1- mashgulot. Otlarning ekstererini urganish Darsning maksadi

Ot tuyoklarida uchraydigan nukson va kamchiliklar.
YAssi tuyoklik. Tuek devorlarining yumshab, eyilib gorizonntga nisbatan utkir burchak xosil kilishiga yassi tueklik deb ataladi.
Gulsimon eki stakansimon tuek, bakay suyagi tik joylashgan otlarda uchraydi. Bunday tuekning stakan shaklida bulishi amortizatorlik xususiyatini keskin kamaytiradi. Otlarning tez charchashiga sabab buladi.
Tor tueklik. Tuek devorlarini kisib kuyishdir.
Kiyshik tuyoklik. Ot tuyoklarining shakli uzgarib, devori kiyshayib kolishidir. Bunday tuyok ot yurganda tez lat eydi, oyogiga katta ogirlik tushib tez charchaydi. Bu kamchiliklar ogir yuk tortuvchi otlarda kuprok uchraydi.
Xalkali tuyok. Tuyokningn ustki kismida xalkasimon burishmalarning paydo bulishi. Burishmalar kuprok bulsa «kirpi tuyok» xam deyiladi.
Kavarik tuyok- tuyok osti tukimalarining kavarib yoyilishi. Bunday tuyok xam yurganda tez lat eydi. Bu kamchilik kup yuk tortuvchi joylarda ishlatiladigan otlarda uchraydi.
YOmon shoxsimon tuyok. Bunda tuyok devorining shoxsimon moddasi yumshab, pukak bulib, kuruk, sinadigan va xira bulib koladi.
YOrik tuyok. Tuyok devorlarining jiyagi va burchagida gorizontal, kundalang, ichki, tashki xar xil yoriklar paydo bulishi mumkin. Bunday yoriklar notugri takalash va tuyokni tugri parvarish kilmaslik tufayli paydo buladi.
Tuyok osti «ukoli». Tuyok osti devorlarining uning yumshok kismiga utkir sanchilishidir. Tuyoklarning yalliglanishi tufayli vujudga keladi. Ishlab terlab turgan otni sugorish, dam bermaslik eki em bergandan sung sugorishlar tuyokni yalliglanishga olib keladi.
Tuyok raki. Tuyokda yomon sifatli usmaning paydo bulishi (5-rasm).
Otlarning yaramas odatlari. Ish paytida odamni tishlab olishi, devor va oxurlarni gajishi, suvlikni chaynashi, elkasini, oyok va yopikni tishlashi, tilini chikarishi, labini shapillatishi, boshini chaykashi, ayik singari bir oyogi ikkinchisini bosishi, emni sochib yuborishi, kesak eki tezaklarni yutib yuborishi, kishini uziga yakinlashtirmasligi, tozalashga yul kuymasligi, anjomlari bilan yotib olishi, chavandozni olib kochishi otlarning yaramas odatlari xisoblanadi.
SHunday kilib, eksterer kamchiliklar va nuksonlar yaramas odatlar otlarda uchrab turadi, ular xayvonning ish kobiliyatini, maxsuldorlik va nasldorlik xususiyatlarini pasaytirib yuboradi.
Otlarni ob’ektiv baxolashda xar bir zooinjener bunday kamchilik va nuksonlar xamda odatlarga jiddiy e’tibor berishi shart.
Topshiriklar:

1. 
   Ot shaklini kontur orkali daftaringizga chizing! Tanasida va oyoklarida uchraydigan nuksonlarni amaliy mashgulot kitobidan foydalanib aniklang.
   
2. 
   Elka muskullarini, tirsak shishini, bilakuzuk shishini, echki oyoklikni, bukshinni, brakdaunni, jabkani, bugim shishini, shpat (xuroz yurishni) ni, kurbani, tizza (bursiti) shishini va nixoyat, tovon shishi (bursit)ni aniklab belgilab bering.
   
3. 
   Xar biringiz ukuv tajriba otxonalariga, ot sporti klublariga, ot zavodlariga borganda kamida uchtadan otni kurib, ekstererida uchraydigan kamchilik va nuksonlarni topib, ularni yaramas odatlarini bilib olib, daftaringizga yozing.
   
4. 
   Otni tuyoklarda kanaka nuksonlar buladi amaliy mashgulot darsligidan foydalanib aniklang.