9-lekciya Tema: Avtomatlastırıw ob'ektleri haqqındaǵı túsinikler Reje
Download 0.63 Mb. Pdf ko'rish
|
11лекция
|
9-lekciya Tema: Avtomatlastırıw ob'ektleri haqqındaǵı túsinikler Reje: 1. Avtomatlastırıw ob'ektleri hám óndiris processlerin avtomatlastırıw haqqında ulıwma túsinikler. 2. Avtomatlastırıw ob'ektleriniń tiykarǵı ózgeshelikleri. 3. Bir kólemli hám kóp kólemli ob'ektler. 4. Ob'ektke kórsetiluvchi sırtqı tásirinler. Avtomatlastırıw ob'ektleri hám óndirs processlerin avtomatlastırıw haqqında ulıwma túsinikler Texnologiyalıq processlerdı avtomatlastırıwda basqarıw procesi basqariluvchi kórsetkishtiń berilgen algoritmlaw funksiyası tiykarında belgili rejimde ustap turıw ushın jóneltirilgen tásirinlerdıń jıyındısınan ibarat esaplanadi. Basqariluvchi ob'ekt- bul sırtdan bolatuǵın arnawlı tásir arqalı texnologiyalıq process algoritmın ámelga asırıw ushın xızmet etiwshi apparat bolıp tabıladı. Algoritm - bul atqarılıp atırǵan processnıń mazmunı hám izbe-izligin kórsetiwshi belgili anıqlıqta ámelga asırıwshı arnawlı kórsetpe esaplanadi. Distansion basqarıw belgili aralıqqa ornatılǵan bas-qariluvchi apparat, ob'ektlardı tekseriwshi texnikalıq qurallar hám usıllardı óz ishine aladı. Basqarıw ushın berilgen impulslar xizmetker xızmetkerler arqalı elektr sımları menen arnawlı tuymeler, giltler hám basqa basqarıw apparatları járdeminde ámelga asıriladı. Islep shıǵarish processlerin kompleks mexanizatsiyalaw hám avtomatlastırıw islep shıǵarish kólemin hám sapasın jaqsılaw, miynet sharayatın jaqsılaw hám ónim ózine túser bahasın túsiriw ushın hizmat etedi hám texnikanı jumıs shegarasın asıradı. Buǵan erisiw ushın bir qansha wazıypalardı ámelga asırıw kerek: - texnologiyalıq processlerdı uzlukli háreketden úzliksiz háreketke ótkeriwdi rawajlanıwlewtirish; - texnologiyalıq processlerdı avtomatlashtirishtiń optimal kólemi hám izbe- izligin ornatıw, basqarıw algoritmı hám metodların úzliksiz túrde rawajlanıwlewtirib barıw ; - awıl hám suw xojalıǵı daǵı avtomatlashtiriluvchi ob'ektlardıń statikalıq hám dinamikalıq xarakteristikaların anıqlaw ; - túrli ózgertiwler kirgiziw maqsetinde tekserilip atırǵan parametrlardıń funksional baylanısıwların úyreniw; - avtomatlastırıw talaplarına juwap beretuǵın jańa apparatlardı islep shıǵarish; - apparatlardıń anıqlıq hám islew bekkemligin asırıw ; Ob'ektler hám texnologiyalıq processler háreketleniw hasası hám de túrine qaray ajratıladı. Avtomatlastırılgan sistemalardı proektlestiriw hám avtomatıka quralların jaratıw máselelerinen kelip shıǵib awıl hám suw xojalıǵı ob'ektlerin kuyidagi qásiyetleri boyınsha ajıratıw múmkin: - texnologiyalıq processlerdıń tipiga kóre; - texnologiyalıq hám transport háreketiniń bir-biri menen bog'leniwiga qaray; - ob'ektti dinamikalıq qásiyetleri hám qayta isleniwshi materialdıń agregat jaǵdayına kóre. Texnologiyalıq processlerdı tipiga kóre ajratılıwı avtomatlastırıw wazıypaların sheshiwde ulıwma sheshimge keliwge járdem beredi. Texnologiyalıq hám transport háreketi bog'leniwiga qaray ob'ektler 3 túrge ajratıladı : 1 -bólek háreketleniwshi, 2-birge háreketleniwshi hám 3-ózbetinshe háreketleniwshi. 1- gruppaǵa kiretuǵın ob'ektlerde belgili apparatlarda ónimge ishlov beriledi, qalǵanı tek transport háreketin ámelga asıradı. Bul ob'ektler avtomatlastırıw noqati názerinen tómen klasqa kiritiledi. Transport hám texnologiyalıq processler birge alıp barılatuǵın, yaǵnıy materialǵa ishlov beriw transport háreketi waqıtida ese ámelga asıriluvchi ob'ektler joqarı klasqa kiritiledi. Joqarı klass ob'ektleri ǵárezsiz háreketke iye. Bul halda transport háreketi qayta islew waqıtida texnologiyalıq háreketke bolsa transport háreketi waqıtida ámelga asırılıwı múmkin. Bunday ob'ektlardı avtomatlastırıw islep shıǵarish processlerin úzliksizligin támiyinlew menen birge jumıs ónimliligin asıwın támiyinleydi. Avtomatlastırıw natiyjeliligi 3 ta tiykarǵı máseleniń sheshimin óz ishine aladı : - jańa texnologiyalıq processlerdı islep shıǵis hám olardı úlgili holiga keltiriw; - úlgili texnologiyalıq processni sapalı orınlawǵa járdem beretuǵın jańa texnologiyalıq apparatlardı jaratıw ; - avtomatıkanıń texnikalıq quralları járdeminde texnologiyalıq processlerdı, operatsiya hám apparatların effektiv basqarıw algoritmın islep shıǵis. Islep shıǵarish procesi dawamında túrli texnologiyalıq shınjırlar ámeldegi bóliwi múmkin. Texnologiyalıq shınjır texnologiyalıq processlerdıń bir-birine bog'leniwini ańlatpalaydi. Bólek operatsiya hám jumıs rejimleri, olardıń atqarılıw izbe-izligi, bulardıń hámmesi berilgen islep shıǵarish processinde mashina hám úskenelerdıń háreketleniw izbe-izligin optimal halda belgilep beredi. Belgili bir sapa kórsetkishlerine - texnologiyalıq shamalarǵa iye bolǵan hár qanday texnologiyalıq apparat avtomatlastırıw ob'ekti dep ataladı. Bul jerde bul shamalar kirisiw hám shıǵis shamaları esaplanadi. Avtomatlastırıw ob'ektleri ápiwayı hám quramalı bóliwi múmkin. Ápiwayı avtomatlastırıw ob'ektleri birden kirisiw hám shıǵis shamalarına iye. Mısal ushın suw isitkichlarida shıǵis úlkenligi bul- suwdiń temperaturası, rostlovchi tásir- elektr kúshleniwi Ol s esaplanadi (ısıtǵıshqa beriluvchi). Bir neshe kirisiw hám shıǵis shamalarına iye bolıp, olar arasinda funksional baylanısıw bolmasa, bunday ob'ektler da ápiwayı ob'ektler esaplanadi. Quramalı ob'ektler bir-biri menen funksional baylanısqan bir neshe shamalarǵa iye bolǵan ob'ektler bolıp tabıladı. Bul ob'ektlerdegi shamalardıń óz-ara tásiri hám bog'leniwi esapga alınadı. Mısalı, suw menen támiyinlew sistemasında ush apparattıń dinamikalıq ózgesheligi itibarǵa alınıwı kerek: nasos agregati, taza suw rezurvuari hám uzatıw trubası. Tiykarǵı retleniwshi parametrler: nasos agregati elektr motorınıń aylanıw chastotası, nasostıń jumıs unumi, suwdiń joqarı hám tómengi úst belgileri, suwdiń trubadan ótiw waqıti v tezligi esaplanadi. Download 0.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|