Gastronomiya-muayyanmamlakatyokimintaqaningmadaniyativaoziq-ovqato‘rtasidagimunosabatlarnio‘rganadiganfan. Gastronomiktamoyillargako‘ra, taom nafaqatsan’at, balkifanhamdir

mavzu.GASTRONOMIYATURIZMINIRIVOJLANTIRISHISTIQBOLLARI

Reja:
14.1.Gastronomiyahaqidatushuncha.

14.2. Gastranomiyaturizminingturlari, rivojlantirishningmaqsadivavazifalari
14.3. O‘zbekistondagastronomikturizmningrivojlanishi


14.1. Gastronomiyahaqidatushuncha.

Gastronomiya-muayyanmamlakatyokimintaqaningmadaniyativaoziq-ovqato‘rtasidagimunosabatlarnio‘rganadiganfan. Gastronomiktamoyillargako‘ra, taom - nafaqatsan’at, balkifanhamdir.

Ko‘pinchagastronomiyanitaompishirish (kulinariya)bilanchalkashtirishadi.Taompishirish (kulinariya) - buesao‘znavbatidagastronomikfanningtarkibiyqismi, taomvaichimliklarningyaratilishjarayoni. Gastronom (taomshaydosi) uchuntaom – bunafaqatto‘g‘ritayyorlanganoziq-ovqatmahsulotlariningjamlanmasivaunichiroylitaqdimoti. Malakaligastronomchitaomniichidanbaholaydi, ungachuqurqaraydi, butaomningpaydobo‘lishivayaratilishigata’sirko‘rsatganmadaniyta’sir, ilmiyvatarixiyfaktlarnio‘rganadivatushuntiradi.

Taom – insonvauyashayotganjamiyatmadaniyatiningajralmasqismi. Milliyoshxonaningo‘zigaxosxususiyatlariesauyokibumillatmadaniyatiningqadimiyildizlarinio‘zidamujassametgan. Qandaydirtaomyokiichimlikiste’molqilarekan, kishibeixtiyorma’lumbirmillatmadaniyatibilanmuloqotgakirishadi.

Madaniyatlararomuloqotjarayonidaovqatvatanovulo‘zganianglashvositasihisoblanadi. RusolimiA.I.Kozlovningfikricha, jamiyatdaovqat “tabiiy” va “madaniy”, “insoniy” va “ilohiy”, “o‘z” hamda “o‘zga” kabitushunchalarorasidaramziyma’nokasbetadi. Ba’zanbirovning “maqbul” taomdanvozkechishi, uningg‘ayrinsoniyxislatisifatidaqabulqilinishihammumkin. Umumanolganda, oshxonavataom – “o‘zingniki”ni “o‘zga”danfarqlash, “ular” va “o‘zimiz” oramizdagichegaranianiqlabolishvositasidir (KozlovA.I. Piщalyudey. – Fryazino: Vek 2, 2005).


14.2. Gastranomiyaturizminingturlari, rivojlantirishningmaqsadivavazifalari

Hozirgivaqtdagastronomiyaturizminingrivojlanishi «milliyiqtisodiyotgaijobiyta’siri, bandliknita’minlashvamadaniymerossifatidahartomonlamatavsif» sifatidaJaxonturizmtashkiloti (JTT)ningdoimiynazoratidahisoblanadi.

Rivojlangandavlatlartajribasigako‘ra, gastronomiyavaturizmo‘rtasidagialoqalarsayyohlaroqiminiko‘paytirishgayordamberishikuzatilmoqda. Vaholanki, sayyohlikningbuturikelayotganmehmonlarningsafariniuzaytirishgasababbo‘ladi.
Mazkurma’lumotlarniBMTningButunjahonsayyohliktashkilotihamtasdiqlamoqda. Ungako‘ra, sayohatchilarningqariyb 80 foizigastronomiktadbirlartaqvimivamahalliyoshxonalarningxususiyatlarinio‘rganibchiqqandanso‘ng, sayohatrejalarinituzishadi. SHuningdek, sayyohlarningsayohatdavomidagiumumiyxarajatlarining 30 foiziovqatlanishgasarflanarekan.Gastroturizmmahalliymadaniyatningasosiyelementivaishlabchiqarishningasosinitashkiletadi, bundaasosiye’tiborBuyukIpakyo‘lidagituristikyo‘nalishlarningturistiktakliflarinitakomillashuvinivamilliyoshxonanirivojlantirishgaqaratilgandir»¹.
Sayohatgachiqarekanmiz,bizo‘zoldimizgaodatdaqatormaqsadlarniqo‘yamiz, jumladan, Sinaytog‘larigako‘tarilish, QadimgiMisrvaRimehromlarinitomoshaqilish, TojMaxalniboribko‘rish, yoxuddengizbo‘yidamiriqibdamolishkabimaqsadlarbilanbirgalikda, muhimiasrlardavomidasaqlanibkelganmahalliymilliytaomlarta’midanbahraolishvaularnitayyorlanishmadaniyatibilantanishishdaniboratbo‘ladi.