Ózbekstan respublikasí joqari hám orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

Fibrinolitik zatlar: fibrinolizin, streptoliaza, streptodekaza, urokinaza payda bolg`an tromblardı eritiw qa`siyetine iye. Olar organizmde jetispegen fibrinolizinnin` ornın basadı yaki fibrinoliz sistemasının` aktivligin asıradı. Organizmde fibrinolizin qanda aktiv emes tu`rde — profibrinolizin yaki plazminogen jag`dayında boladı, qandag`ı, kletkalardag`ı aktivatorlar sebepli aktivlesip fibrinolizinge — plazminge aylanadı. Fibrinolizin proteolitik ferment bolıp, fibrin talaların eritip, proteolizge ushıratadı. Proteolizde payda bolg`an zatlar da qan uyıwına qarsı, yag`nıy antikoagulyant ta`sirine iye boladı.
Fibrinolizin da`ri zat sıpatında jiberilgende organizmde jetispegen fermenttin` ornın basıp, jan`a payda bolg`an qatıqsıman (yagnıy suyıg`ıraq) tromblardı eritedi. Fibrinolizindi tuwrı fibrinolitik zat dep atasa boladı, sebebi organizmde ha`mde probirkalarda fibrin talaların eritedi.
Fibrinolizin tromboembolik jag`daylarda, miy tamırları, ko`z tamırları trombozında, miokard infarktında ha`mde qan tamırlardın` o`tkir trombozında tez ja`rdem sıpatında qollanıladı.
Streptoliaza, streptodekaza, urokinaza tuwrı emes fibrinolitik ta`sirge iye. Streptoliaza (streptokinaza) profibrinolizinnin` fibrinolizinge o`tiw protsessin tezlestiredi, yag`nıy aktiv fibrinolizinnin` payda bolıwın asıradı. Streptoliazanın` jan`a payda bolg`an (birinshi ha`pte ishinde) tromblarg`a ta`siri ku`shlirek boladı, a`sirese venadag`ı tromblar lizisine ku`shlirek ta`sir ko`rsetedi. Streptoliaza profibrinolizin menen birge tromb ishine kirip, fibrinoliz protsessin aktivlestiredi, zat tromboflebitlerde, o`kpe qan tamırlar trombozında, septik trombozlarda qollanıladı. Streptokinazanın` dawamlı ta`sir etiwshi zatı (polimerler menen birikpesi) esaplang`an streptodekazanın` fibrinolitik ta`siri 2—3 ku`n dawam etedi.
Urokinaza (sidikten alıng`an zat)tın` da streptoliazag`a uqsas ta`siri bar, tuwrı emes fibrinolitik zat esaplanadı, streptoliazag`a ta`n keri ta`sirler (allergik protsessler, pirogen, yag`nıy temperaturanın` joqarlawı) kemirek guzetiledi, islep shıg`arıw qıyın bolg`anı ushın urokinaza klinikalarda kemirek qollanıladı. Fibrinolitik zatlar qollang`anda qandag`ı fibrinogen, profibrinolizinler mug`darın tekserip turıw lazım.