Ўзбекистон Рэспубликаси

1-илова
9-Мавзу: Айлана бўйлаб текис ҳаракатда бурчак ва чизиқли тезлик, тезланиш.
Маъруза режаси:
1.
2.
3.


Дарс мақсади:

АЙЛАНМА ҲАРАКАТ

Айланма харакат деб траекторияси айланадан иборат бўлган ҳаракатга айтилади
Агар айланма ҳаракатда чизиқли тезлик ўзгармаса бундай ҳаракат айланма текис ҳаракат дейилади

-бурчак тезлик Т – айланиш даври
 - айланишлар частотаси (Гц=1/с) (1 секунд вақт ичидаги айланишлар сони)
Текис айланма ҳаракат қилаётган жисмнинг ҳаракат тенгламаси қуйидагича:
[рад]
Агар жисм t вақт ичида N марта айланса айланиш даври Т, частотаси ν ва бурчак тезлиги ω қуйидагича:

Агар жисмнинг минутига айланишлар сони n берилса, у ҳолда айланишлар частотаси ν, бурчак тезлик ω ва айланиш даври Т қуйидагича:

текис айланма ҳаракатда марказга интилма тезланиш қуйидагича:

Агар жисм ўз бурчак тезлигини тенг вақтлар ичида тенг миқдорларга ўзгартирса бундай айланма ҳаракат текис ўзгарувчи айланма ҳаракат дейилади.(13-расм) Агар айланма ҳаракат қилаётган жисм ўз бурчак тезлигини t вақт ичида 0 дан  қийматга текис ўзгартирса, бунда , 0, t лар билан ҳосил қилинган трапеция юзи умумий бурчак кўчишини билдиради (): (13 – расм)

Бу ерда: -бурчак тезланиш
Ихтиёрий пайтдаги бурчак тезликни топиш:

Агар =-₀ эканлигини ҳисобга олсак айланма ҳаракат қилаётганжисмнинг ҳаракат тенгламаси:
-тезланувчан
-секинланувчан
Бурчак тезлик ўзгарганда вужудга келувчи уринма (тангенциал) тезланиш:

Умумий натижавий тезланиш