1-rejaga shuni yozin Transkripsiya jarayoni Transkripsiya

andoza boʻlmagan yoki kodlovchi zanjiri 
bilan bir xil. Lekin RNK zanjirida timin 
(T) oʻrnida uratsil (U) boʻladi, 
uglevodlari ham farq qiladi. Yuqorida keltirilgan rasmda kodlovchi 
zanjirdagi T oʻrniga RNK transkriptida U joylashganini koʻrishimiz 
mumkin. 

---

[Asoslar tasvirlangan rasmga eʼtibor qarating]
 
Quyidagi rasmda DNK bir vaqtning oʻzida koʻplab RNK polimerazalari 
tomonidan transkripsiya qilingani va ularning har birida RNK “dumi” 
borligi tasvirlangan. Polimerazalarda genning boshlanish qismida kalta 
RNK 
dumlari boʻladi va u genlar transkripsiya qilingani sari uzayib 
boradi. 
Bu yerda tasvirlangan mikroskopik tasvirda bir vaqtning 
oʻzida koʻplab 
RNK polimerazalari tomonidan gen transkripsiyasi amalga 
oshirilmoqda. RNK zanjirlari genning boshlanishida kalta 
boʻladi va 
polimerazalar gen oxiriga yaqinlashgan sari uzayib boradi. Ushbu 
shakl 
oʻziga xos xanjarsimon tuzilma boʻlib, DNK asosida sintezlangan 
RNK transkriptlari hisobiga yuzaga kelgan. 
_Rasm manbasi: “
Transkripsiya belgisi
”, Doktor Hans Genrix Trepte (
CC BY-SA 3.0
). 
CC BY-SA 
3.0
._ 
Transkripsion terminatsiya 
RNK polimeraza to
ʻxtash haqida signal boʻlmaguncha transkripsiyani 
davom ettiradi. Transkripsiyaning tugallanish 
jarayoni 
terminatsiya deb yuritiladi va bu jarayon polimeraza 
DNKning 
terminator deb nomlangan qismini transkripsiya qilganda 
sodir boʻladi. 
Bakteriyalarda terminatsiya 

---

Bakteriyalarda terminatsiyaning ikkita katta usuli bor: Rho ga bogʻliq 
va Rho ga bogʻliq boʻlmagan. 
Rho ga bogʻliq terminatsiyada RNK Rho faktor deb nomlanadigan 
oqsil uchun maxsus birikish nuqtasiga ega boʻladi. Rho faktor shu 
qismga birikadi va 
RNK boʻylab polimeraza tomon “sirgʻalib” chiqa 
boshlaydi. 
Rho ga 
bogʻliq terminatsiya. Terminator deb iRNKdagi Rho oqsili 
bogʻlanadigan qismni kodlovchi nukleotidlar ketma-ketligiga aytiladi. 
Bu transkripsiyaning 
toʻxtash nuqtasi hisoblanadi (chunki bu qism RNK 
polimerazani Rho faktori unga yetib olguncha 
toʻxtatib turadi). Rho 
iRNKdagi Rho 
bogʻlanadigan joyga bogʻlanib, RNK transkripti boʻylab 
5ʼ dan 3ʼ ga yoʻnalishida polimeraza joylashgan transkripsiya pufagi 
tomon harakatlanadi. Oqsil polimerazaga yetganda transkriptning 
ajralishiga va transkripsiya yakunlanishiga sabab 
boʻladi. 
Rho transkripsion pufakda polimerazaga yetgach, RNK transkript va 
DNK zanjirini bir-biridan uzadi, RNK ajraladi va transkripsiya 
yakunlanadi. Keyinroq DNKda aniqlangan, transkripsion stop nuqtasi 
deb nomlangan qism RNK polimerazani toʻxtatadi va Rho ning unga 
yetib olishiga sharoit yaratadi.4
4
start superscript, 4, end superscript 

---