1. Oqıw materialları

42. Oyanıw dáwiri filosofiyasınıń ózgesheligi:

A)teocentrizm
B) kosmocentrizm
C) antropocentrizm
D) skepticizm
43. Djordano Bruno filosofiyalıq bilimlerdiń maqseti Quday emes, bálki tábiyat dep esaplap, sonıń menen birge kosmosta tábiyattıń hám dún`yalardıń sheksizligi haqqındaġı boljawlardı ańlatıp bergen.Onıń táliymatı qaysı baġdarġa tiyisli?
A) kosmizm
B) antropocentrizm
C) panteizm
D) teleologiya
44. Húkimdar ózinde arıslan hám túlkiniń qásiyetlerin jámlestirgen bolıwı kerek dep esaplaytuġın Oyanıw dáwiri filosofı:
A) T.Kampanella
B) T.Mor
C) Makiavelli
D) Bruno
45. Panteizm nelerdi birdey dep esaplaydı?
A) Quday hám insandı
B) Quday hám tábiyattı
C) insan hám tábiyattı
D) ilim hám dindi
46. Tómendegi tastıyıqlaw durıs pa: «Oyanıw dáwiri gumanistleri dahriyler bolġan»?
A) awa
B) joq
C) Lyuterden basqası
D) soraw orınsız qoyılġan
47. Oyanıw dáwiri filosoflarınıń kóz-qaraslarındaġıantisxolastlik baġdarlanġanlıq neni ańlatadı?
A) shirkew abıroyın bekkemlewdi
B) dahriylik itiqatınıń rawajlanıwın
C) orta ásirler filosofiyasın kritikalawdı
D) xristian ideologiyasınıń eretiklik táliymatlardan tazalawdı
48. Reformaciya xristianlıqtaġı qaysı baġdardıń payda bolıwına jetekledi?
A) katolicizm
B) pravoslavie
C) protestantizm
D) adventistlik
49. Oyanıw dáwiri atınıń mánisi nede? Ne nárseler oyandı?
A) antik iskusstvo, filosofiya, turmıs tárizi
B) antik mifologiya hám din
C) xristian táliymatı
D) alġashqı orta ásirlerdegi patristika
50. SHirkew hám ruwxaniylerdiń jámiyette ústinlik qılıwġa umtılıwına qarsı baġdarlanġan kóz-qaraslar -
A) sakralizaciya
B) antiklerikalizm
C) gumanizm
D) ateizm
51. Dj.Brunonıń kóz-qarasların qaysı biri sıpatlaydı?
A) Álemniń sheksizligi hám onda san-sanaqsız dún`yalardıń bar ekenligi
B) ideal mámleketti qurıw
C) materiyanıń atomnan ibarat dúzilisi
D) materiya hám sananıń ajıralmaslıġı
52. Filosfiyalıq koz-qaraslardıń tariyxıy tipleri hám atap ótilgen sıpatlamalar ortasındaġı sáykeslikti anıqlań: 1. Antik filosofiya, 2. Orta ásirler filosofiyası, 3. Oyanıw dáwiri filosofiyası; a) kosmocentrizm, politeizm, demifologizaciya, b)antropocentrizm, panteizm, v) teocentrizm, monoteizm, sakralizaciya
A) 1 a, 2 v, 3 b
B) 1 v, 2 a, 3 b
C) 1 b, 2 v, 3 a
D) 1 b, 2 a, 3 v
53. Ideal mámleket obrazın súwretlegen hám onı Utopiya atawına jaylastırġan Oyanıw dáwiri oyshılı kim?
A) Petrarka
B) Makiavelli
C) Mor
D) Bruno
54. Filosofiyası volyungarizm (óz basımsha erkke iseniw), irracionalizm, úmitsizlik filosofiyası sıpatında maydanġa shıqqan filosoftı anıqlań:
A) Artur SHopengauer (1788-1860)
B) Ogyust Kont (1798-1857)
C) Djon Styuart Mill` (1806-1873)
D) Gerbert Spenser (1820-1903)
55. «Pozitiv» bilimler bayraġı asıtnda maydanġa shıqqan XIX ásirdiń ekinshi yarımı - XX ásirde batıs filosofiyasında eń kóp dárejede tarqalġan aġımlardıń biri - pozitivizm edi. Pozitivizmniń tiykarın salıwshısı – bul:
A) Artur SHopengauer (1788-1860)
B) Ogyust Kont (1798-1857)
C) Djon Styuart Mill` (1806-1873)
D) Gerbert Spenser (1820-1903)
56. Onıń filosofiyasınıń jetekshi temalarınıń biri ulıwmalıq evolyuciyalıq rawajlanıw haqqındaġı táliymat edi. Ol «… jayılġan háreket joldaslıġında materiyanı anıq baylanıspaġan bir qıylılıqtan anıq baylanıska hár qıylılıqqa ótkiziw hám sonıń arqasında saqlanıp qalatuġın materiyanıń háreketiniń qaytadan ózgeriwiniń ámelge asırılıwı demekdur». Gáp kim haqqında barmaqta?
A) Artur SHopengauer (1788-1860)
B) Ogyust Kont (1798-1857)
C) Djon Styuart Mill` (1806-1873)
D) Gerbert Spenser (1820-1903)
57. Marksistlik materializmniń ózgesheligi nede?
A) Panteizmde
B) Deizmde
C) Dualizm
D) Qudayġa isenbewshilik ateistlik materializm sıpatında kelip shıqtı
58. Marksistlik materializmniń ózgesheligi -
A) Dialektikalıq materializm
B) Mexanikalıq materializm
C) Metafizikalıq materializm
D) Sinergetikalıq materializm
59. Avenarius kóz-qrasınsha, biziń tájiriybemiz nárseden kelip shıġatugın mánis penen bir qatarda ózinshe etiklıq hám estetikalıq bahalaw kórinisinde bolġan appercepciyalar (ózgeshe elesletiwlerdi alıp keliw) dep atalġan nárseni, hámde antropomorflıq elesletiwlerdi óz ishine aladı. Filosofiyanıń wazıypası sonnan ibarat, tájiriybeni usı sırttan keltirgen nárselerden tazalaw menen birge «sap tájiriybe» mazmunın anıqlaw dep esaplaytuġın táliymat – bul:
A) Sensualizm
B) Empiriokriticizm
C) Pragmatizm
D) Ekzistencializm
60. Bul filosof kóz-qarasınsha. filosofiya «sap bilimniń logikası» yaki ilim filosofiyası bolıp tabıladı. Eger Kant ushın keńislik hám waqıt – emociyalar formaları bolsa, onıń ushın túsinikler (kategoriyalar) edi. Bilim teması «nárse» emes, al bálki nárse haqqındaġı túsinik bolıp tabıladı. Bul filosof kim edi?
A) Otto Libman
B) Paul` Natorp
C) Iogann Kogen
D) Vil`gel`m Vindel`band
61. Fridrix Nitsshe (1844-1900), Vil`gel`m Dil`tey (1833-1911), Georg Zimmel` (1858-1918), O.SHpenglar (1880-1936), Anri Bergson (1859-1941) qaysı aġım wákilleri?
A) Ekzistencializm
B) Neokantshılıq
C) Empiriokriticizm
D) Ómir filosofiyası
62. Nicshe filosofiyasınla ne haqqındaġı táliymat oraylıq orında turadı?
A) Hákimiyatqa umtılıstaġı erk
B) Baxıt-saadatqa umtılıw
C) Hákimiyattı ańlawġa bolġan erk
D) Jasawġa bolġan umtılıs
63. Ataqlı Amerika matematigi, logiki hám filosofı CHarlz Pirs (1839-1914) tárepinen tiykar salınġan hám óz negizinde «shubha – din» teoriyasına tayanatuġın táliymat – bul:
A) Racionalizm
B) Pragmatizm
C) Empirizm
D) Egoizm
64. «Ashıq jámiyet hám onıń dushpanları» dep atalġan ataqlı kitaptıń avtorı bolıp, onda totalitar mámleket strukturaları kritikaġa alınıp, olarġa liberal qádiriyatlardı qarama-qarsı qoydı. Ol - :
A) Dezire Mers`e
B) P`er Teyyar de SHarden
C) Karl Popper
D) Martin Xaydegger
65. Qaysı filosoftıń kóz-karasınsha, insannıń ruwxıy keypiyatı úsh qatlamnan ibarat. Men (ego), Ol (id) hám Mennen joqarı turıwshı (super-ego). Men – bul sana tarawı bolıp, tek ruwxtıń arzımas az bólegin ózinde jámlestiredi
A) Al`fred Adlar
B) Karl Gustav YUng
C) Erix Fromm
D) Freyd
66. Bul táliymattıń tiykarġı temaları – insan, házirgi dún`yadaġı onıń táġdiri, keskinlik júz bergen situaciyalardaġı is-háreketleri, itiqat, azatlıq, ómirdiń mánisi ki`bi mashqalalar edi. Onıń kelip shıġıw uranı tómendegishe edi: bar bolıw mánisten aldın keledi. Basqasha aytqanda, «insan dáslep bar boladı, ol ushırasadı, dún`yaġa keledi, ol tek sonnan keyin ġana qáliplesedi». Bul insan aldınnan berilgen tábiyatqa iye emes degen mánisti bildiredi. Onıń qanday ekenligi onıń bar bolıwı menen belgilenedi.
A) Ekzistencializm
B) Ómir filosofiyası
C) Psixoanaliz
D) Pragmatizm
67. Germenevtika wákillerin kórsetiń: 1) F.SHleyermaxer, 2) Erix Fromm , 3) V.Dil`tey, 4) J.P. Sartr, 5) Xans Georg Gadamer, 6) F.Sossyur, 7) K. Levi-Stross
A) 6, 7
B) 1, 3, 5
C) 2, 4
D) 1, 2, 3, 5
68. Strukturalizm wákillerin kórsetiń: 1) F.SHleyermaxer, 2) Erix Fromm , 3) V.Dil`tey, 4) J.P. Sartr, 5) Xans Georg Gadamer, 6) F.Sossyur, 7) K. Levi-Stross dasturining eng
A) 6, 7
B) 1, 3, 5
C) 2, 4
D) 1, 2, 3, 5
69. Nikolay Kuzanskiy (1401-1464) táliymatına tán bolġan aspektti kórsetiń:
A) Insan biliminiń kúsh-qúdireti atap ótiledi; insannıń ózi dóretiwshilik aqılıy iskerliginiń («insan onıń aqılıdur») quralında qanday da bir qudayġa uqsas ekenligine ishara qılındı.
B) Insan statusın joqarı kóteriw ideyası onıń dóretiwshiliginde tiykarġı orın tutadı. Insan tańlaw erkinligine iye hám bul onı kosmosqa baylap qoymaydı hám dóretiwshilik qábiletin óz-ózinen kórsete alatuġınlıġın atap ótedi
C) Jerdi Kosmostıń orayı bolıw imtiyazınan mahrum etip, usınday oraydı Quyashqa baylanıslı saqladı
D) Qarama-qarsılıqlardıń bir-birine uqsaslıġı haqqında dialektikalıq ideyanı atap ótken halda, ol filosofiyalıq bilimlerdiń maqseti Quday emes, bálki tábiyat dep esaplap, sonıń menen birge kosmosta tábiyattıń hám dún`yalardıń sheksizligi haqqındaġı boljawlardı ańlatıp berdi
70. Nikolay Kopernikning (1473-1543) táliymatına tán bolġan aspektti kórsetiń:
A) Insan biliminiń kúsh-qúdireti atap ótiledi; insannıń ózi dóretiwshilik aqılıy iskerliginiń («insan onıń aqılıdur») quralında qanday da bir qudayġa uqsas ekenligine ishara qılındı.
B) Insan statusın joqarı kóteriw ideyası onıń dóretiwshiliginde tiykarġı orın tutadı. Insan tańlaw erkinligine iye hám bul onı kosmosqa baylap qoymaydı hám dóretiwshilik qábiletin óz-ózinen kórsete alatuġınlıġın atap ótedi
C) Jerdi Kosmostıń orayı bolıw imtiyazınan mahrum etip, usınday oraydı Quyashqa baylanıslı saqladı
D) Qarama-qarsılıqlardıń bir-birine uqsaslıġı haqqında dialektikalıq ideyanı atap ótken halda, ol filosofiyalıq bilimlerdiń maqseti Quday emes, bálki tábiyat dep esaplap, sonıń menen birge kosmosta tábiyattıń hám dún`yalardıń sheksizligi haqqındaġı boljawlardı ańlatıp berdi
71. Djordano Brunoning (1548-1600) táliymatına tán bolġan aspektti kórsetiń:
A) Insan biliminiń kúsh-qúdireti atap ótiledi; insannıń ózi dóretiwshilik aqılıy iskerliginiń («insan onıń aqılıdur») quralında qanday da bir qudayġa uqsas ekenligine ishara qılındı.
B) Insan statusın joqarı kóteriw ideyası onıń dóretiwshiliginde tiykarġı orın tutadı. Insan tańlaw erkinligine iye hám bul onı kosmosqa baylap qoymaydı hám dóretiwshilik qábiletin óz-ózinen kórsete alatuġınlıġın atap ótedi
C) Jerdi Kosmostıń orayı bolıw imtiyazınan mahrum etip, usınday oraydı Quyashqa baylanıslı saqladı
D) Qarama-qarsılıqlardıń bir-birine uqsaslıġı haqqında dialektikalıq ideyanı atap ótken halda, ol filosofiyalıq bilimlerdiń maqseti Quday emes, bálki tábiyat dep esaplap, sonıń menen birge kosmosta tábiyattıń hám dún`yalardıń sheksizligi haqqındaġı boljawlardı ańlatıp berdi
72. Jańa dáwir materialistleriniń atası sıpatında tan alınatuġın inglis filosofı kim?
A) F.Bekon (1551-1626)
B) T.Gobbs (1588-1679)
C) R.Dekart (1596-1650)
D) B.Spinoza (1632-1667)
73. Háreketti ol denelerdiń keńisliktegi orın almasıwı sıpatında qarap shıqtı, yaġnıy mexanikalıq sıpatında, tábiyattaġı barlıq denelerdi mexanizmge uqsatıp qoymastan, al insan hám jámiyetti de oġan taqiletles qıldı. Ol -
A) F.Bekon (1551-1626)
B) T.Gobbs (1588-1679)
C) R.Dekart (1596-1650)
D) B.Spinoza (1632-1667)
74. Dún`yalıq materiya sheksiz, bir kıylı bolıp, boslıqqa iye emes hám sheksiz ráwishte bóliniwi múmkin. ol exanikalıq nızamlar tárepinen belgilengen toqtawsız ráwishte muġdarlıq hám sapalıq aspektten ózgerip turatuġın halat bolıp tabıladı. Tiri janzatlar dún`yası da usı nızamlarġa boysınadı: haywanatlar – bular quramalı mashina bolıp tabıladı dep esaplaytuġın filosof – bul:
A) F.Bekon (1551-1626)
B) T.Gobbs (1588-1679)
C) R.Dekart (1596-1650)
D) B.Spinoza (1632-1667)
75. «Men pikirlep atırman, demek men barman!» ibarası menen belgili bolġan filosoftı kórsetiń.
A) Dekart
B) Spinoza
C) Leybnic
D) Djon Lokk
76. Qudaydı jalġız sheksiz jawharġa qostı, yaġnıy ideyalıq hám materiallıqtı birlestirdi. Usı jawhar óz óziniń sebebi bolıp, hesh qanday basqa sebeplerge mútáj emes. Quday tábiyat penen áyne birlikte. Jalġız (birden bir) jawhar bolġan Quday-tábiyat eki sıpatqa – uzınlıq (qashıqlıq) hám sanaġa iye dep esaplaġan filosof kim?
A) F.Bekon (1551-1626)
B) T.Gobbs (1588-1679)
C) R.Dekart (1596-1650)
D) B.Spinoza (1632-1667)
9. Spinozanıń dıqqat orayında azatlıq máselesi turadı. Onıń túsiniwinshe,azatlıq hám zárúrlik birin-biri talap etedi. Spinozanıń pikirinshe, zárúrliktiń qarama-qarsısı – bul:
A) Óz basımshalıq
B) Azatlıq
C) Iqtıyar
D) Erk
78. «Aldın sezimde bolmaġan hesh nárse aqılda da bolmaydı» dep tán alatuġın filosoftı kórsetiń:
A) Dekart
B) Spinoza
C) Leybnic
D) Djon Lokk
79. Jalġızlıq haqqındaġı táliymat – monadologiyanıń tiykarın salıwshı – bul:
A) Djordj Berkli (1658-1753)
B) David YUm (1711-1776)
C) Leybnic (1646-1716)
D) B.Spinoza (1632-1667)
80. Djordj Berkli (1658-1753) qaysı táliymat wákilleriniń biri edi?
A) Sub`ektiv idealizmniń
B) Empirizmniń
C) Racionalizm
D) Realizm
81. Kant filosofiyasına tan aspektti kórsetiń:
A) Biz nenii tábiyat nızamları esaplasaq, haslında qubılıslar dún`yasına aqıl arqalı kiretuġın baylanıslar, yaki basqasha aytqanda, biziń aqılımız nızamlardı tábiyatqa buyrıq qıladı. Biraq qubılıslar dún`yasına insan sanasınan ġárezsiz bolġan nárseler mánisi bolġan «nárse ózinde» muwapıq keledi. Olardı absolyut biliw múmkin emes. «Nárse ózinde» bizler ushın noumenler, yaġnıy aqıl menenbilinetuġın, biraq tájiriybede berilmeytuġın mánisler bolıp tabıladı.
B) Tiykarında «dun`ya aqılı», «absolyut ideya» yaki «dún`ya ruwxı» jatqan kategoriyalar reallıqtıń ob`ektiv forması bolıp tabıladı. Bul – dún`yanıń payda bolıwı hám rawajlanıwına túrtki bergen belsendi baslama.
C) Tábiyat (yaki álem) abstrakt túsiniletuġın substantsiya emes, bálkim óziniń pútin reńbá-reń hám esapsız kórinislerinde berilgen emocial qubılıs: «tábiyat túsinigi astında men sonı túsinemen, - dep jazadı filosof, - ol insandı ózinen basqa insanıy bolmaġan barlıq emocional kúshler, nárseler hám janzatlardan parıq qılatuġın kompleks bolıp tabıladı…»
D) Áyne «muhabbat ádebi» ġana jamiyette uyġınlıqqa alıp keledi hám sociallıq ádalatsızlıq saplastırıladı.
82. Gegel filosofiyasına tan aspektti kórsetiń:
A) Biz nenii tábiyat nızamları esaplasaq, haslında qubılıslar dún`yasına aqıl arqalı kiretuġın baylanıslar, yaki basqasha aytqanda, biziń aqılımız nızamlardı tábiyatqa buyrıq qıladı. Biraq qubılıslar dún`yasına insan sanasınan ġárezsiz bolġan nárseler mánisi bolġan «nárse ózinde» muwapıq keledi. Olardı absolyut biliw múmkin emes. «Nárse ózinde» bizler ushın noumenler, yaġnıy aqıl menenbilinetuġın, biraq tájiriybede berilmeytuġın mánisler bolıp tabıladı.
B) Tiykarında «dun`ya aqılı», «absolyut ideya» yaki «dún`ya ruwxı» jatqan kategoriyalar reallıqtıń ob`ektiv forması bolıp tabıladı. Bul – dún`yanıń payda bolıwı hám rawajlanıwına túrtki bergen belsendi baslama.
C) Tábiyat (yaki álem) abstrakt túsiniletuġın substantsiya emes, bálkim óziniń pútin reńbá-reń hám esapsız kórinislerinde berilgen emocial qubılıs: «tábiyat túsinigi astında men sonı túsinemen, - dep jazadı filosof, - ol insandı ózinen basqa insanıy bolmaġan barlıq emocional kúshler, nárseler hám janzatlardan parıq qılatuġın kompleks bolıp tabıladı…»
D) Áyne «muhabbat ádebi» ġana jamiyette uyġınlıqqa alıp keledi hám sociallıq ádalatsızlıq saplastırıladı.
83. Feyerbax filosofiyasına tan aspektti kórsetiń:
A) Biz nenii tábiyat nızamları esaplasaq, haslında qubılıslar dún`yasına aqıl arqalı kiretuġın baylanıslar, yaki basqasha aytqanda, biziń aqılımız nızamlardı tábiyatqa buyrıq qıladı. Biraq qubılıslar dún`yasına insan sanasınan ġárezsiz bolġan nárseler mánisi bolġan «nárse ózinde» muwapıq keledi. Olardı absolyut biliw múmkin emes. «Nárse ózinde» bizler ushın noumenler, yaġnıy aqıl menenbilinetuġın, biraq tájiriybede berilmeytuġın mánisler bolıp tabıladı.
B) Tiykarında «dun`ya aqılı», «absolyut ideya» yaki «dún`ya ruwxı» jatqan kategoriyalar reallıqtıń ob`ektiv forması bolıp tabıladı. Bul – dún`yanıń payda bolıwı hám rawajlanıwına túrtki bergen belsendi baslama.
C) Tábiyat (yaki álem) abstrakt túsiniletuġın substantsiya emes, bálkim óziniń pútin reńbá-reń hám esapsız kórinislerinde berilgen emocial qubılıs: «tábiyat túsinigi astında men sonı túsinemen, - dep jazadı filosof, - ol insandı ózinen basqa insanıy bolmaġan barlıq emocional kúshler, nárseler hám janzatlardan parıq qılatuġın kompleks bolıp tabıladı…»
D) Áyne «muhabbat ádebi» ġana jamiyette uyġınlıqqa alıp keledi hám sociallıq ádalatsızlıq saplastırıladı.
84. «Aldın sezimde bolmaġan hesh nárse aqılda da bolmaydı» degen pikir qanday filosofiyalıq poziciyanı ańlatadı?
A) racionalizm
B) nominalizm
C) sensualizm
D) agnosticizm
85. Oyanıw dáwiriniń xronologiyalıq sheńberleri:
A) VIII – X áá.
B) XI – XIII áá
C) XIV – XVI áá
D) XVI – XVIII áá.
86. F.Bekonnıń túsindiriwinde, bul sonday aljasıwlar bolıp, ol insannıń tábiyat haqqında adamlardıń ómiri kibi pikir júrgiziwden kelip shıqqan
A) násil tımsalları
B) úńgirler tımsalları
C) bazar tımsalları
D) teatr tımsalları
87. F.Bekonnıń túsindiriwinde, ayırım adamlardıń talġamı hám is-háreketi kónlikpesi sebepli tálim-tárbiya menen baylanıslı ráwishte kelip shıqqan geypara adamlar ózgesheliklerinen payda bolġan aljasıw bolıp tabıladı
A) násil tımsalları
B) úńgirler tımsalları
C) bazar tımsalları
D) teatr tımsalları
88. F.Bekonnıń túsindiriwinde, bul dún`ya haqkında orın alġan túsinikler hám pikirlerdi olarġa baylanıslı kritikalıq múnásibetsiz ráwishte pikir júrgiziw ádeti bolıp tabıladı
A) násil tımsalları
B) úńgirler tımsalları
C) bazar tımsalları
D) teatr tımsalları
89. F.Bekonnıń túsindiriwinde, abıroylı adamlarġa kór-kórana iseniwge tayanadı
A) násil tımsalları
B) úńgirler tımsalları
C) bazar tımsalları
D) teatr tımsalları
90. Gobbstıń túsindiriwinde eń jaqsı basqarıw forması
A) demokratiya
B) absolyut monarxiya
C) konstitucion monarxiya
D) respublika
91. Kanttıń pikirinshe, biz dún`yanı qanday bolsa, sondaylıġınsha emes, bálki bizge qanday kóriniwine qarap bilemiz. Biziń bilimimizge tek nárseler kórinisi yamasa … jetip keledi.
A) nárse-ózinde
B) noumenler
C) fenomenler
D) kategoriyalar
92. XVII ásirdegi Evropa oyshılı – empirizmning tiykarın salıwshı:
A) Leybnic
B) Spinoza
C) Dekart
D) Bekon
93. XVII ásir filosofı, dualizm wákili
A) Leybnic
B) Spinoza
C) Dekart
D) Bekon
94. Hákimiyatlardıń bólistiriliwi ideyasınıń avtorı:
A) Lokk
B) Gol`bax
C) Gobbs
D) Gel`veciy
95. Vol`ter qaysı táliymattıń tárepdarı bolġan?
A) ateizm
B) panteizm
C) deizm
D) teizm
96. Francuz aġartıwshıları Didro, Lametri, Gol`bax – qaysı táliymattıń wákilleri bolġan?
A) deizm, panteizm
B) materializm, ateizm
C) ateizm, dualizm
D) idealizm, deizm
97. Francuz aġartıwshılıġında ústinlikke iye bolġan poziciya – bul:
A) materialistlik
B) idealistlik
C) dialektikalıq
D) skeptikalıq
98. Kanttıń «apriori» túsinigi neni ańlatadı?
A) sheshilmeytuġın qarama-qarsılıq
B) tájiriybelik bilim
C) tájiriybeden tısqarı bilim
D) dún`yanı biliw imkaniyatın biykarlaw
99. Feyerbaxtıń dinniń kelip shıġıwı mashqalasına bolġan kóz-qarası -
A) Din alġashqı ótirikshi alġashqı aqmaqtı ushıratqan payıtta hám orında payda bolġan
B) Din – xalıq ushın opium
C) Din insan mánisiniń jatlasıwınıń nátiyjesi
D) Din – jámiyetlik nevrozdıń kórinis tabıwı
100. Gegel` qaysı táliymattıń wákili?
A) ob`ektiv idealizm
B) sub`ektiv idealizm
C) metafizik materializm
D) dialektik materialism
101. Fales, Anaksimandr, Anaksimen ushın ulıwmalıq aspektti kórsetiń:
A) Olar Milet qalasında tuwılġan
B) olar monoteistler
C) olar dualistler
D) olardıń ulıwmalıq aspekti joq
102. Kim cirkul` hám múyesh ólshewshi ásbaptı aylanısqa kirgizgen?
A) Anaksimandr
B) Fales
C) Anaksimen
D) Pifagor
103. Dún`yanıń birlemshi elementin ot dep kim esaplaġan?
A) Fales
B) Anaksimandr
C) Geraklit
D) Pifagor
104. Ataqlı teorema avtorı, onıń izbasarları Ioniyada hasılzadalardan ibarat filosofiyalıq mektepti shólkemlestirgen, ol -
A) Fales
B) Anaksimandr
C) Geraklit
D) Pifagor
105. Áyyemgi Greciyada medicina qudayı -
A) Asklepiya
B) Prometey
C) Artemida
D) Gippokrat
106. Sofistler táliymatınıń eń ataqlı wákilleri kimler?
A) Sokrat hám Platon
B) Protagor hám Gorgiy
C) Arisotel` hám Demokrit
D) Fales hám Gippokrat
107. Platonnıń pikirinshe, qanday basqarıw óz biybaslıġı sebepli polisti nabıt bolıwġa baslaydı, óytkeni ol tábiyiy kelip shıġıwı tárepinen basqarıwġa qábileti joq adamlardı baslıq etip, ornatılġan tártipti buzadı.
A) timokratiya
B) monarxiya
C) demokratiya
D) oligarxiya
108. Platonnıń pikirinshe, eki dún`yanı, yaġnıy ol dún`ya menen real dún`yanı bir-birine baylanıstıratuġın nárse – bul:
A) baqlaw
B) isenim
C) ideya
D) aqıl
109. Platonnıń shólkmlestirgen mektebi qanday dep atalġan?
A) Akademiya
B) Universitet
C) Seminariya
D) Oliy maktab
110. Aristotel`diń qaysı shıġarması logika ilimine baġıshlanġan?
A) Ritorika
B) Organon
C) Metafizika
D) Politika
111. Seneka, Epiktet hám Mark Avreliy ushın ulıwmalıq aspekt – bul:
A) apologetika
B) skepticizm
C) stoicizm
D) sxolastika
112. Epikur insan baxtı dep esaplaġan qáterjamlıq, salmaqlılıqtı qanday túsinik penen ańlatqan?
A) gedonizm
B) evdemoniya
C) nirvana
D) ataraksiya
113. Qaysı táliymattıń pikirinshe durıs minez-qulıqtıń tiykarların haywanlar ómiri hám insan jámiyetiniń alġashqı basqıshlarınan izlew lazım?
A) kinikler
B) skeptikler
C) stoiklr
D) epikurshılar
114. Fiva qalasınan bolġan Kratet (b.e.sh. IV ásir) qaysı táliymattıń tásirinde
óz qulların azatlıqqa shıġarġan, mal-múlkin kámbaġallarġa bólip berip, paqırlarsha-filosoflarsha turmıs keshirgen?
A) peripatetikler
B) kinikler
C) skpetikler
D) stoikler
115. Neoplatonizm wákilin tabıń:
A) Seneka
B) Epikur
C) Plotin
D) Demokrit