0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik

17-§. Buxoro amirligida harbiy ish
Amirlikda muntazam 
Amirlik hukmdorlari muntazam qo‘shin- 
qo‘shinning tuzilishi 
ning bo‘lmasligi davlat xavfsizligi uchun 
fojiali oqibatlarga olib kelishini ashtarxoniylar qismatidan yaxshi bilib 
olgan edilar.
XVIII asming ikkinchi yarmida ham qo‘shin hamon nomuntazam 
(qora cherik) bo‘lib, u ichki va tashqi xavfni bartaraf etishga qodir 
emas edi. Buxoro amirlari XIX asr boshlaridan boshlab muntazam
61

---

qo‘shin tuzishga kirishdilar. Bu ishni Amir Haydar boshlab berdi. 
Muntazam qo‘shin navkariya deb ataldi.
Qora cherik amirning farmoniga ko‘ra, harbiy harakatlar paytida 
tinch aholidan to‘planardi. Farmon bozorlarda e’lon qilingan va o‘sha 
yerga qora cherikka chaqiriluvchilar ro‘yxati osib qo‘yilgan. Mam- 
lakatda tinchlik o‘rnatilgach, qora cherikka uylariga qaytib ketishga 
ruxsat berilgan.
. , 
. . . , . ^ 
Muntazam qo shin tuzish bilan bog liq
1837-yilgi harbiy islohot 
, 
. . ... 
« 
. 
., ° ,,
muammolar Amir Nasrullo davnda to la
yechimini topdi. U 1837-yilda harbiy islohot o‘tkazdi. Unga ko‘ra, 
sarboz, navkar va to'pchi askarlardan iborat 3 turdagi muntazam qo‘- 
shin tuzildi. Muntazam piyoda askarlar sarboz, otliq askarlar esa nav­
kar deb ataldi. Dastlab sarbozlar qismi 800 kishidan, to‘pchi qismi 
esa 250 kishidan iborat qilib tuzildi. Sarbozlar yuztalik, elliktalik, 
yigirma beshtalik va о ‘ntalik boMinmalarga ajratildi.
Muntazam qo‘shin uchun maxsus kiyim-bosh joriy etildi. Kiyim- 
bosh har 3 yilda almashtirilib turildi. Muntazam qo‘shinni qurol-ya- 
rog‘ bilan ta’minlash jarayoni bir yildan ortiq davom etdi.
Amir Nasrullo muntazam qo‘shinni bir joyda saqlash maqsadida 
Buxoro shahri chetida 800 uydan iborat ,,Sarbozxona“ deb atalgan 
manzilgoh qurdirdi. Muntazam qo‘shinning xizmat muddati chek- 
lanmagan. Sarbozxonada yashayotgan askarlar u yerda hunarmandchilik 
va savdo-sotiq bilan ham shug‘ullanganlar.