%збекстан Ресупбликасы жо3ары 81м орта арна7лы билимлендири7 министрлиги

Жеке адам (личност) т6синиги о2ада ке4 81м 81р т1реплеме. Жеке адамды белгили бир аспектте 6йрени7 менен бир 3анша гуманитар п1нлерди4 шу2ылланы7ы тегин емес. Ж1мийетлик п1нлер жекке адамды улы7ма ж1мийет 3урамында алып 6йренеди. Экономика илими-жекке адамды ж1мийетлик м6н1себетлер системасында материаллы3 байлы3лар ислеп шы2ары7шы 81м пайдаланы7шы сыпатында изертлейди.
Педагогика - инсан т1рбиясыны4 ш5лкемлеси7шилик т1реплерин, принциплерин, усыллары 81м жолларын 6йренеди. т.б. Психология бас3а п1нлер менен тиккелей байланыслы 8алда инсанды ишки т1рептен, ишки д6ньясы т1репинен, я2ный оны4 психикалы3 хызметлерин 6йренеди.
Адамалар арасында ж1мийетлик м6н1себетлер 3оспалы характерге ийе. Олар экономикалы3 81м сиясий социал байланысларды да 5з ишине алады. Буларды4 81ммеси ж1мленген 8алда адамды жекке личност сыпатында 31липлестиреди.
Ж1мийетти4 а2засы есаплан2ан 81м сана ийеси бол2ан 81р бир конкрет адам личност деп аталады.
Жекке адам барлы3 7а3ытта 5зине 2ана т1н бол2ан 3оспалы индивидуал сапалар 81м айырмашылы3ларды4 81м 3оспалы 5згешеликлерди4 бирикпесини4 ийеси. Бул сыпатлар 81м айырмашылы3лар инсан минез-3ул3ында, бас3а адамлар2а м6н1себетинде, оны4 характер айырмашылы3ларында, 31билети, мейили 81м 3ызы2ы7ларында баянланады. Солай етип 81р бир инсан ж1мийетлик 81м индивидуал, улы7ма 81м айырмашылы3лы жа2дайларды 5зине ж1млестиреди.
Адам личност (шахс) болып ту7ылмайды ол социал ра7ажланы7 процессинде личност сыпатында 31липлеседи. Жекке адам психологиясын конкрет тарийхый ш1риятлардан, 5зи миясар бол2ан ж1мийеттен ажыратып ал2ан 8алда т6сини7 м6мкин емес.
Жекке адамны4 31липлеси7инде 81м д6нья2а к5з-3арасыны4 ба2дарланы7ында оны4 3ызы2ы7ы 6лкен роль ойнайды. №ызы2ы7лар дегенде жекке адамны4 к5бинше били7 нийетиндеги баянланату2ын предмет 81м 81дийселерге 3атнаста бол2ан арна7лы м6н1себети т6синиледи.
№ызы2ы7 1детте предмет яки 3убылысты4 эмоционаллы3 т1рептен к5ркемлигине тийкарланады. Бул к5ркемлик бар3улла ы3тыяжлар, 31билетлер, миннетти а3ла7 менен ты2ыз байланыста болады. №ызы2ы7ды4 31липлеси7 процесси эмоционал сулы7лы3тан да, м6т1жликти, миннетти а3ла7дан да басланы7ы 81м кейин ала олар эмоциялар менен беккемленип кети7и де м6мкин.
Шынында да адамды психологиялы3 т1рептен белгилеп берету2ын 31сийетлерди4 бири адамны4 ба2дарланы7ын пайда етету2ын оны4 3ызы2ы7ы есапланады. Бизи4 санамызды4 м1лим бир н1рсеге ба2дарланы7ын ды33ат деп атаймыз. Ал 3ызы2ы7 деп - м1лим бир н1рсеге айры3ша к6шли ды33ат а7дары72а ба2дарлан2ан 3атнасты айтамыз. №ызы2ы7 адамды билимге 3умартату2ын билим т6синигин жетилистирету2ын, психикалы3 тиришилигини4 мазмунын байытату2ын 3оз2а7шы к6ш. №ызы2ы7 жо3 яки аз, п1с болса адамны4 5мири к5риксиз, мазмунсыз болады {иши писеди}. Ж1н-жа3лы тере4 3ызы2ы72а ийе бол2ан адам зериги7ди билмейди.
№ызы2ы7шылы3ты4 тура3лылы2ыны4 да 18мийети к6шли. *1р т6рли н1рселерге 3ызы2ату2ын, бира3 бул 3ызы2ы7 к5пке созылмайту2ын адамларда болады. Оларды4 3ызы2ы7шылы2ы тез алмасады. Буларды {к5рсе 3ызар} деп атайды. №ызы2ы7ды4 та2ы бир айырмашылы2ы бул оны4 3у7атлы яки к6шли болы7шылы2ында.
№ызы2ы7шылы3ты пайда етету2ын тийкар бул адамда2ы з1р6рлик. З1р6рлик адам2а барлы3 т6ри т1нликлерге т1н. З1р6рлик дегенимиз 5мир с6ри7 менен ра7ажланы7ды4 м1лим бир жа2дайларда адамны4 миннетли т6рде керек етету2ын м6т1жликлери. З1р6рликлер организмни4 ишки талапларынан яки турмыста2ы сырт3ы жа2дайлар т1сиринде тура3лы ж6зеге келеди. Олар танылып ай3ын бол2аннан со4 минез-3улы3 мотивлери формасында к5ринис табады. З1р6рликлер адам денесиндеги активлилик сезимин оятады.
З1р6рликлер белгили д1режеде адамны4 к6йип-жаны7ына, с6йсини7ине, ойланы7ына 81м еркине т1сир етеди. №анаатланы7ды4 т6рине, усылына 3арай з1р6рликти4 орынланы7ы ямаса орынланы7ына байланыслы адамлар мазасызланы7ы, яки тынышланып р181тлени7 яки азап шеги7 сезимлерине тап болады. З1р6рлик адамны4 ойла7 хызметин пайда етету2ын негизги к6ш болып табылады. %з з1р6рлигин 3анаатландыры7 ушын адам белгили бир 3уралларды табы72а, усылар2а с6йене отырып 81р 3ыйлы теориялы3 ж1не практикалы3 7азыйпаларды шеши7ге тийисли. Ойла7 себеплер н1тийжесинде пайда болады.
З1р6рлик д1режеси адамны4 ра7ажланы7 д1режеси менен оны4 5мирини4 материаллы3 жа2дайларына байланыслы. Адам саналы т6рде 5з з1р6рликлерин иретлестирип отыры7ы тийис. З1р6рликлерин т1ртипке сала отырып ол тек сырт3ы жа2дайларды 2ана емес усыны4 менен бирге ж1мийеттеги минез-3улы3ты4 1деп-икрамлылы3 5лшемлерин де ядында услайды. Усы себепли 5з з1р6рликлерин бас3аларды4 з1р6рликлери ж1не ж1мийет ма3сетин ядында услай отырып з1р6рлигин орны менен 3анаатландырату2ын адамларды жетилистири7 з1р6р. З1р6рликти4 т6рлери де бар. Булар тийкарынан материаллы3, ру7хый ж1не ж1мийетлик з1р6рликлер.