубликасиниянадаривожлантиришбўйичаҲаракатларстратегияси”тўғрисидагиФармони(“Халқсўзи”, газетаси, 2017й., 8февраль)
   
6. 
   Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз. –Т.: Ўзбекистон, 2017 й.
   
7. 
   Мирзиёев Ш.М. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови. – Т.: Ўзбекистон, 2017 й.
   
8. 
   Yodgorova D.Sh., Egamberdiyeva L.Sh., Azimova D.O. Shahar ekologiyasi. Toshkent, ЎзМУ нашриёти, 2013.
   
9. 
   Ўзбекистон Республикасининг меҳнат кодекси, Тошкент, Адолат, 2008.
   
10. 
    СанПиН №0063-96, Доимий иш жойларида умумий ва маҳаллий тебранишнинг санитария меъёрлари.,Тошкент, 1996.
    
11. 
    ҚМҚ 2.01.05-98.Табиий ва сунъий ёритилганлик меъёрлари. Тошкент 1998.
    
12. 
    ҚМҚ 3.01.02-98. Қурилишда меҳнат хавфсизлиги. Тошкент 1998.
    
13. 
    Меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисидаги қонун. Т.: 2002 й.
    

Интернет сайтлари

14. 
    www.ziyo.edu.uz
    
15. 
    www.ziyo.net.uz
    
16. 
    www.uznature.uz
    
17. 
    www.sanoatktn.uz
    
18. 
    http://www.hsea.ru
    
19. 
    http://ipb.mos.ru/ttb