1. kirish nazariy materiallar reja
Download 3.75 Mb. Pdf ko'rish
|
Uzum etishtirish va mayiz quritishning zamon tex 2021 O\'UM-сжатый (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Uzum boshi, g‘ujumi va urug‘i
- Tok ochish muddatlari
|
Sho‘ra va gul– sho‘ra o‘tgan yillarda o‘sgan novdalardagi hosil beradigan kurtaklarda shakllanadi. O‘zbekiston sharoitida kurtaklarda sho‘ra boshlang‘ichi taxminan mayning ikkinchi yarmida paydo bo‘la boshlaydi, bu tokning gullash paytiga to‘g‘ri keladi. Sho‘ra odatda novdaning 3–7 bo‘g‘imlarida – barg to‘g‘risida joylashadi. U novdaning pastki tomoniga qanchalik yaqin bo‘lsa, novdada sho‘ralar shuncha ko‘p bo‘ladi. Normal rivojlangan sho‘ra murakkab ro‘vak – shingildan iborat. Sho‘rada birinchi, ikkinchi, uchinchi, to‘rtinchi tartib shoxchalari bo‘ladi. Sho‘raning katta- kichikligi tok navlariga qarab har xil bo‘ladi. Uzum boshi mayda tok navlarida esa 500–700 tagacha va undan ham ko‘proq gul bo‘ladi. Ko‘pchilik tok navlarida gullar qo‘sh jinslidir. Ayrim (Nimrang, Katta- qo‘rg‘on, Charos, Tavkveri va boshqa) navlarda faqat urg‘ochi gullar yaxshi rivojlanib, ular chetdan changla-nishni talab qiladi. Uzum boshi, g‘ujumi va urug‘i. Uzum boshining yirikligi, tig‘izligi, shakli, undagi g‘ujumlarning soni tok turlariga, navlariga va qo‘llaniladigan agrotexnikaga ko‘p jihatdan bog‘liqdir. G‘ujumlarining yirikligi ham tok navlariga va g‘ujumlaridagi urug‘ soniga bog‘liqdir. G‘ujumda odatda 1–3 tagacha urug‘ bo‘lishi mumkin. G‘ujumda urug‘ qancha ko‘p bo‘lsa u shunchalik yirik bo‘ladi. Ma’lumki, kishmishbop uzum navlarida urug‘ bo‘lmay, uning o‘rniga yaxshi rivojlanmagan rudiment (rivojlanmaydigan urug‘)lar bo‘ladi. Kishmishbop uzumlar navlariga qarab har bir rudimentning vazni 6 mgdan 14 mg gacha bo‘lishi mumkin. Tok ochish muddatlari – Toklarni o‘z vaqtida ochish, zang va madang novdalarni ehtiyotkorlik bilan simbag‘azlarga bog‘lash toklardan yuqori hosil etishtirishda katta ahamiyatga ega. Chunki hosilga kirgan toklar erta ochilsa, ularni sovuq urib ketishi xavfi tug‘iladi, kech ochilganda novdalardagi kurtaklar haddan tashqari o‘sib ketib, tok ochishda ularning ko‘p qismi sinib ketishi va ezilib qattiq shikastlanishi mumkin. Bu esa hosilning kamayib ketishiga sabab bo‘ladi. Tuproqqa ko‘milgan toklar ochilgandan keyin erda qoldirilmasdan tezda ishkom, so‘ri va simbag‘azlarga ko‘tarilishi lozim. Ma’lumki, sovuq havo pastda to‘planadi va u tok kurtaklariga zarar etkazishi yoki tuproq beti quyosh nuri ta’sirida qizib, kurtaklarning yozilishini tezlashtirib, ularning sovuqqa chidamsizligini 8 oshirishi mumkin. Toklar qiyalikroq, tuproqda nam yaxshi saqlanadigan erlarga ekilsa, ular bahor sovuqlaridan kam zararlanadi. Umuman toklarni novdalarda kurtak bo‘rtmasdan ochish tavsiya qilinadi. Kurtaklarning bo‘rtish muddati tut daraxti kurtaklarining bo‘rtish paytiga to‘g‘ri keladi, zero, xo‘jaliklarda tok ochishni tut daraxtida kurtaklarning bo‘r-tishiga qarab boshlasa ham bo‘ladi. Tajribali sohibkorlarning aytishicha, tut daraxtining barglari “sichqon quloq” bo‘lganda tok ochish ayni qulay payt hisoblanadi. Bu davrda tuproqning yuzaroq qatlamida temperatura 10–12 o ga etadi. Download 3.75 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|