Ўзбекистон тариxи

Вилоят 
бошқаруви 
– 
Туркистон 
генерал-
губернаторлигидаги бошқарув усули. Ҳарбий губернатор ва 
вилоят бошқармаси томонидан амалга ошириб борилган. Ҳарбий 
губернатор

ҳарбий ва ҳарбий-фуқаролик мақомига эга бўлган. 
Унинг қошида амалдорлар ва вилоят бошқармаси мавжуд бўлиб, 
вилоят бошқармасига ҳарбий губернаторнинг ѐрдамчиси раислик 

---

445 
қилган. Вилоят бошқармасида учта фармон берувчи, хўжалик ва 
суд бўлимлари мавжуд бўлган. Бўлим бошлиқлари генерал-
губернатор томонидан тайинланган ҳамда вазифасидан озод 
этилган. 
Маҳаллий 
маъмурий 
бошқарувнинг 
бўлиниши 
қуйидагича бўлган – вилоят-уезд-волост-қишлоқ-овул. 
Дашт комиссияси - 1865 йилда император Александр II 
фармони билан махфий маслаҳатчи Ф.К.Гирс раислигида 
тузилган. Ушбу комиссия Оренбург ва Ғарбий Сибирь генерал-
губернаторликлари ҳамда Туркистон вилояти турмуш тарзи ва 
умумий аҳволини ўрганиш учун Ўрта Осиѐга жўнатилган. 
Комиссиянинг асосий вазифаси босиб олинган ҳудудлардаги 
шароитни ўрганиш ҳамда уларни қандай бошқариш ҳақида низом 
тузиш учун маълумотлар тўплаш, мустамлакачиликка асосланган 
ўлка бошқарув тизимини такомиллаштиришга қаратилган эди.
Дукчи 
Эшон 
қўзғолони 
– 
Россия 
империяси 
мустамлакачилигига 
қарши 
қаратилган 
ХIХ 
асрнинг 
охирларидаги энг катта ҳаракат. Тарихда ―Андижон қўзғолони‖ 
деб номлаган. 1898 йил май ойида Андижоннинг Мингтепа 
қишлоғида 
бошланган. 
Қўзғолон 
атрофлича 
ва 
пухта 
тайѐрланмай, режасиз, яхши қуролланмаган ҳолда бошланган 
бўлса-да, чор маъмурларини қаттиқ ташвишга солган. 
Мустамлакачилар қўзғолончиларга қарши катта ҳарбий кучларни 
ташлаб, уларни шафқатчизларча бостирди. Қўзғолон раҳбари 
дорга осилди. Бу ҳаракат Фарғона водийсининг Асака, Қува, 
Шаҳрихон, Ўш, Марғилон каби шаҳар ва қишлоқларида кенг 
ѐйилди. Аммо, рус қўшинлари барча ҳаракатларни ваҳшийларча 
бостирдилар.