0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik

Davlatning
markazlashtirilishi
hammad Islom, keyinchalik uning o‘g‘li Abubakr Sa’d Buxoroda 
shayxulislom lavozimida faoliyat yuritdilar.
1556-yilda Navro‘z Ahmadxon vafot et- 
gach, Ab dull axon II darhol Karmana va 
Shahrisabzda o’z hukmronligini tikladi. Mu­
hammad Islomning ko‘magi bilan esa Buxoro taxtini egalladi va uning 
poytaxt maqomini qayta tikladi. Markaziy hokimiyatga bo‘ysunishni 
istamagan Samarqand, Toshkent, Sayram, Turkiston va Farg‘ona qilich 
kuchi bilan bo‘ysundirildi. Biroq raqiblarining taxtga yoshi katta 
shayboniy o4tirmadi-ku, deb qilishi mumkin bo‘lgan ta’nalariga o4rin 
qoldirmaslik uchun bir oila doirasida bo‘lsa-da, dastlab amakisi Pir- 
muhammad Ini, uning vafotidan so‘ng esa otasi Iskandarxonni taxtga 
o‘tqazdi.
1583-yilda otasi vafot etgach, Abdullaxon II rasman xon deb 
e’lon qilindi.
Shu tariqa, Abdullaxon II Movarounnahrda o‘z hokimiyatini to‘la 
o‘matdi. Shuningdek, Xuroson tarkibidagi, lekin shayboniylar qo‘lida 
qolgan Balx, Maymana, Badaxshonda markaziy hokimiyatga qarshi 
ko‘tarilgan isyonlarni bostirdi.
Safaviylarga qarshi olib borilgan kurash natijasida Xurosonning 
sharqiy qismi egallandi. Binobarin, butun Movarounnahr, Xorazm va 
Xurosonning sharqiy qismigacha bo‘lgan hududlar yagona hukmdor 
qo‘li ostida birlashtirildi. Shu tariqa, Abdullaxon II ning jasoratli ku- 
rashi natijasida XVI asr oxirida Buxoro xonligi markazlashgan ulkan 
davlatga aylandi. Bunday ulkan natijaga buyuk Amir Temurdan keyin 
Abdullaxon II erisha oldi, xolos.
Rossiyada bu davlatga nisbatan bekorga „Великая Бухария44 (Bu­
yuk Buxoro) iborasi qo‘llanilmagan edi.
_ 
_ 
Abdullaxon II mamlakatni birlashtirish ja-
Shayhomylar sulolasi 
ray 0njda 
shayboniy sultonlarning markaziy
hokimiyatni kuchsizlantirishga urinishlariga 
qarshi tinimsiz va shafqatsiz kurash olib 
bordi. Bu maqsad yo‘lida qarindoshlariga ham shafqat qilmadi. Biroq 
Abdullaxon II qanchalik urinmasin, ichki nizolarga to4la barham bera 
olmadi. Toj-u taxt masalasida hatto o4zining o‘g‘li Abdulmoimin bilan 
kelisha olmadi. U valiahd sifatida Balx viloyatini boshqarar edi.