Ўзбекистон республикасининг меҳнат кодекси

иш учун меҳнатга ҳақ тўлаш коэффициентлари
Ноқулай табиий-иқлим шароитларидаги иш учун меҳнатга ҳақ тўлаш 
коэффициенти айрим ҳудудлардаги меҳнат шароитларининг хусусиятлари 
инобатга олинган ҳолда ходимларга тўланадиган компенсация хусусиятига 
эга бўлган устама туридир. Коэффициентларнинг энг кам миқдорлари ва 
уларни қўллаш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси 
томонидан белгиланади. 
28-боб. Ходим меҳнатининг хусусияти билан боғлиқ бўлган
меҳнатни ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солишнинг
ўзига хос хусусиятлари
1-§. Ташкилот раҳбарининг, унинг ўринбосарларининг,
ташкилот бош бухгалтерининг ва ташкилот алоҳида 
бўлинмаси раҳбарининг меҳнатини ҳуқуқий жиҳатдан
тартибга солишнинг ўзига хос хусусиятлари
 
485-модда. Умумий қоидалар 
Ташкилот раҳбари ушбу Кодексга, бошқа норматив-ҳуқуқий 
ҳужжатларга, ташкилотнинг таъсис ҳужжатларига, ички ҳужжатларга 
мувофиқ мазкур ташкилотга раҳбарликни амалга оширувчи, шу жумладан 
унинг ягона ижро этувчи органи вазифаларини бажарувчи жисмоний 
шахсдир. 
Ушбу параграфдаги қоидалар, ташкилотларнинг ташкилий-ҳуқуқий 
шаклларидан, мулк шаклларидан ва идоравий бўйсунувидан қатъи назар, 
ташкилотлар раҳбарларига нисбатан татбиқ этилади, бундан қуйидаги 
ҳоллар мустасно, агар: 
ташкилот раҳбари ягона иштирокчи (таъсис этувчи), ташкилот мол-
мулкининг ягона мулкдори бўлса; 
ташкилотни бошқариш бошқа ташкилот (бошқарувчи ташкилот) 
билан шартнома асосида амалга оширилса. 
Ташкилот раҳбарининг ўринбосари раҳбар йўқлигида унинг 
вазифасини вақтинча бажариб туриш ёки лавозим вазифалари тақсимоти 
асосида айрим масалалар бўйича раҳбар вазифасини бажариш ўз хизмат 
вазифалари жумласига кирувчи шахсдир. 
Ташкилот бош бухгалтери ташкилотда штатдаги лавозимни эгаллаб 
турган, ҳисоб сиёсатини шакллантириш, бухгалтерия ҳисобини юритиш, 
тўлиқ ва ҳаққоний бухгалтерия, солиқ ва статистика ҳисоботлари ўз вақтида 
тақдим этилиши учун жавоб берувчи, амалга оширилаётган хўжалик 
операцияларининг қонунчиликка мувофиқлигини, ташкилот мол-
QMMB: 02/22/798/0972-son 
29.10.2022-y.

---

252 
мулкининг ҳаракати ва мажбуриятлари бажарилиши устидан назоратни 
таъминловчи шахсдир.
Ташкилотда бош бухгалтер лавозими мавжуд бўлмаган тақдирда 
ушбу параграфнинг қоидалари ташкилотда бош бухгалтер вазифасини 
амалга ошираётган мансабдор шахсга нисбатан татбиқ этилади. 
Ташкилотнинг 
алоҳида 
бўлинмалари 
раҳбарлари 
таркибий 
бўлинмаларни 
ташкил 
этган 
ташкилот 
томонидан 
лавозимга 
тайинланадиган ва мазкур алоҳида бўлинмани ташкил этган ташкилот 
томонидан берилган ишончнома асосида фаолият кўрсатувчи мансабдор 
шахслардир. 
Ташкилот раҳбарининг, унинг ўринбосарларининг, ташкилот бош 
бухгалтерининг ва ташкилот алоҳида бўлинмаси раҳбарининг меҳнатга оид 
муносабатлар соҳасидаги ҳуқуқ ва мажбуриятлари ушбу Кодексда, бошқа 
норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда, ташкилотнинг, алоҳида бўлинманинг 
таъсис ҳужжатларида, меҳнат шартномасида белгиланади.
Қонунда ташкилотлар раҳбарларининг меҳнатини ҳуқуқий жиҳатдан 
тартибга солишнинг ушбу параграфда назарда тутилганидан ташқари бошқа 
ўзига хос хусусиятлари ҳам белгиланиши мумкин.