Òzbekstan respublikasi ministrler keńesiniń 2021-jil 30. 06 407-sanli màmleketlik mshbsh de salamat awqatlandiriw sistemasin jetilistiriwdiń qosimsha is ilajlari haqqindaği qarari joba

Balalarda taģamlaniwdaģi estetik sapalardı qáliplestiriw
Joba :
1. Balalar awqatlanip atirģanda estetik sapalardı qáliplestiriw
2. Awqatlanıw tártibi menen tanıstırıw
3. Awqatlanıw àdebine ámel qılıw
Mektepge shekem tálim shólkeminde awqatlanıw úlken social áhmiyetke iye bolǵan wazıypa bolıp, shólkem xızmetkerleriniń tiykarǵı uwayımlarınan biri bolıp tabıladı. Usınıń menen birge, balanıń tekǵana ne jewi, bálki ol bunı qanday etiwi de zárúrli bolıp tabıladı. Awqatlanıwdıń estetikasi hám balalardıń stolda ózin tutıw mádeniyatına bunnan kem itibar qaratıw kerek. hám bala dasturxan odobi kónlikpelerin qanshellilik tez rawajlantirsa, olar sonshalıq bekkemlenedi, olar balalıqdanoq jaqsı ádetke aylanadı.
Awqatlanıw processinde tómendegi materiallıq hám gigiyenik kónlikpeler qáliplesedi:
• awqattan aldın qolıńızdı Jjuwiń
• àste abay menen awqatlanıń ;
• nandi qansha jeyseń, sonsha al;
• tinish awqatlanıń ;
• jawiq awız menen shaynaw ;
• salfetkadan paydalanıń
• stolda tuwrı otırıw ;
• qasiq, vilka, stol pishaqqa qayta isley ala alıw ;
• awqatti jaqsılap shaynaw.
Kónlikpediń ádetke ótiwi birdey yamasa uqsas sharayatlarda úzliksiz tákirarlaw arqalı eriwiladi. Ádet dúzetilmaguncha, bala úlkenlerdiń qadaǵalawı hám kórsetpelerine, sonıń menen birge, xoshametlewge, maqtawǵa, maqullawǵa mútáj. Mektepge shekem tárbiyashiniń kásiplik wazıypası balaǵa stolda ózin tutıw qaǵıydaların úyretiw bolıp tabıladı. Bul úyreniw arnawlı islengen sabaqlarda da, awqatlanıw waqtında da ámelge asıriladı. Balanı dasturxan odobi menen tanıstırıw processinde tárbiyashilerdiń ata-analar menen óz-ara munasábetlerine úlken itibar beriledi. Bul máselede izbe-izlik zárúrli áhmiyetke iye. Erte jastan baslap balada awqatqa, hár qıylı ıdıslarǵa tuwrı munasábette bolıw, vilkalar pıshaq hám salfetkalardan paydalanıw qábiletin qáliplestiriw kerek.
Biraq, awqattı balalardıń jaqsı turpayı ushın urıs maydanına aylantırmaslik kerek. Jaqsı minez-qulıqǵa qayta shınıǵıwlar arqalı, sonıń menen birge, balalar mudami háreketlenetuǵın ortalıq arqalı eriwiladi. Bunday halda, bul ortalıq mektepge shekem jas daǵı úlkenler bolıp tabıladı. Awqatlanıw hám ushırasıw mádeniyatı, qayırqomlı olar dasturxan daǵı jaqsı minez-qulıqtı demde rawajlantiradigan hám balalar tárepinen turmıs dawamında ózlestirilgen sharayatlardı jaratadılar.
Materiallıq -gigienik kónlikpelerdi qáliplestiriw wazıypalarınıń quramalılıǵı balanıń jas qásiyetlerin esapqa alǵan halda izbe-iz hám basqıshpa-basqısh júz boladı.
1 ml gruppa (2-3 jas )
• qoshiqdan paydalanıw qábiletin qáliplestiriw, hár qıylı awqatlardı ǵárezsiz túrde tutınıw etiwge úyretiw, nan menen awqatlanıw, awqattan keyin salfetkadan paydalanıw (aldın úlkenler járdemi menen, keyin awızsha kórsetpe menen), stoldan shıǵıw, stulıńızdı itaring;
• ovqatdan aldın qolın ǵárezsiz túrde juwıw, júz hám qoldı súlgi menen keptiriw, taza awqatlanıw, úlkenlerdiń esletpesi menen awızın shayıw qábiletin bekkemlew;
• madaniy minez-qulıqtıń elementar qaǵıydalarına ámel qılıw qábiletin qáliplestiriw: awqattı tugatmasdan stoldan chiqmang, " raxmet" aytıń.
2 ml.gruppa (3-4 jas )
• o'zingizni uyretiń hám qolıńızdı hám júzingizni ıqtıyatlılıq menen yuving, sabın hám taraqtan paydalanıń, juwınıwdan keyin ózińizdi quriting, onıń ornına súlgin osib qoyıng;
• ovqatlanish ádetlerin qáliplestiriw ushın : nonni maydalamang, vilkalar pıshaqtı tuwrı isletiń (vilkalar menen - jıldıń ekinshi yarımınan baslap ), peçete, awqattan keyin awızıńızdı juwiń.
orta gruppa (4-5 jas )
• Alınǵan kónlikpelerdi jetilistiriw: awqattı jaqsılap shaynaw, tınısh awqatlanıń, vilkalar pıshaq (qasıq, vilkalar, pıshaq ) den paydalanıń, salfetka, awqattan keyin awızıńızdı shayiń.
úlken gruppa (5-6 jas )