2-Mavzu. Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar va ularni hisoblash

2-Mavzu. Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar va ularni hisoblash

Reja
2.1. Milliy iqtisodiyotni tahlil qilishda qo’llaniladigan asosiy ko’rsatkichlar.

2.2. Yalpi ichki mahsulot tushunchasi va uni hisoblashning asosiy shartlari.
2.3. YaIM ni ishlab chiqarish uslubida aniqlash.
2.4. YaIMni xarajatlar bo’yicha hisoblash.
2.5. YaIM ni daromadlar bo’yicha hisoblash.
2.6. Milliy hisobchilik tizimidagi boshqa ko’rsatkichlar va ular o’rtasidagi nisbat.
2.7. Nominal va real YaIM.
2.8. Asosiy makroiqtisodiy ayniyatlar.


2.1.Milliy iqtisodiyotni tahlil qilishda qo’llaniladigan asosiy ko’rsatkichlar

Mamlakat iqtisodiyoti rivojlanishini tahlil qilishda quyidagi ko’rsatkichlardan foydalaniladi:

· Yalpi ichki mahsulot (YaIM), Sof ichki mahsulot (SIM), Yalpi milliy daromad (YaMD), Sof milliy daroimad (SMD), shaxsiy daromad (ShD), Shaxsiy tasarrufidagi daromad (ShTD), Iste’mol(S), Jamg’arish (S) ko’rsatkichlarining hajmi va o’sish sur’atlari;
. iqtisodiyotning tarkibiy tuzilishi;
. mamlakat eksporti va importi hajmi, tarkibi, YaIMdagi ulushi va o’sish suratlari;
. resurslardan foydalanishning samaradorligini xarakterlovchi ko’rsatkichlar (Mehnat unumdorligi, Fond qaytimi);
· davlat byudjeti taqchilligi, deflyator, iste’mol baholari indeksi, inflyasiyaning o’sish sur’atlari;
· ishsizlik darajasi va ishsizlar soni, aholining ish bilan bandlik darajasi;
· aholining moddiy ne’matlar va xizmatlar iste’moli hajmi, ularning jamg’armalari, ish haqining quyi miqdori va boshqalar.
Davlat byudjeti taqchilligi va inflyasiya surati kabi ko’rsatkichlar umumiy makroiqtisodiy vaziyatga baho berishda qo’llanilsa, YaIM, SIM, YaMD, SMD, ShD, ShTD, S, S ko’rsatkichlari milliy ishlab chiqarishning parametrlarini va dinamikasini tahlil etishda foydalaniladi.