1. Geografik o ‘rni, tabiiy sharoiti va aholisi

 
 
Miloddan avvalgi V-IV asrlarda Yunonistonning iqtisodiy rivojlanishi.
Er.av. 478 yilda forslar ustidan uzil-kesil g‘alaba qozonish uchun Afina forslarga
qarshi kurashda ishtirok etgan polislar, Egey dengizi orollari, Kichik Osiyodagi grek 
shaharlarini harbiy ittifoqqa birlashtirgan. Shu tariqa Afina rahbarligida I-Afina dengiz ittifoqi
vujudga kelgan va bu ittifoq Eron bilan urushni oxiriga yetkazgan. Bu ittifoqning xazinasi
Demos orolida turgan.
Forslar bilan urush orada uzilishlar bilan to er.av. 449 yilga qadar davom etgan, greklar
Eronning zaiflashganidan foydalanib О‘rta dengizning sohil bо‘yi rayonlariga Nil deltasiga
askar tushirganlar, Eron floti tor-mor keltirilib, Kiprga desant tushirilgan.
Er.av. 449 yilda sulh tuzilgan. Bu sulh afinaliklar vakili Kalmiy nomi bilan Kalliy
sulhi deb ataladi. Abadiy tinchlik о‘rnashilgan. Forslar Kichik Osiyodagi grek shaharlarini
va Egey dengizidagi hamma orollarni mustaqil deb taniganlar. Eron harbiy dengiz flotining
Egey dengizida suzishi taqiqlangan. Afina I-Afina dengiz ittifoqidan foydalanib, grek 
dunyosidagi eng qudratli davlat bо‘lib qolgan
3
.
Yunoniston-Eron urushlari о‘z vatanining ozodligi va mustaqilligini Eron istebdodidan
saqlab qolgan greklarning g‘alabasi bilan tamomlangan. Oralarida birlik bо‘lmasada, greklar 
3
Roger B.Beck, Linda Black, Larry S. Krieger, Philip C, Naylor, Dahia Ibo Shabaka ‘’World history: patterns of 
interaction’’. Oxford University Press. England I994.p.48-51. 

---

qat’iy paytlarda birlashishni va bosqinchilarga qaqshatqich zarba berishni bilardilar. Urushning
ikkinchi davrida Eronning kuchlari holdan ketganligiga ishonch hosil qilgach, grek askarlari
imkoniyatlari boricha Eron sohillarini talaganlar va asirlarni qullarga aylantirganlar.