Farg’ona davlat universiteti iqtisod fakulteti


Download 418.34 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/4
Sana16.06.2023
Hajmi418.34 Kb.
#1510622
  1   2   3   4
Bog'liq
М ва С Abduqahhorov Otabek Abduxayot o’g’li Mustaqil ta\'lim ishi



O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY VA O’RTA 
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
 
 
 
 
 
 
FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI 
IQTISOD FAKULTETI 
4 KURS S19.141-GURUH TALABASI 
 
 
Abduqahhorov Otabek Abduxayot o’g’li
 
 
 
Moliya va soliqlar fanidan
 
 
 
 
 
 
 
MUSTAQIL TA’LIM ISHI 


Yaponiyaning moliya tizimi. 
Reja: 
 
1. Yaponiya moliya tizimi va uning iktisodiy mazmuni. 
2. Yaponiyaning davlat budjeti daromadlari va xarajatlari 
tizimi. 
3. Yaponiyaning maxsus fondlari. 


1. Yaponiya moliya tizimi va uning ixtisodiy mazmuni. 
Yaponiya 
konstitutsion 
monarxiya 
davlati 
bulib,uni 
imperator 
boshkaradi.Yaponlar uz yurtlarini "Nixon" ,ya’ni " kuyosh yurti" deb ataydilar 
.Yaponiya xududi maydoni 372,2 ming kv.km bulib,bu kursatkich Uzbekistonda 
474,4 ming kv.km.dir.Axoli soni 123 million bulib, Uzbekiston bilan takkoslasak 
24,5 millionni tashkil etadi. 
Yaponiyaning yalpi ichki maxsuloti 1990 yilda 2990 mlrd. amerik dollarini 
tashkil etib,sanoat ishlab chikarish xajmi buyicha fakat AKShdan ortda koldi. 
Yaponiya kurilishiningbeton va oyna bilan boglik kismini rivojlantirdi.Eksportni 
xam kuchaytirdi. Chet elga kuplab ilgor tajriba urganuvchi guruxlar junatildi va 
xorijda kuplab ilmiy tatkikot markazlarini ochdi. 
Yaponiyadagi iktisodiy mujizaning bosh omili uning xalki bulib 
,mexnatsevarlik,kat’iyat,ishbilarmonlik,intizom tufayli shuyutuklarga erishildi. 
Yana bir muxim omil bu xarbiy xarajatlarning kamligidir. Bu yalpi ichki 
maxsulotning 1% iga tugri keladi.Xozirgi kunda Yaponiyada chet el kapitaliga 
keng yul ochilgan . Yaponiyaning chet eldagi investitsiyalari 190 mlrd.dollar bulsa 
uzlaridagi chet el kuyilmalari esa 13 mlrd.dollarni tashkil etadi.
Iktisodiyotnig rivojlanishida kora va rangli metallurgiya,neftni kayta 
ishlash,ximiya,kemasozlik,mashinasozlik,elektrotexnika, 
sintetikaning 
roi 
kattadir.Yana 
bir 
muxim 
narsa 
shuki 
,bu 
yerdagi 
katta 
korxonalar:Toyota,Nissan,Soni,Mitsubisilarga,urta korxonalar ba’zi maxsulatlarni 
yetkazib beradi va ularning maxsulotlari jaxon standartlariga tenglasha oladi . 
Yaponiyada moliya tizimi kuyidagilardan iborat:1)davlt budjeti tizimi . 
2)davlatkrediti va maxalliy xokimiyat organlarining kreditlari , federal va
federalga a’zo kreditlar .3)budjetdan tashkari fondlar . 4)davlatkoorporsiyasi 
moliyasidan iboratdir. 


Davlat budjet tizimi 2 zvenodan :davlat budjeti va maxalliy budjetdan 
iborat.Davlat budjeti orkali yalpi ichki maxsulot taksimlanadi. Yaponiya 
moliyasida 2 ta asosiy vazifa :taksimlash va nazorat yetakchi urin tutadi. 
Taksimlashda yaratilgan milliy daromadlar soglikni saklash ,maorif,fan va 
madaniyat va boshkalarga taksimlanadi. Nazorat esa joriy va keyingi nazoratga 
bulinib ,taksimlangan mablaglarni tugri va uz vaktida ishlatilishi nazorat kilinadi. 
Moliya yukori organlarga buysunadi. 
Yaponiya iktisodiyoti kuchli rivojlanganligi uchun xalkaro iktisodiy 
munosabatlarda yetakchi urin tutadi.Jaxonga chet el kapitali kiritish buyicha 2 chi 
urinda turadi. Eksport saloxiyati buyicha AKSH va Germaniyadan keyinda 
turadi.Yaponiyada YAIMning 10-13% chet elga realizatsiya kilinadi. Ayrim 
soxalar: Soatsozlik ,kassa apparatlari,magnitafon ishlab chikarish deyarli eksport 
uchun ishlaydi.Eksport xajmi oxirgi 50 yil ichida 70 barobarga usdi.Aloxida 
maxsulot buyicha jaxon eksportining1/8 kismi Yapon kompaniyalariga tugri 
keladi . 
Import tarkibi xalkaro ixtisoslashgan sanoat, xujalik,mineral maxsulotlardan 
tashkil topgan . Yapon eksportining 29 % i importning 22%i AKSH bozorida 
sotiladi. 
Yaponiya Osiyo davlatlarining asosiy sherigi bulib,Indoneziyaning 29% 
importini va 39% eksportini ,Malayziyaning 26% importi va 26% eksportini 
,Singapurning 21% importini va 17% eksportini , Janubiy Koreyaning 26% 
importini,Xitoyning 15-16% eksportini va importini tashkil etadi. 
Yaponiyaning 1981-95 yillarda savdo oborodi 6 baorbarga usib, uning 
koldigi 130 mlrd.dollarni tashkil etdi. 
Yaponiya 1980 yillardan beri jaxonda fan texnika olamida xamkorlik kilib 
kelmokda . 


Xalkaro faoliyatni olib borishda asosiy rolni 9 ta universal savdo 
kompaniyalari: Mitsubisi, Mitsui, Itotyu, Maribeni, sumitomo, Nissaivai, 
Kanimatsu-gose, Nitimenlar asosiy urin tutadi.Ularning vazifasi eksport va import 
operatsiyalarini utkazishdir. 
Yaponiyada budjet yili bu tasdiklangan budjetning amal kilish 
davridir.Budjet yili 1 apreldan boshlanib ,keyingi yilning 31 martida tugaydi. 
Davlat xarajatlari mamlakat iktisodiyotining usishida asosiy urin tutadi. 
Ilmiy tadkikot va tajriba konetruktorlik izlanishlariga ,ijtimoiy va iktisodiy 
infrastrukturaga, kishlok xujaligini kullab kuvvatlashga , bandlikni ta’minlashga, 
eksportni ragbatlantirishga va boshkalarga davlat tomonidan kuplab xarajatlar 
kilinadi.Sanoatga xam davlatt subsidiyalari ,imtiyozli kreditlar bilan yordam berib 
boriladi . Kishlok xujaligiga davlat subsidiyalari 2 xilda: maxsulotlar narxini 
ushlab turishga va ishlab chikarish maxsulotlari va kishlok xujalik texnikasi sotib 
olishga ajratiladi. Budjetning iktisodiyotga aralashuvi 1990 yillarga kelib 25-30 % 
ga yetdi. 

Download 418.34 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling