Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi berdaq atíndaǵÍ qaraqalpaq mámleketlik universiteti qol jazba huqıqında udk : 94. Orazímbetova roza murzambetovna sh. SeyitovtíŃ «xalqabad»
Download 244.45 Kb.
|
Roza Orazımbetova 2023
Antroponimler. Sh.Seyitovtıń «Xalqabad» romanında uluwma túrkiy tillerge ortaq, arab-parsı hám rus tili hám rus tili arqalı basqa tillerden kirgen 300 den aslam atları hám familiyaları jumsalǵan. Olardı lingvistikalıq jaqtan tallap, tómendegidey toparlarǵa bóliwdi maqul kórdik.
a) Jazıwshı shıǵarmalarında jumsalǵan kópshilik adam atları házirgi qaraqalpaq tilinde de ónimli jumsaladı: Abdulla: - Yaq, joldas náshálnik, onı qıynama, - dep Abdulla degen, kesken tomarday, murınlı qara turdı (II, 72). Adambaev: - Buxaradan qashan shıqtıń? – dedi Adambaev sıbırlanıp (II, 349). Aydos: Hawwa, biy aǵa, Aydos babaday biymezgil dúbep kele qalıpsız?! (II, 194). Ayjamal: Sebebi úyiniń qasındaǵı buzıq qatın Ayjamal paylap júretuǵın edi bunı (II, 92). Ayjarıq: - Baslıqlıqtan shıqsın, boldı! – dedi Ayjarıq aqsaqal orınınan turıp (II, 305). Aynazar: Sáskede Qunnazar kelip, óziniń Aynazarı menen Yaqıpbay qıpshaqtıń Dálibayın mektepten shaqırttı (II, 17). Ómirbay: Shamalı oqıp kele sala ispolkomlıqqa kóterilgen Ómirbay Orjanovtı Biybala jaqsı tanıytuǵın edi (II, 194). Ótebay: Keshe Ótebaydıń baqqan malı «Tasqınlı»lardıń dáryalıqtaǵı paxtasına urıp ketip (II, 29). Ótegen: - Haw shıraǵım, - dedi shertimeklenip «Kúyik kópir»den jaqında ótip kelgen Ótegen shatayaq (II, 237). Óteniyaz: Kelse MTStıń Óteniyaz Orazov degen rabochkomın: (II, 330). Palım: - Ótken jılı da urlap-purlap egip edik, - dep gápti bóldi arqadaǵı awıldıń Palım degeni (II, 237). Pátpa: - Há básh deymen! - Pátpanıń dawısı shańq etti (II, 274). Piren: «Yakovlev»tiń Piren gúpshek degen baslıǵı menen Elmuratqa erip, sol úyge bardı (II, 142). Pirniyaz: - Háy, Pirniyaz ulı Joldasbay qızıl bet! (II, 304). Rámet: Ámettiń orıs qatın ákelgen Rámetine MTS qasınan jay berip, muxaynik etip, kolxozǵa jibermey qoydı (II, 252). Reyimbay: Ol jer, bul jerdi qarasa, hesh kitap joq, Allambergen úyde emes edi, «Gúlistan»nıń malı talan-taraj bolıp atır, sonı komsomollar menen ańlıymız», - dep, MTStan keshe kelgen Ismet, Reyimbay menen ketip edi, tań atpay kelmeydi (II, 16). Sayımbet: MTStıń partiyalıq islerin basqarıp, Sayımbettiń ketkenine de kóp waqıt bolǵan joq (II, 17). Sayıpnazar: Sayıpnazar sarı, sıyraǵınan kóterip almadı ma! (II, 148). Sapar: On altınshı jıldıń báhárinde Kegeyli boyındaǵı Sapar aqsaqaldıń jamanshalarınan bul qızdı baspashı alıp ketken eken (II, 5). Sádet: Gúlaysha bunda ketti, Rámet penen Sádettiki mınaw, Jaqannıń júrisi anaw (II, 252). Sársen: Azan aytqan atı Sársen bolsa da soń Táten atanıp ketken tabelshi de partuk baylap, Shunday menen qatar atızǵa tústi (II, 136). Sáhárgúl: Sáhárgúl degen usınıń jubayı edi, likbezden sawat ashqanlardıń diziminde bul da bar eken (II, 20). Seytova: Qolıńdı moynıńa tań da Tórtkúldegi Jumagúl Seytovaǵa ayda, qatın! (II, 77). Seregúl: Jamanshanıń Seregúli azlıq etkendey, házir taǵı birewge qıysańlap júr (II, 68). Sulıwshash: Aramızdan bir Sulıwshashtı shıǵardıq, sol bárimiz ushın oqıp keledi (II, 29). Sıdıq: - Himm, Sıdıq deseńá! (II, 188). Tayırov: - Anaw MTStıń direktor tatarı ma, Tayırovpedi, Xayırovpedi… (II, 156). Tájen: Joqarıdan Tájen sot degen kelip, hámmeni keńsege jıynadı da, adamlarǵa birim-birim tesireyip qaradı (II, 250). Tájibay: Kishem menen Tájibaydıń jıl sadaqasına ketip baratırǵanımızda aldımızdan ılıqqan iytler úrip shıǵıp edi (II, 266). Tájimov: - Toq eteri, joldas Tájimov, toq eteri? – dep Sayımbet sozılıp edi (II, 266). Tájimurat: - Tájimurat degen kim, tanımadıqqo?! (II, 68). Download 244.45 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling