Nazariy jihatdan iqtisodiy siyosatning roli, tashqi, qarz olish va sug‘urta yetishmovchiligi kabi eksternaliyalardan (tashqi ta’sirdan) holi sharoitda Covid-19ning katta zararli ta’siri faqat qisqa muddatli V shaklidagi retsessiyani keltirib chiqaradi. Bunda ish o‘rinlari va ishlab chiqarish kamayishi bilan YaIM pasayadi. Kasallikning tarqalishini cheklash bo‘yicha chora-tadbirlarga rioya qilish uchun ularning iqtisodiy faoliyati, ammo keyin ishsizlik yoki biznes yopilmasdan, saqlash siyosati tugashi bilan hamma narsa normal holatga qaytadi. Iqtisodiyot bir muncha vaqt yuqoriroq ko‘rsatkichlarga erishishi mumkin. Chunki uzoq muddat foydalaniladigan tovarlar va xizmatlarga bo‘lgan talab qondirildi.
Ammo amaliyotda Covid-19 uzoq davom etadigan chuqur turg‘unlik va keskin iqtisodiy o‘zgaruvchanlikni keltirib chiqarishi mumkin. Makroiqtisodiy siyosatning maqsadi ushbu qisqa muddatli V shaklidagi turg‘unlikni replikatsiya qilishga harakat qilish, tashqi talablar va moliyaviy cheklovlarni yumshatish, salbiy zarbalarning ta’sirini kamaytirishga yordam beradigan monetar va fiskal vositalardan.
So‘nggi empirik tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, xususiy iste’mol davlat xarajatlari hisobiga rag‘batlantiriladi va bu dalil mavjud makroiqtisodiy nazariyaga ziddir. Unga ko‘ra davlat xarajatlarining o‘sishi (soliqqa asoslangan) iste’molni kamaytirishi kerak. Vektorli avtoregressiya (VAR)ga asoslangan so‘nggi empirik tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, davlat xarajatlarining ko‘payishi xususiy iste’molning sezilarli va doimiy o‘sishiga olib keladi va ular iqtisodiy taraqqiyotga olib keladi.
O‘zbekistonda davlat tomonidan amalga oshirilayotgan choralarning samarasi
Ko‘rilgan choralar natijasida O‘zbekistonda Covid-19 virusidan zararlanganlar orasida o‘lim darajasi 0,4% ni tashkil etmoqda. O‘zbekistonda kasallikdan davolanayotganlar ham, kasallikda gumon qilinganlar ham, karantinda saqlanayotganlarning barchasi bepul, davlat byudjeti hisobidan davolanmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
