& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti


Maqullaw ha`m biykarlawsh


Download 1.82 Mb.
bet151/231
Sana18.02.2023
Hajmi1.82 Mb.
#1213826
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   231
Bog'liq
Қаракалпак тили китап

Maqullaw ha`m biykarlawshι so`z-ga`pler
1. Maqullawshι so`z-ga`pler tiykarg`ι ga`pten an`lasιlg`an pikirge maqullaw yamasa sog`an kelisim beriw ma`nisin bildiredi. Maqullawshι so`z-ga`ptin` wazιypasιn awa, bar, a`lbette, durιs, tuwrι, mu`mkin, maqul, a`jep, yakshι, meyli, ju`da` jaksι, ju`da` maqul t.b. modal so`zler atqaradι.
so`z-ga`plerdin` bul tu`ri soraw-juwap tu`rindegi dialog ga`plerde ko`plep ushιrasadι. Mιsalι: 1. qaysι Mιrzaqul ol. Sizin` klastag`ι ma?- Awa. 2. Sonda onι usι jerge tigesiz be?- a`lbette
2. Biykarlawshι so`z-ga`pler tiykarg`ι ga`p arqalι aytιlg`an pikirge so`ylewshinin` biykarlaw ma`nisindegi juwabιn yamasa kelisim bermeytug`ιnιn bildiredi. Bul ga`ptin` wazιypasιn joq, yaq, yag`-a`, hesh, hesh na`rse, heshqanday, durιs emes, nadurιs t.b. biykarlaw ma`nisindegi so`zler atqaradι.
Mιs: 1. Ol kisi u`yinde bar ma?
-joq
-Ayparsha , jιg`ιlg`anbιsan`?
-joq
2. Siz ayιbιn`ιzdι moyιnlaysιz ba?
-Yaq . joldas beknazarov
Soraw so`z-ga`pler
Soraw so`z-ga`pler tiykarg`ι ga`pten an`lasιlg`an pikirge qatnaslι so`ylewshinin` sorawιn bildiredi. So`z-ga`plerdin` bul tu`ri nege, newe, ne ushιn, ya, solay ma, ma`selen, ιrastan ba, durιs pa, solay de, bul nesi, qa`ydem t.b. so`zler arqalι bildiriledi.
Soraw so`z-ga`pler anιq soraw ma`nisinde keliw menen qatar, emotsional-modallιq ma`nige iye boladι.
Bug`an xojalιq basshιlarι ayιplι,-dedi brigader. –nege ?. Brigader menen ma`milemiz ko`p-nege? bιyιl brigader ku`ta` kemtar. Soraw so`z-ga`plerden keyin soraw belgisi qoyιladι.
Tan`laq so`z-ga`pler
Tan`laq so`z-ga`pler tiykarg`ι ga`pten an`lasιlg`an pikirge, waqιya, ha`diyselerge so`ylewshinin` ha`r tu`rli tuyg`ι-sezimlerin bildiredi. Tan`laq so`z gplerdin` xιzmetin, ko`binese tan`laqlar atqaradι. Mιsalι: 1. Uwh! Jumagu`l bir gu`rsindi. 2. Ya quday! Seyilbek quwang`anιnan baqιrιp jiberdi. 3. Yasha-a! Ha`miydulla endi tiri qaldι.
Geypara tan`laq so`z ga`pler buyrιq ma`nisinde de keledi. Buyrιq ma`nisindegi tan`laq so`z-ga`plerdin` wazιypasιn modallιq ma`nige
o`tken feyiller, tan`laqlar ha`m eliklewish so`zler atqaradι.mιs: Boldι! Usι ku`lgenin`iz jeter, -dep ashιwlang`an edi. O`sh. ol ga`pin` biykar. Shuw! –dep a`kem ala o`gizge shιbιq ko`terdi. Posh! Posh! Jol ber.shιg`ιn` bir shetke
Tan`laq so`z-ga`plerdin` keynine aytιlιw intonatsiyasιna qaray u`ndew, noqat belgileri qoyιladι.

Download 1.82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   231




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling