1-маъруза. Axбoрoт – кoммуникaция теxнoлoгиялaри вa улaрни тaълим жaрaёнидa қўллaшнинг дидактик имкoниятлaри (2 соат)

Ахборот технологиялар – объект, жараён ёки ҳодиса (ахборот маҳсулоти) нинг ҳолати тўғрисида янги сифатдаги ахборот олиш учун маълумотларни тўплаш, уларга ишлов бериш ва узатиш воситалари ҳамда усулларининг мажмуидан фойдаланувчи жараён.
Ахборот технологиялари мавжуд усуллар ва воситалардан фойдаланиб маълум ахборотларга ишлов бериб, қайта ишлаб янги кўринишдаги инсон фаолияти учун зарур бўлган ахборотларни яратиш жараёнидир.
Ахборот технологиясининг мақсади – инсон томонидан таҳлил қилиш ва унинг асосида қандайдир хатти-ҳаракатни бажариш бўйича қарор қабул қилиш учун ахборот ишлаб чиқариш.
Замонавий ахборот технологияларининг таълим жараёнларига жорий этилиши:
- талабага касбий билимларни эгаллашига;
- ўрганилаётган ҳодиса ва жараёнларни моделлаштириш орқали фан соҳасини чуқур ўзлаштирилишига;
- ўқув фаолиятининг хилма-хил ташкил этилиши ҳисобига талабанинг мустақил фаолияти соҳасининг кенгайишига;
- интерактив мулоқот имкониятларининг жорий этилиши асосида ўқитиш жараёнини индивидуаллаштириш ва дифференциялаштиришга;
- сунъий интеллект тизими имкониятларидан фойдаланиш орқали талабанинг ўқув материалларини ўзлаштириш стратегиясини эгаллашига;
- ахборот жамияти аъзоси сифатида унда ахборот маданиятининг шаклланишига;
- ўрганилаётган жараён ва ҳодисаларни компьютер технологиялари воситасида тақдим этиш, талабаларда фан асосларига қизиқишни ва фаолликни оширишга олиб келиши билан муҳим аҳамият касб этади.
Ахборот-коммуникация технологиялари, шу жумладан, ушбу таълим воситасининг дидактик имкониятлари объектнинг табиий жиҳатлари, техник ва технологик фазилатлари, ўқув ва тарбиявий жараёнида дидактик мақсадларда қўлланилиши мумкин бўлган аспектлари сифатида қаралиши мумкин.
АКТ таснифланишига мос равишда дидактик имкониятларини учта гуруҳга ажратиш мумкин:
1. Ўқув маълумотларини тақдим этиш.
2. Ўқув маълумотларини узатиш.
3. Ўқув жараёнини ташкил этиш.
Ўқув маълумотларини тақдим этиш АКТларнинг дидактик имкониятлари:

• 
  ахборотларни таълимга оид электрон ресурслар орқали матн, графика, аудио, видео, анимацион форматда кўрсатиш ва узатиш;
  
• 
  қизиқтирувчи маълумотларни тақдим этиш имконияти;
  
• 
  қабул қилинган билимлар асосида кўникмаларни мустахкамлаш ва кўникмаларни амалда қўллаш имконияти;
  
• 
  ўқув, ўқув-услубий, илмий ахборотларни тайёрлаш, тартибга солиш ва ишлов бериш;
  
• 
  ахборотни сақлаш ва йиғиш;
  
• 
  ахборотни тизимлаштириш.
  

ўқув маълумотларини узатиш актларнинг дидактик имкониятлари:

• 
  ахборот-коммуникация технологиялар ёрдамида ахборотларни турли шаклларда тарқатиш;
  
• 
  маълумотлардан кенг фойдаланишни таъминлаш;
  
• 
  қизиқтирувчи маълумотларни олиш учун бирон-бир электрон маълумотлар банкига ва мақсадли ўқув маълумотлар базаларига уланиш имконияти;
  
• 
  турли хил ахборот ташувчи воситалардан маълумотларни юклаш;
  
• 
  курс ўқитувчиси билан мулоқотни ташкилэтиш.
  
• 
  бир вақтнинг ўзида кўп сонли ўқувчиларга хабарларни юбориш;
  
• 
  ўқитувчи ва талабалар ўртасида асинхрон маълумот алмашиш (матн, график, аудио).
  
• 
  консултациялар, назорат қилиш ва ҳоказоларни ташкил этиш имконияти.
  

2.