1-bob. Elementar funksiyalar funksiya funksiyaning berilish usullari. Tarif

1-BOB. ELEMENTAR FUNKSIYALAR
1. FUNKSIYA FUNKSIYANING BERILISH USULLARI.
Tarif: X va Y sonli toʻplamlar boʻlsin. Har bir x ∈ X nuqtaga yagona y ∈ Y nuqtani mos qoʻyuvchi qonuniyat funksiya deyiladi.

1. 
   X va Y sonli toʻplamlar. (Sonli to’plamlar haqida ma’lumot keltirilmagan, funksiyaga ta’rif berishda sonli to’plam tushunchasi ahamiyati kiritilishi kerak)
   
2. 
   . Har bir x ∈ X nuqtaga yagona y ∈ Y nuqtani mos qoʻyuvchi qonuniyat (Mavjudlilik kvantori haqida tushuncha berilmagan).
   

Darajali funksiya: ; (Darajali funksiyaning aniqlanish sohasi n ga bog’liq. Bunda n haqida ma’lumot kiritilmagan.)

Irratsional funksiya: ; ( Bunda ham n ga bog’liq)


Funksiyalar quyidagi usullarda berilishi mumkin:

1. 
   Funksiya berilishining analitik usuli. Agar funksiya bitta yoki bir nechta formula yoki tenglamalar bilan berilgan bo‘lsa, u holda bu funksiya analitik usulda berilgan deyiladi.
   

2. Funksiya berilishining jadval usuli odatda amaliy tajribalarda o‘zgaruvchilar orasidagi o‘zaro bog‘liqlikni o‘rnatadi. Masalan, haroratning kunlik o‘zgarishi jadval usulda berilishi mumkin.
3.Ayrim amaliy ishlarda o‘zgaruvchilarning bog‘liqligi grafik usulda beriladi. (Funksiyani grafik usulda berilishini ta’rifi berilmagan).
4. Funksiya matn usulida berilishi ham mumkin. Masalan: 4 nafar a’zosi bor oila osh damlash uchun 1 kg guruch sarflaydi. Uyga 2 nafar mehmon kelganda qozonga osh uchun necha kg guruch solish maqsadga muvofiq? – degan masalada pishiriladigan oshdagi guruch miqdori uydagi kishilar sonining funksiyasi bo‘ladi. Ravshanki, kishilar soni – argument, guruch miqdori
– funksiya bo‘ladi.