£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

Davlatning siyosiy boshqaruv tizimi 

 

 

 

Dargoh 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Harbiy vazir 

 

 

Mulkchilik va soliq  

ishlari vaziri 

 

 

 

 

 

 

Moliya vaziri 

 

Bosh 

vazir 

 

Xolisa 

(askarlar maoshi va 

oziq-ovqat ta’minoti 

bilan shug’ullanuvchi) 

 

 

 

 

 

 

Saroy vaziri 

                                                                 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jibachi  

 

Xazinachi 

 

Bitikchi 

 

Sozanda 

 

Choparla

r 

 

Dorichi 

 

Tabiblar 

 

Munshilar 

 

Bakovul 

 

Qushchi 

 

Bosh xojib 

 

Dargoh faoliyatini boshqarish, uning vazirliklari, mahalliy hokimiyat idoralari va 

umuman saltanatda kechayotgan jarayonlar bilan bog’liq ishlar oliy devon zimmasida 

bo’lgan. Oliy devonda har kuni 4 vazir, ya’ni ijroiya idoralari nomidan bosh vazir, harbiy 

vazir, mulkchilik va soliq ishlari vaziri, moliya vaziri hozir bo’lib, o’ziga xos ravishda 

hukmdorga hisob berib turgan. 

 

 

Mamlakatda diniy 

hokimiyat tizimi 

quyidagi tarzda 

boshqarilgan 

¾  Shayxulislom 

¾  A’lam 

¾  Qozikalon 

¾  Sadri a’zam 

¾  Muhtasib 

¾  Qoziyi ahdos 

¾  Qozi askar 

¾  Mudarris 

¾  Mutavalli 

Sohibqiron Amir Temurning davlat boshqaruviga xos eng muhim xususiyatlaridan 

biri unda adolat me’zoniga alohida ahamiyat berilganligidir. U har doim «Kuch - 

adolatda» deb ta’kidlar va unga amal qilardi. Uning davlat boshqaruvi tizimi masalalariga 

---

 

139

bag’ishlangan mashhur tuzuklarida ham har bir ishda adolat me’zoniga amal qilishlik, 

nohaqlik, adolatsizlikka nisbatan murasasizlik g’oyasi chuqur ifodalanganligi bejiz 

emasdir. Zero, xoh moliya-soliq tizimida, xoh savdo-tijorat sohasida yohud mulkiy 

masalalarda bo’lsin, hamma narsada adolat ko’zi bilan, qonunchilik qoidalari, talablariga 

asoslanib ish yuritish Amir Temurning qat’iyat va izchillik bilan o’tkazgan davlatchilik 

siyosatining asosiy me’zoni bo’lgan. O’z amali, mansabini suiste’mol qilishlik, 

poraxo’rlik, maishiy buzuqlik kabilar og’ir jinoyatlar sanalib, ularni sodir etuvchilar qattiq 

jazolangan. 

Amir Temur tuzuklariga asos qilib olingan davlatchilik siyosatining muhim jihati 

yana shundan iboratki, uning davrida har bir sohaga kadrlar tanlash, lavozimlarga 

tayinlashda ularning iqtidoru qobiliyatiga, bilimu iste’dodiga, nasl-nasabiga alohida 

e’tibor berilgan. Davlatga sadoqat bilan xizmat qilgan xodimlar doimo rag’batlantirilib, 

martabalari oshirib borilgan. 

 

2.