1-mаvzu: xulq-аtvоr iqtisоdiyoti nаzаriyasining shаkllаnishi

8-расм. Спираль динамикасининг намойиши 
9-расм. Спираль динамикасидаги парадигмалар (модель) 
Замонавий шароитларда, фирманинг бозордаги хатти-ҳаракати ва мавқеи, 
бошқа нарсалар қатори, ўзининг бюрократик процедуралари ва бўлимларнинг 
марказлаштирилмаган фаолияти билан ёки уларга қарши рақобатбардош, 

---

мувофиқлаштирилган, гуруҳли ечимларни топиш учун ташкилий қобилиятлари 
билан белгиланади. Бундай қарорларнинг эҳтимоли ва сифати фирма узоқ 
муддатли қиймат тизимини шакллантирганда ва қўллаб-қувватлаганда ортади, бу 
эса 
ўз 
навбатида 
маълум 
даражада 
кўпчилик 
иштирокчиларнинг 
мувофиқлаштирилган қароридан иборат. Компаниянинг хулқ-атвори, шунингдек, 
ишлаб чиқилган қиймат тизиминингидеал моделга қанчалик мос келиши билан 
белгиланади, бу ерда коалиция иштирокчиларининг ҳар бири компанияга 
содиқлигини, самарали ўқитиш орқали ишлаб чиқилган мажбуриятни, 
компаниянинг муваффақияти билан шахсий идентификацияни намойиш этади, 
ҳар бир иштирокчига меҳнатсеварлик ва инсонга инсоний муносабат билан 
белгиланади. 
Шундай қилиб, барқарор ривожланаётган фирма нафақат назорат 
харажатлари, балки коалициянинг барча иштирокчилари манфаатлари 
тўқнашувини ҳисобга олиш ва ҳал қилиш харажатлари билан ҳам белгиланадиган 
максимал чегараларга эга ва фирманинг мақсадлари геометрик шаклда 
ифодаланиши мумкин, манфаатлар, мақсадлар векторлари йиғиндиси сифатида 
ва коалиция шартномасининг барча иштирокчиларининг қадриятлари, бу ерда 
векторнинг ҳажми ва йўналиши кўпроқ таъсирнинг асосий гуруҳлари томонидан 
белгиланади. 
5.7. Янги иқтисодиётда фирманинг хулқ-атвор назариясини
амалга ошириш 
Янги иқтисодиётда ишлаб чиқариш ва истеъмол объектлари ва объектлари 
ўзгармоқда. Бозорда талаб қилинадиган маҳсулотнинг доминант тури 
алмаштирилмоқда. Бозорда таклиф шакллари эволюциясини таҳлил қилиш 
доминант маҳсулотнинг асосий турларини: хом ашё, товарлар, хизматлар, 
ҳиссиётларни аниқлаган иккита муаллиф – Ж.Пайн ва Дж.Гилмор ўрганган (7-
жадвал).