1- mashgulot. Otlarning ekstererini urganish Darsning maksadi

2- MASHG‘ULOT.
Otlarda eksterer kamchiliklar, nuksonlar xamda yaramas odatlar.
Darsning maksadi – otlarning tana tuzilishida, oyoklarida uchraydigan kamchilik va nuksonlar bilan tanishish xamda yaramas odatlarini urganish.
Kerakli jixozlar: amaliy mashgulot kitobi, suratlar, plakatlar xamda kontur. Tema auditoriyada urganilgandan sung studentlarning bilimini mustaxkamlash maksadida tajriba xujalik otxonalarida, ot sporti klublarida, shuningdek otzavodlariga borib shu kamchiliklar amalda kursatiladi.
Darsning mazmuni: tana kismlarining maksadga muvofik fiziologik normal rivojlanmasligiga kamchilik, organ va tukimalarning uzgarishi natijasida paydo buladigan belgilarga esa nukson deb ataladi.
Otlarda uchraydigan xar bir nukson va kamchilik uning ish kobiliyatiga, nasl kiymatlariga, sotish baxosiga ta’sir etadi. Bunday nuksonlarga kuprok echki oyok, xuroz yurish (shpat), kurba va boshkalar kiradi. Ish kobiliyatiga unchalik ta’sir etmaydigan, ot boshining kelishgan va chiroyli bulmasligi uning kamchiligiga kiradi.
Tana kismlarini ob’ektiv baxolashda zooinjener chukur bilimga ega bulishi kerak. SHundagina u otlarning tana kismlaridagi kamchilik va nuksonlarni bilib olishi mumkin(3-rasm).
Ot boshining juda katta , tanasiga nisbatan proporsional bulmasligi konstitutsiyasining kupolligidan, aksincha, kichik bulishi esa uning nozikligidan dalolat beradi.
Kuzni tekshirishda, birinchi navbatda, otning boshini yorugga karatib, kuz korachigini turli xil yoritkichlarga nisbatan kanchalik ta’sirchan ekanliiga, unda ok parda bor-yukligiga e’tibor berish kerak. Kuzning xaddan tashkari shishib ketishi, uzokni yaxshi kurolmasligi, sog kuzga nisbatan kichrayib kolishi, xiralashishi astigmatizm, glaukoma (kasallik) kuzning muguz pardasiga tushgan turli xil doglar, shapkurlik, uning vakti-vakti bilan shamollab turishi – katarakta otning kuzida uchraydigan asosiy nuksonlardan xisoblanadi. Kuzi yaxshi kurmaydigan otlar xurkak buladi, oldingi oyoklarini yurganda juda yukori kutaradi va tez-tez kokiladi. Kulogini tez-tez xarakatlantirib turishi va ularni assimetrik xolatda tutishi otlarning kuzida nukson borligini bildiradi. Kulogini yaxshi xarakatlanmasligi yoki butunlay kimirlatmasligi, kulokning yaxshi eshitmasligidan dalolat beradi, bunday xolat miyaning kasallanishi yoki tegishli muskullarning falajlanishidan kelib chikadi.
Otlarning burun teshiklarini kuzdan kechirishda, burun kanotlarining xarakatchanligiga, burun bushligidagi shillik parda xolatiga, undan axralayotgan suyuklikning xidiga aloxida axamiyat berish kerak. Burun bushligi shillik pardasi yiringlab tursa kulansa xid keladi. Bu uning turli xil kasalliklarga (sokov, manka, nafas yullarining yalliglanishi va boshkalarga) chalinganligini kursatadi.
Otlarning ba’zan lablari osilib koladi, ya’ni tegishli muskullarning falajlanishi natijasida xarakatchanligi yukoladi. Lab kismidagi kirkuvchi tishlarning buzilishi sababli ozik yaxshi maydalanilmaydi, natijada xazm kilish organlarining kasallanishi, xar xil sanchiklar paydo bulishi mumkin.
Nafas yullarining surunkasiga yalliglanishi natijasida burnidan doimo suyuklik kelib turadi. Bu, otlarning kamchiligi xisoblanadi. Ot buynining juda uzun, kam muskulli yoki kalta; orkasi va belining juda tor; sagrisining kiska, past, uta kiya, kukragining tor, yassi, kiska bulishi xam kamchilik xisoblanib, otning zaifligini bildiradi. Moyaklarining moyak xaltasiga tushmay, ichkarida kolishi kriptorxizm xam zararli kamchilikdir.
Otlarni kuzdan kechirishda, albatta oyoklariga aloxida e’tibor berish kerak. Otning oldingi oyoklari tekis joyda parallel turgan vaktda ikki tuyok urtasiga yana bir tuyok erkin joylashsa normal, ikkita tuyok sigsa – keng, bir tuyok sikkulik joy bulsa tor kuyilgan oyok deyildi.