1. Enzimologiya fanining rivojlanish tarixini va bosqichlarini yozing

51. Ureaza fermentining ta’sir mexanizmi va ishlatilishini yozing.

• 
  Karbamid pH 2 dan 12 gacha bo'lgan suvli eritmalarda juda barqaror, yarim yemirilish davri 38 °C da 3,6 yilni tashkil qiladi. Karbamidning suvli eritmadagi fermentativ bo'lmagan degradatsiyasi yo'q qilish yo'li bilan davom etadi vaammiak va izosiyanikkislotani yagona mahsulot sifatida hosil qiladi:
  

karbamid → HNCO + NH ₃

• 
  Aksincha, ureaza ammiak va karbamikkislota hosil qilish uchun karbamidning haqiqiy gidrolizini amalga oshiradi , keyinchalik ammiak va CO ₂ ga parchalanadi:
  

karbamid + H ₂ O → karbamik kislota + NH ₃
karbamik kislota → CO ₂ + NH ₃
Ureaza fermenti mochevinaning gidroliz reakciyasining tezligini pH
8,0 va 20 C da 1014 marta tezlashtiradi. Ureaza vodorod peroksidi, Hg2+, Pb2+,
Ag+ ionlari ta'sirida ingbirlanadi. Ureaza fermenti absolyut substrat
spesifikligiga ega. Bu spesifiklikda ferment faqat birgina substratni katalizlash
xususiyatiga ega bo'ladi.
Ureaza tibbiyotda qon va siydik tarkibidagi mochevina miqdorini
aniqlashda, turli buyrak va jigar kasalliklarida tashxis qo`yishda qo'llaniladi.
Fermentning bu molekulyar kompleksi shu bakteriyada fermentning
stabilligini ta`minlaydi. Bu bakteriyada ferment ammiakni xlorid kislotani
neytrallashtirib oshqozon sharbatiga aylantirish uchun parchalab beradi. Bu
xususiyati bakteriyani diagnostikada ishlatilishi uchun zamin yaratadi.

• 
  Ureazaning sanoatda keng qo'llanilishi mavjud bo'lib, ular karbamidni o'lchash uchun diagnostika to'plamlarini o'z ichiga oladi, alkogolliichimliklarni kamaytirish agenti sifatida qo’llaniladi. Bundan tashqari, ureaza gemodializ tizimlari uchun zarur bo'lgan biosensorlarda katta axamiyatga ega. Ureaza ingibitor karbamid gidroliz tezligini nazorat qilish (sekinlashtirish) uchun ham keng qo'llaniladi.
  
• 
  Eng ko'p ishlatiladigan ingibitorlardan ba'zilari N-(n-Butil) tiofosforik triamid (NBTPT yoki NBPT) bo'lib, ular kamroq zaharli va karbamid o'g'itlari bilan aralashish yoki qoplanish qobiliyatiga ega. O'g'itlar sanoati va klinik talablar prognoz davrida global ureaz bozorini oshiradi. 
  
• 
   O'simlik manbalaridan olingan ureaza kamroq toksiklikka olib keladi va deyarli hech qanday nojo'ya ta'sirla korsatmaydi global ureaza bozorining o'sishiga foyda keltirmaydi. Ureazning ingibitorlardagi agrotexnik va ekologik foydalari global ureazabozorini faollashtiradi. Shuningdek, sintetik mahsulotlardan organik mahsulotlarni qabul qilishning global tendentsiyasi va klinik diagnostikada iste'molning ortishiga global ureaza juda katta tasir ko’rsatadi.