Ózbekstan respublikasí mektepke shekem hám mektep bilimlemdiriw ministrligi respublikalíq bilimlendiriw orayí

3. “Feodal” atamasına túsindirme beriń
«Feodal» ataması latınsha «feod» sózinen alınǵan. Belgili xızmet esesine korol tárepinen berilgen hám miyras bolıp qalatuǵın jer-múlikke feod dep atalǵan.


10 –BILET
1. Sparta qala-mámleketi haqqında maǵlıwmat beriń.
Eramızǵa shekemgi XII ásirde Qubla Greciya (Lakonika) aymaǵına doriylar qáwimi bastırıp kirdi. Olar Sparta mámleketine tiykar saldı. Sparta eń iri grek mámleketleriniń birine aylandı. Spartalılar qulǵa aylandırǵan jergilikli xalıq ilotlar da tiykarınan grekler bolıp, olar menen bir tilde sóylesetuǵın edi.
Ilotlar spartalılardan qattı ǵázeplenetuǵın edi. Bunday shárayatta óz húkimdarlıǵın me­nen ǵana saqlap qalıw múmkin bolǵan. Sonıń ushın da spartalılar óz mámleketinde ayrıqsha shárt-shárayatlar jaratqan, sonıń ishinde, hámme orınlawı lazım bolǵan qatal tártip hám anıq belgilengen turmıs qálpi jáne de jeńilgenlerge qarsı miyrimsiz bolıw názerde tutılǵan.
Sparta urısqa tayarlıq kórip atırǵan bir qalaǵa qusap qalǵan. Shet ellikler Spartaǵa kir­gizilmegen. Sawda-satıq tómen rawajlanǵan, kórkem óner shıǵarmaları, shıraylı ibadatxanalar da joq edi. Barlıq úyler bir-birine uq­sas bolıp.
Ilotlar el boylap jaylasqan kishi-kishi awıllarda jasaytuǵın edi. Olar belgili bir mámleketlerdiń múlki bolıp esaplanadı. Ilot­lar aldına spartalılar shańaraǵı jerinde islep, sharwasın baǵıp hám basqa da kóplegen minnetlerdi orınlaytuǵın edi. Spartalılar bolsa tek ǵana jawıngerlik penen shuǵıllanadı. Olar diyqanshılıq penen de, sharwashılıq penen de shuǵıllanbaytuǵın edi. Ilotlardan tısqarı Spartada tolıq huqıqlarǵa iye bolmaǵan, erkin hám azat adamlar, puqa­ralar – periyekler de jasaytuǵın edi. Áyyemgi Spartada kúshli hám shıdamlı adamlar qádirlengen. Balalar júdá qattı shárayatta jetilisken. Sparta mekteplerinde balalardı áskeriy islerge úyretip, olardı kúshli hám shıdamlı etip tárbiyalaytuǵın edi. Spartalı jas óspirimler ata-analarınan bólek jasaytuǵın bolǵan. Jigirma jasqa tolǵan barlıq jigitler jawınger áskerlerge qabıl etilip, qosımsha qartayǵansha, ǵarrılıq jasına shekem xızmet etetuǵın bolǵan.