1. Geografik o ‘rni, tabiiy sharoiti va aholisi

3. Afinada Pisistrat tiraniyasi (Mil.avv. 560–527-yillarda Afinani boshqardi). Solon 
islohotlari barcha ijtimoiy muammolarni yecha olmadi. Afinada keskin ichki siyosiy kurash 
boshlandi. Tez orada kuchli ijtimoiy ziddiyatlar Afinada Pisistrat tiraniyasining o‘rnatilishiga olib 
keldi. Mil.avv. 560-yil zodagonlardan biri Solonning qarindoshi Pisistrat (mil.avv. 560–527-yillar) 

---

qattiq kurash natijasida hokimiyatni bosib oldi va o‘zining tiraniya shaklidagi shaxsiy hokimiyatini 
o‘rnatdi. Afinaning eng kambag‘al aholisi o‘z siyosiy huquqlarini kengaytirish va yer mulkini 
taqsimlashdan umidvor bo‘ldi. Shu sababli ular Pisistrat tiraniyasini qo‘llab-quvvatladilar. U 
dastlab eng muhtoj kichik yer egalariga davlat xazinasidan yordam ko‘rsatdi. Qishloq 
kambag‘allari uchun soliqlar majburiyatini yengillashtirdi. Qishloq jamoalari huquqini 
kamaytirdi. Yer egalarini Afinaga sudga kelishdan qutqarib, qishloq joylarida sudyalarni tayinladi. 
U fuqarolardan qurollarini tortib olib, o‘z hokimiyatini mustahkamladi. Fuqarolar daromadiga 
soliq joriy qildi. Bu o‘rta hol dehqonlarni og‘ir ahvolga solib qo‘ydi. 
Pisistrat dengiz savdosining rivojlanishiga shart-sharoit yaratdi. U Kichik Osiyoda Dardanel 
bo‘g‘oziga chiqadigan muhim nuqtani bosib olib, Afinaning Qora dengizga boradigan dengiz 
yo‘llari ustidan nazoratini o‘rnatdi. Afinada savdo-hunarmandchilikni rivojlantirish maqsadida bir 
qancha jamoat inshootlari qurilishini amalga oshirdi. Pisitrat davrida Afina akropolida Afina 
Pallada, Pifiyalik Apollon Elevsinada ibodatxonalari va yangi bozor qurildi. Pirey portining 
qurilishi davom etdi, 9-quvurli suv o‘tkazgich barpo etildi, bu suv quvuri milodiy 18 asrgacha 
ishlatildi. Pisistrat yollanma qo‘shinni tashkil qildi, hosilning o‘ndan bir miqdorida soliq joriy 
qilindi. Solon joriy etgan o‘zgarishlar saqlab qolindi, lekin Pisistrat boshqa tiranlar bilan juda 
yaqin aloqa o‘rnatdi. Shoirlar va rassomlarga homiylik qildi. Uning farmoyishi bilan Afinada xalq 
qo‘shiqchilari to‘planib, ularning so‘zlaridan Gomerning mashhur «Iliada» va «Odissey» 
poemalari yozib olindi. 
Pisistratning tadbirlari eski urug‘ zodagonlarining mavqeyiga putur yetkazdi. Ularning ko‘p 
vakillari Afinadan quvg‘in qilindi. Mil.avv. 527-yilda Pisistratning vafotidan so‘ng o‘g‘illari Gip-
pey va Gipparx Afina hokimlari bo‘ldilar. Bu vaqtda kuchli Fors davlati Kichik Osiyoni bosib 
olib, Egey dengizidan Qora dengizga boradigan yo‘llarni egallab oldi. Afina dengiz savdosiga 
katta putur yetdi. Natijada Afinaga chetdan g‘alla olib kelish vaqtinchalik uzilib qolib, oziq-ovqat 
mahsulotlari qimmatlashdi. Tabiiyki, bu aholining noroziligini keltirib chiqardi. Aholi Pi-
sistratning o‘g‘illari hokimiyatini ag‘darib tashladi.