Ўзбeкистон рeспубликаси

Интеграл усул. Интеграл метод мультипликатив, каррали ва каррали- аддитив кўринишли аралаш моделларда омиллар таъсирини баҳолаш учун қўллани1ади. Ушбу усулдан фойдаланиш занжирли ўрин алмаштириш, мутлоқ ва нисбий фарқ усулларига нисбатан омиллар таъсирини ҳисоблашда аниқроқ натижалар олишга имкон беради, чунки омиллар таъсири остидаги натижавий кўрсаткич қўшимча ўсиши охирги омилга бириктирилмайди, балки улар ўртасида тенг бў1инади.
Турли моделлар учун омиллар таъсирини ҳисоблаш алгоритмларини кўриб чиқамиз. Мултпликатив моделларда омиллар таъсирини ҳисоблаш учун қуйидаги ишчи формулалар қў1лани1ади:

ф=хй.
^{Аф,= й0 + › хАй, ёки Öф}хъ ^{ʼʼ2 х(}ё ^+Йı) фйъ 0 + › хАй, ёки Öфй 2 й( +х )

4.2-жадвал Маҳсулот ҳажми ўзгаришига ишчилар сони ҳамда бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот о•згариши таъсирининг
таҳлили

Кўрсаткичлар	Ўтган йил	Ҳақиқатда Фарқи (+;-)
Ишчилар сони, киши (ИС)	144	152	+8
Бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот, минг сўм (БИР)	1235	1207	-28
Маҳсулот ҳажми, минг сўм (МҲ)	177840	183464	+5624

Бизнинг мисолимизда омиллар таъсирини ҳисоблаш қуйидагича бажарилади:

МҲ — ИС * БИО
_{- исъ(} * Í 235) + Ҳз(8*(-28))—9880+(-112)= 9768
2. _БМЪ (-28*144)+1/2(-28* 8)=-4032+ (-112)= - 4144
^{АМҲ—АИС+АБИ};— ^{9768 + (-4144) — 5624}

1-жадвал ҳисоб-китобларидан маъ1ум бў1дики ишчилар сонини 8 кишига кўпайиши маҳсулот ҳажмини 9768 минг сўмга оширган. Бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулотни 28 минп• сўмга камайиши эса маҳсулот ҳажмини 4144 минг сўмга камайтирган.

фмйз.
^{— 2 х (}й ^{+й1 о)*ʼ / АхАйАз;}

^{фйъ ʼ/2 й (х +х З}0)+ʼ ^{/3АхАйАз;}

4.3-жадвал