1-Mavzu: Paxtavato‘qimachiliksanoatidatexnosferikomillarfani, uningmohiyativavazifalari Reja

Nazoratsavollari:
1.Yashashmuhitievolyutsiyasi,texnosferagao’tishta’siri.
2.“Odam–mashinamuhit”sistemasidaodamxavfmanbaisifatida.
3.Demografikportlashmazmuni.
4.Urbanizatsiyaholati.
5.Ekologiyaso’zinimanianglatadi?
6.Atrofmuhitnimuhofazaqilishmazmuni.
3-mavzu:Xavflartaksonomiyasivaxavflar
kvantifikatsiyasi
Reja:
1.Insonmehnatfaoliyatiningturlari,fiziologikta’siri.Ishlabchiqarishning
sanitariyasivagigienasima’yorlari,mazmuni.
2.Ishlabchiqarishjarayonlaridazararliomillarvaulardanhimoyalanish
tadbirlari.Ishlabchiqarishdazararlimoddalarvaulardanhimoyalanishusullari.
3.Ishlabchiqarishdayoritishvaunime’yorlari.Ishlabchiqarishda
shovqinningyuzagakelishsabablarivamanbalari.
4.Ishlabchiqarishdatitrash.Titrashdanmuxofazaqilishchora-tadbirlari.
Ishlabchiqarishdazararlinurlanishlar.
Xavftushunchasi.Ma’lumbirshart-sharoitlardainsonhayotivasog’lig’iga
tahdidsoluvchi,shuningdek,atrof-muhitgavainfratuzilmagato’g’ridan-to’g’ri
yokibilvositazararlita’sirqiluvchihodisa,voqea,jarayonlar,ob’ektlarva
boshqalargaxavfdebaytiladi.
Kelibchiqishmanbalargako’ra,barchaxavflarqo’yidagiguruhlarga
bo’linadi:
oTabiiy;
oTexnogen;
oIjtimoiy;
oSiyosiy;
oKombinatsiyalashgan.

Kombinatsiyalashganxavflaruchtakichikguruhga:tabiiy-texnogen,tabiiy-

ijtimoiyvaijtimoiy-texnogen
Tabiiyxavflar–tabiatdagihodisalarvatabiiyofatlar.
Bulargainsonhayotiyokisog’lig’igatahdidsoladiganofatlar(zilzilalar,
ko’chkilar,seloqimlari,vulqonlar,toshqinlar,qorko’chkilari,bo’ronlar,
yomg’irlar,do’l,tumanlar,chaqmoq,asteroidlar,quyoshvakosmikradiatsiyava
boshqalarkiradi.
Texnogenxavflar,birinchinavbatda,elektrenergiyasi,kimyoviymoddalar,
ionlashtiruvchi,elektromagnitnurlanishlar,transportvositalari,yonuvchan,
portlovchimoddalarvamateriallarfoydalanishbilanbog’liq,yuqoriharoratva
bosimlardasodirbo’ladiganjarayonlarbilankechadiganxavflardir.