1. Oqıw materialları

Qarama-qarsı múnásibetler – nárse yaki qubılıstıń qarama-qarsı táreplerdiń birin-biri tısqarı etiw hám bir-birine ótiw múnásibetleri bolıp tabıladı. Qarama-qarsı múnásibetler bolmıstıń barlıq qubılısları hám processlerine tán bolıp, ózgeris hám rawajlanıwdıń deregi, háreketlendiriwshi kúshi sıpatında ámel qıladı. A`yne sol sebepli qarama-qarsı múnásibetler dialektikalıq qarama-qarsılıq nızamınıń mánisini ashıp beriwshi bas kategoriya esaplanadı. Qarama-qarsı múnásibet – bul qarama-qarsılıqlar múnásibeti ġana emes, bálkim olardıń tarqalıw procesi de. Sol sebepli de, Gegel` ideyalarına tiykarlanıp, qarama-qarsı múnásibetler tarqalıwınıń tómendegi basqıshları (fazaları) parıqlanadı: birdeylik, parıq, qarama-qarsılıq, qarama-qarsı múnásibet hám tiykar (yaġnıy qarama-qarsı múnásibettiń sheshiliwi).
Dialektikalıq qarama-qarsı múnásibet – birin-biri tısqarı qılıwshı qarama-qarsılıqlardıń qıya birligi bolıp tabıladı. Qarama-qarsılıqlar – qarama-qarsı múnásibetlerdiń negizi, baylanıstırıwshı buwınlar bolsa – olardı sheshiw mexanizmi bolıp tabıladı. Tómendegi faktlar baylanıstırıwshı buwınlar roli hám qarama-qarsılıqlar túsinigine mısal bolıwı múmkin: Genetika hám ózgeriwsheńlik polyuslarında tek ġana organizmniń dáslepki halatı emes, al bálkim ózlestirilgen jańa belgileri hám saqlanıwın támiyinlewshi genetikalıq kod baylanıstırıwshı buwın esaplanadı. Sociallıq turmısta jámiyettiń kútá bay hám kútá jarlı qatlamlarınıń qarama-qarsılıqları ortasında baylanıstırıwshı buwın wazıypasın orta klass atqaradı. Orta klasstıń mámleket xalkınıń basım bólegin qurawı lazımlıġı, keri jaġdayda jámiyet awhalı udayına turaqsız bolatugınlıġın Aristotel` áyyemgi zamanlarda-aq atap ótken edi. O`ytkeni mayda menshik iyeleri alġan dárematınıń bir bólegini óz isin rawajlandırıwġa baġdarlaydı, bazar kon`yunkturasın úyrenedi hám oġan kútá tez beymlesedi, bazarni zárúr tovarlar hám xızmatler menen boyıtadı. Jáne bir mısal – shaxs hám jámiyet múnásibetleri. Belgili bolġanınday, shaxs hám jámiyet qarama-qarsılıqlar esaplanadı, shaxs aġza bolġan sociallıq guruhlar olardıń ortasında baylanıstırıwshı buwın sıpatında ámel qıladı.
Bul hám basqa dáliller biliwde ishki qarama-qarsılıqlar barlıġın da, baylanıstırıwshı buwınlardı da esapqa alıw áhmiyetli ekenligin kórsetedi. XX ásir 30-jıllardıń basında anglichan fizigi Rol` Dirak pozitronlar, yaġnıy elektronlarġa uqsas, lekin oń zaryadqa iye bolġan bóleksheler bar ekenligin boljaydı. Alım óz teoriyasında birer-bir qáte tappaġan bolsa da, antizaryadlar bar ekenligine onıń isenimi joq edi.
Solay etip, qarama-qarsılıqlar baylanısı hám qarama-qarsı múnásibetlerdi sheshiwdiń bir-biri menen qıya baylanıslılıġı ulıwmalıq ózgeshelikke iye boladı, baylanıs usılı bolsa baylanıs ózgesheligi menen belgilenedi. Baylanıstırıwshı buwınlardıń ózi qarama-qarsı múnásibet aġzalarınıń qásiyetleriniń uyġınlıġınan quraladı.