0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik
Download 248 Kb. Pdf ko'rish
|
8-sinf-O\'zbekiston tarixi-2019
Xiva. Ichan qal’a
97 Dishan qal’a Ichan qal’ani bunyod etishda Xiva me’morlari 0 ‘rta Osiyoda qadimdan davom etib kelayotgan an’ana - inshootlarni ro‘parama-ro‘para qu- rish usulidan foydalanishgan. Bu usul ,,qo‘sh“ deb ataladi. Bundan tashqari, binolarni alohida ansambl holida qurish an’analariga ham amal qilingan. Masalan, Folvon darvozasi oldidagi bir necha masjid, madrasa, hammom, toqi, karvonsaroy va xon saroyi ana shunday o‘ziga xos ansamblni tashkil etadi. Noyob me’morchilik obidasi bo‘l- gan Ichan qal’a 1961-yilda mc’moriy yodgorlik sifatida alohida mu- hofazaga olindi va muzey-qo‘riqxonaga aylantirildi. Uning maydoni 26 ga. ni tashkil etadi. Unda 54 ta tarixiy-me’moriy obida joylashgan. 1969-yildan muzey-qo‘riqxona „Ichan qal’a muzey-qo‘riqxonasi“ deb ataldi. 1990-yilda Ichan qal’a Butunjahon yodgorliklari ro ‘yxatiga kiritildi. Dishan qal’a — Tashqi qal’a Xiva shahrining rabod qismi hisoblanadi. Unda savdo va hunarmandchilik do'konlari, mahallalar joylashgan. 1842-yilda Xiva xoni Olloqulixon Xiva shahrini tashqi dushmanlar hujumidan saqlash maqsadida shaharni uzunligi 6250 metr, balandligi 7 - 8 metr, qalinligi esa 5 — 6 metr bo‘lgan devor bilan o'ratgan. Ichan qal’a 4 darvozali bo‘lsa, Dishan qal’a 10 darvozali bo‘lgan. Xonlikning ichki va tashqi savdosi tobora ri- vojlanib bordi. Ichki savdo-sotiqda Xivaning usti i^opiq bozori alohida ahamiyatga ega bo‘lgan. Xonlikdan, asosan, qorako‘l teri, gilam, hunarmandchilik mahsulotlari Eron, Hindiston, Xitoy va Usmonli kabi davlatlarga eksport qilingan. Xiva xonligining Buxoro, Eron va Afg‘oniston bilan savdo qiluvchi savdogarlari „buxorochi“ deb atalgan. Xivaliklar Eronga ipak, qora- ko‘l teri, barra qo!zi terisi, kunjut, bug‘doy va turkman otlarini olib borishgan. Xiva savdogarlari Erondan murch, imbir kabi hind mollari bilan birga ipak mato, feruza, salla uchun ishlatiladigan kirmonshoh shollari olib kelishgan. Rossiya bilan bo‘lgan savdo-sotiq Xiva xonligining iqtisodiy hayotida katta ahamiyatga ega edi. Xiva Rossiyaga paxta, jun, ipak chiqarardi. Rossiyadan esa ip, gazlama, movnt, qand-shakar, metall buyumlar, temir, mis, cho’yan keltirardi. Savdo-sotiq tekis bormasa-da, lekin o!sib borardi. 1844-yilda Xiva Rossiyaga 137 ming rublli, 1867-yilda 1,5 million rublli tovar eks- Download 248 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling