‘zbekiston respublikasj o liy va ‘rta maxsus ta’lim V a zir lig I

...Elektr salqi simlar,
Trolleybus, dizellar,
Poezd, vagón, po ‘lat iz,
Daryoni shart to'sgan GES...
Hattoki qisqich, chelak,
Tegirmonda sim elak 
Palovimiz kapgiri,
Chovli, kasíryul — barí.
Xalq xo‘jaligi va m ehnatkashlar ehtiyojini t a ’m inlashda shunday k a tta
aham iyatli narsalar tayyorlanganligidan tem ir-tersaklam ing:
Oynashib diring-diring,
Deyishar: «Yuring-yuring», —
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

tarzidagi quvnoqlik ru hini ifodalash bilan shoir bolaiam i bu ishga yanada 
ko‘proq ruhlantiradi.
Q uddus M u h am m ad iy sh e’m ing qiziqarli, bolalarbop b o ‘lishi u chu n 
katta xizm at qilgan. Jonlantirish usulidan ustalik bilan foydalanib, tem ir- 
tersaklar ah am iy atin i ulam ing o ‘zlari tilidan so ‘zlatadi, har qaysisiga xos va 
m os sifatlam i to p ad i. Deyishar: «Yuring, yuring», «Biz qachon b o ia m iz
ZIL?», «Traktorga vint bo‘lib, Paxta maydonin ko‘ray», «Qurilishga boramiz», 
«Ternir m ehn atkash do'stim * kabi jonlantirishlar she’m ing g‘oyaviy-badiiy 
tom ondan yuksak boMishini ta ’m inlash bilan uning ta ’sir kuchini oshirgan.
S hoir s h e ’m in g yengil vaznda, ravon va ohangdor bo'lishi uch un
yorqin qofiyadosh so ‘zlam i topa olgan:
Siniq р е ю dikillab,
Buzuq ruchka îikillab...
Ternir ishin bilaman,
Qayda k o ‘rsam ilaman,
Maktabga topshiraman 
Zavodga oshiraman,—
kabi poetik tasv irlar sh e ’m ing g'oyaviy-badiiy mukammalligini t a ’m inlash 
bilan uning tarbiyaviy aham iyatini h am oshirgan.
Tabiat go‘zalligiga bo‘lgan ulkan m uhabbat shoiiga hamisha ham rohdir. 
M aktabda m u allim lik qilib yurgan paytida barg mavzusini o ‘ta r ekan 
«Bargjon» s h e 'rin i yozadi. Shu tariqa uning «M om aqaym oq, «Qoqi o ‘t», 
«Bog‘imizda b ir n o k bor», «Tut», «Tolim gullaydi-yu, nega meva tugmaydi», 
«Tok daraxti b ir x il-u uzum i nega h a r xil», «Shaftoli doktor», «Asalari va 
Ahmadjon» kabi s h e 'rla ri paydo b o ‘ldi.
Shu jihatd an shoim ing H am za nom idagi Respublika davlat mukofotiga 
sazovor b o ‘lg an « T ab ia t alifbosi» tu rk u m ig a kirgan beshta to ‘p lam i 
xarakterlidir. S h o ir b u to ‘plam Iarga kirgan sh e'rlarid a tabiat hodisalari, 
narsa va buyum lar, koin o t m o ‘jizalari haqida poetik xulosalar chiqargan. Bu 
xulosalar g‘oyat bolalaibopdir. C hunonchi, zilzilani yeming gimnastika qilishi 
deb ta'riflasa, chuvalchangni «er traktori» d eb ataydi, gilosning qizilligini 
kichkinaligidan uyalishidan degan xulosaga keladi. Xullas, tabiat mavzusidagi 
h ar bir she ' rida sh u ta riq a bolalar xarakteri va tushunchasiga xos ibratli fikr 
ifoda etiladi.
Q. M uham m adiy yosh kitobxonlar qalbida tabiat va inson kuychisi 
sifatida e ’zozli b o ‘lib qoldi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ILYOS MUSLIM
(1909-1993)
M a’lumki, bolalar adabiyoti bolalam i g o ‘daklik chog'idan boshlab 
m ehnatga m ehr q o (yishga, u bilan zavqlanishga, u n in g qudratiga ishonch 
bilan qarashga o ‘rgatadi. Shoir Ilyos M uslim ham qalam kash do ‘stlari singan 
ozod m ehnat gulshanini ehtiros bilan kuylaydi: