Zoologiya fanidan savollar: Zoologiya fanini tekshiradigan ob’ektlari

167.Qilchuvalchanglar, kinorinxlar, og‘izaylangichlilar: tuzilishi va rivojlanishi.
Qilchuvalchanglar — umurtqasiz hayvonlar sinfi. 12 urugʻi maʼlum. Tanasi qilsimon (nomi shundan). Oq, och jigarrang yoki qora, uz. bir necha mm dan 1,5 m gacha. Yoʻgʻonligi 0,5–2 mm. Hasharotlar va qisqichbaqasimonlarda parazit. Ichagi qisman reduksiyaga uchragan; hayvon tanasida osmotik oziklanadi. Ayirish organlari boʻlmaydi, 5 turkumga mansub 300 turi tarqalgan. Voyaga yetgan Q. chuchuk suvlar va dengizlarda yashaydi. Bir necha mln. tuxumini oq tizimcha koʻrinishida qoʻyadi. Lichinkalari dastlab erkin yashaydi; keyinroq harakatchan xartumi yordamida oraliq xoʻjayini (ninachilar, xironomidlar, kunliklar lichinkasi)ga oʻtib, sista hosil qiladi. Q. asosiy xoʻjayini tanasida voyaga yetadi va uning qobigini teshib suvga chiqadi. Suvga tuxum qoʻyib, oʻzi halok boʻladi. Q.ning toʻliq rivojlanish sikli 1 yildan koʻproq davom etadi. Chuchuk suv havzalarida, jumladan, Oʻzbekistonda oddiy q. koʻp uchraydi.
Kinorinxlar (Kinorhyncha) -birlamchi tana boʻshliqli chuvalchanglar sinfi. Oʻz. 0,1 — 1mm. Tanasi yassi, kalin kutikula bilan qoplangan. 13 ta segment (bosh, boʻyin va 11 ta boʻgʻim)ga boʻlingan. Tanasida pixlar va ilmoqlar boʻladi. Tanasining old qismi buralib chiqadigan hartumni hosil qiladi. Koʻndalang-targʻil muskullari dasta boʻlib joylashgan, ichagi naysimon. Nerv sistemasi halqum atrofi nerv halqasi va qorin nerv stvolidan iborat. Sezgi organlari hartumidagi qillar va 1—2 juft pigment koʻzchalardan tashkil topgan. Ayirish sistemasi — 1 juft protonefridiydir. Ayrim jinsli. Metamorfoz orqali rivojlanadi. Bir hujayrali suv oʻtlari va mikroorganizmlar bilan oziqlanadi. Hartumini oldinga otib, soʻngra tanasini tortib olib harakatlanadi. 2 turkumi, 100 ga yaqin turi maʼlum, koʻpchilik dengizlar tubida uchraydi.[1]
Rotiferlar (r oʊ t ɪ f ər z / , lotincha rota , "g'ildirak" va -fer , "rulman" dan ), odatda og‘izaylangichlilar deb ataladi , [1] filumni tashkil qiladi ( Rotifera / r oʊ ˈ t ɪ f ər ə / ) mikroskopik va mikroskopikga yaqin psevdokoelomat hayvonlar .
Ular birinchi marta 1696 yilda ruhoniy Jon Xarris tomonidan tasvirlangan , boshqa shakllar esa 1703 yilda Antoni van Levenguk tomonidan tasvirlangan. [2] Ko‘pchilik rotiferlarning uzunligi 0,1–0,5 mm (0,0039–0,0197 dyuym) atrofida bo‘ladi (garchi ularning o‘lchamlari 50 gacha bo‘lishi mumkin). mkm (0,0020 dyuym) dan 2 mm (0,079 dyuym)) gacha, [1] va bir nechta sho'r suv turlari bilan butun dunyo bo'ylab chuchuk suv muhitida keng tarqalgan . 168.Halqali chuvalchanglarning parazit yashashga moslanishi.