7-mavzu: test me’yor (norma)larning repzintativligi reja

---

 
7-MAVZU:TEST ME’YOR (NORMA)LARNING REPZINTATIVLIGI 
Reja: 
1. Statistik tushunchalar. 
2.Test normalari. 
3.Psixologik testlarni standartlashtirish 
4.Testlarning ishonchliligi va validligi. 
Psixologik testlarning natijalarini talqini qilishda esa standartlashtirish 
tanlanmasida aks etgan normalarga tayaniladi. Bunday normalar empirik yо‘l bilan 
belgilanadi. Reprezentativ guruh vakillarining kо‘rsatkichlari haqqoniyligini test 
bilan muvofiqlashtiriladi. Standartlashtirish vaqtidagi baholar taqsimoti haqiqiy 
sinaluvchining birlamchi bahosi (“quruq ballar”) taqsimotda qanday о‘rin 
olganligiga asoslanadi. Uning kо‘rsatkichlari guruhning о‘rtacha qiymatiga mos 
keladimi 
yoki 
yо‘qligi 
aniqlanadi. 
Individuumning 
standartlashtirish 
tanlanmasidagi holatini aniqlashda uning “quruq ball”ari nisbiy mezonlarga 
asoslanib ish kо‘radi. Ishlab chiqiladigan baholar ikki maqsadga muvofiq amalga 
oshiriladi. Birinchidan, ular sinaluvchining normativ tanlanmadagi nisbiy holatini 
aniqlashga kо‘maklashadi va ulardagi olingan qiymatlar boshqa sinaluvchilarning 
natijalari bilan о‘zaro taqqoslanadi. Ikkinchidan, ular individuumning har xil 
testlardan olgan natijalarini tо‘g‘ridan tо‘g‘ri solishtirishni ta’minlaydi. Masalan, 
qiz bola lug‘atli testdan 40 ball va arifmetik testdan 22 ball tо‘pladi. Bu ikki natija 
har ikkala test bо‘yicha hech narsa bermaydi. Bu yerda sinaluvchi qaysi testni 
yaxshiroq bajargan degan savolga javob olib bо‘lmaydi. Ular о‘rtasidagi farqlarni 
topimsh uchun har xil testlarning standart normasiga asoslaniladi. 
Statistik 
tushunchalar. 
Statistik metodlarning maqsadi miqdoriy 
kо‘rsatkichlarni 
tushunish 
uchun 
ularni 
mujasamlashtirilgan 
va 
tizimlashtirilgan holatda taqdim qilishdan iborat. 1000 test baholariga 
nazar solish ancha ta’sirchan kо‘rinsa-da, ammo uni tushunish qiyinchilik 
tug‘diradi. 
Natijalarni 
statistik 
meyorlashtirish 
uchun 
bir 
necha 

---

bosqichli tadbir amalga oshiriladi. Buning uchun ballarning chastotali 
taqsimoti 
javdali 
tuzib 
chiqiladi 
(1-jadval). 
Buning 
uchun 
dastlab, 
birlamchi baholarning miqdoriy Miqdoriy kо‘rsatkichlarni taqsimlanish intervaliga 
kо‘ra baholari ma’lum shartli belgilar bilan ifodalanadi. Barcha chastotalar 
yig‘indisi N-ushbu guruhdagi holatlarning umumiy soni. Birlamchi baholar 
bо‘g‘inli kodning tо‘g‘ri bajarilgan elementlar miqdorlari. 
1-jadval