Òzbekstan respublikasi ministrler keńesiniń 2021-jil 30. 06 407-sanli màmleketlik mshbsh de salamat awqatlandiriw sistemasin jetilistiriwdiń qosimsha is ilajlari haqqindaği qarari joba

Salamatlıqtıń doslari hàm dushpanlari
Joba:

1. 
   Salamatlıqtıń doslari hàm dushpanlari
   
2. 
   Salamatlıqqa ziyanli tàrepleri
   

Balalar hám óspirimler gigienası hám sawlıgın qorǵaw ilimiy -izertlew institutı (SCCH RAMS) ótkergen izertlewler sonı kórsetdiki, sońǵı 10 jıl ishinde sozılmalı patologiyaga shalınǵan balalar sanı 2 ese, sawlıgında iyiw bolmaǵan balalar bolsa 3 ese kemeydi. RAMS maǵlıwmatlarına kóre, orıs mektepleri pitkeriwshileri arasında ulıwma saw bala joq. Den sawlıqtı saqlaw ministrligi maǵlıwmatlarına kóre, óspirimler menen keselleniw dárejesi 42, 5% ni quraydı. Sozılmalı patologiyaga aylanatuǵın kesellikler sanı barǵan sayın artıp barıp atır. Olar arasında dem alıw sisteması, tayansh -háreket sisteması, teri hám awqat as sińiriw qılıw shólkemleriniń allergik kesellikleri ústinlik etedi. Qandli diabet menen kesellengen balalar sanı sońǵı jıllarda 80% ga, endokrin sisteması kesellikleri menen - 8% ga asdı. Onkologik keselliklerdiń kóbeyiwi gúzetilip atır hám kóbinese qanda Malign neoplazmalar belgilengenler etiledi.

Jàne bul baxıtsızlıqtıń tiykarǵı sebeplerinen biri, shıpakerler barǵan sayın Rossiyanıń azıq -awqat sanaatında palma mayınan paydalanıwdı shaqırıwıp atır, onı hámme rawajlanǵan mámleketlerde uzaq waqıttan berli ketiwǵan. Búgingi kúnde ol bizge derlik balshıq jerde " sırǵalib" ketedi, lekin kóbinese balalar awqatınıń ajıralmaytuǵın bólegin quraytuǵın sút hám ashıǵan sút ónimlerinde. Aytqansha, Sovet Birlespesi dáwirinde palma mayı da aktiv satıp alındı, lekin tek... sabın islep shıǵarıw ushın!
Tiykarǵı mashqala ne? Xurma mayı quramındaǵı yog 'kislotalari balanıń denesi tárepinen jaman sıpaladi. Sol sebepli jasalma formulalar menen azıqlanǵan balalar normal rawajlanıwı ushın zárúr bolǵan etarli muǵdardaǵı kaltsiy hám maylardı almaydılar, suyek mineralizatsiyasining tómenlewi hám awqat as sińiriw qılıw máselelerinen azap chekediler. Balalar as qazanı, aytqanda, palma jawını " eritib", hátte odan da paydalı elementlardı ajıratıp ololmaydi. Biraq usınıń menen birge, onı óz ishine alǵan " náziklikler" jaǵımlı ta'mga iye hám sol sebepli balada náshebentlik payda boladı. Nátiyjede siz óndiriwshi kompaniyanıń paydasın asırıp, málim bir ónimdi satıp alıwǵa májbúr bolasız.
Ulıwma joq. Biraq biziń itibarsız hám ámeliy waqtımızda balalar salamatlıǵı óndiriwshilerge kemrek payda keltiredi. Buǵan jaqtı mısal, mısalı, Danone kompaniyasınıń PR -kampaniyası bolıp, ol óz ónimlerin palma mayı menen ashıq reklama etedi, onıń arzanlıǵı, itimal, tiykarǵı dálil jáne bulardıń barlıǵı qanday da ustazlıq sesler uyǵınlıǵıında usınıs etilgen: orıslar, olar jarlı, olar tábiyiy ónimlerdi satıp ololmaydilar, dep aytdılar - olarǵa bizdikin satıp alıwlarına ruxsat beriw jaqsı bolıp tabıladı. hám olardıń záleli, ádetdegi sıyaqlı, nadurıs oyda sawlelendiriw bolıp tabıladı, deyiwedi... hám balalarǵa qarsı daǵaza etilmegen urıs da ". Er adamlardıń yarımınan kópi áyellerde prostata bar ekenligine shın júrekten ıseniwedi! hám olardıń 70% màyek saratani belgilerin tán almasligi dargumon. Bunnan tısqarı, dúnyadaǵı barlıq er adamlar óz kesellikleri haqqında sóylewge uyaladilar, qımbat bahalı waqtın qoldan bay berediler.
Sawlıqtıń ekinshi dushpanı – qùmsheker.
Geypara ónimlerde qumsheker ornına tatlandırıcılar qosıladı. Bul dietali Coca -Cola sıyaqlı ónimler - quramında nol qumsheker, hár qıylı soslar, mısalı, ketchup, salat soslari hám basqalar. Miydiń islewi ushın glyukoza kerek. Ashlıq sezimi qan daǵı glyukoza dárejesi tomenlegende payda boladı. Qumsheker ornına tatlandırıcılardan paydalanıp, denege glyukoza tushmaydi - ta'mi shıyrın, lekin toyınǵanlıq joq. Mıy toyınǵanlıq signalın payda eta almaydı hám biz awqatlanıwdı hám awqatlanıwdı dawam ettiremiz. Glyukoza az hám mıy signal beredi: " Men awqatlanıwchiman". hám fruktoza sıyaqlı bunday tatlandırıcı, yutilganda, tezlik penen yog'ga aylanadı.
Juwmaq : siz qumshekerden waz keshe almaysiz, onı sheklengen muǵdarda isletiwińiz kerek, bul mıy sistemasın qollap -quwatlaydı hám siz artıqsha salmaqqa iye bolalmaysiz. Jeterli qumsheker, mısalı, bir stakan shay ushın bir shay qasıq.