1 Rustamjon O‘rinov

59 
22-variant 
1. Berilgan gaplarning qaysi birida ot turkumiga oid 
so‘z ajratilgan izohlovchi vazifasida kelgan? 
A) Mendan tashqari hamma majlisda qatnashdi. 
B) Do‘stimni, ya’ni Jasurni ko‘rgani bordim. 
C) O‘g‘lim, qo‘zichog‘im. orom olib uxlayapti. 
D) Bizning, o'quvchi yoshlarning, niyatlarimiz juda 
ko‘p. 
2. Qaysi qatordagi juftlik bir umumiy ma’noni ifodalay 
oladi? 
A) yaroqli-qurolli 
B) hiyla-nayrang 
C) ganj-boylik
D) a’yon-ravshan
3. Ham pul, ham suyuqlik o'lchovi uchun qo'llanuvchi 
hisob so‘z... 
A) chaqa
B) bochka 
C) miri
D) paqir
4. 1) Ovoz, asosan, odam va jonli narsalar tovushini 
ifodalash uchun qo‘llanadi; 2) Tovush odam va boshqa 
jonli narsalar ovozini, shuningdek, jonsiz 
predmetlarning urilishi, ishqalanishi va boshqa 
holatidan paydo bo‘lgan ovozni ifodalash uchun ham 
qo'llanadi; 3) Un faqat odam ovozini bildiradi va ovoz 
so‘ziga nisbatan juda kam qo‘llanadi; 4) Nido jonli va 
jonsiz narsalarning tovushini bildiradi, lekin tovush 
so‘ziga nisbatan kam qo‘llanadi; 5) Sado shevaga oid 
so‘z bo‘lib, badiiy adabiyotda, ayniqsa, poeziyada 
kishi ovozi ma’nosida qo‘llanadi; 6) Sas kitobiy.
Ushbu ma’nodosh so‘zlarga berilgan ta’riflarning 
nechtasi xato? 
A) 1 ta
B) 2 ta
C) 3 ta
D) 4 ta
5. «Yulduzni benarvon uradigan» iborasining ma’nosi 
to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang. 
A) o‘taketgan olg‘ir 
B) o'taketgan maqtanchoq 
C) o‘taketgan sho‘x 
D) o'taketgan qaysar 
6. Qaysi ko‘makchilar yordamida to‘ldiruvchini 
shakllantirish mumkin? 
A) bilan, uchun, haqida 
B) haqida, uchun, sari 
C) bilan, haqida, sayin 
D) bilan, haqida, sari
7. Rasmiy shaxslarning ommaviy axborot vositalari 
vakillari bilan rasmiy nuqtai nazar bildirish yoki 
muayyan masaladagi xulosalarni qisqacha bayon etish 
maqsadidagi uchrashuvi ma’nosini anglatuvhi 
o‘zlashma so‘zning birinchi tovushiga berilgan to‘g‘ri 
ta’rifni toping. 
A) lab, potlovchi, jarangli undosh 
B) til oldi, portlovchi, jarangli undosh 
C) til orqa, lablangan, quyi keng unli 
D) til oldi, lablanmagan, yuqori tor unli 
8. Men titrog‘imni bosolmasdim, yuragim o'ynab 
ketayotgan edi. Suhbatdoshim esa mening bu 
ahvolimga parvo ham qilmasdi, mudroq kayfiyat bilan 
o‘tirardi. Ushbu matndagi so'zlar imlosida necha 
o'rinda fonetik o‘»garish sodir bo'lgan?
A) 10
B) 12
C) 13
D) 11
9. Karimjon a’lo o‘qjsh va odobi bilan litseyda Katta 
hurmatga ega. U jamoat ishlarida ham faol qatnashadi. 
Ikkinchi gapni birinchi gapga mazmunan bog‘lab 
keluvchi vositani ayting. 
A) ohang 
B) bunday holat kuzatilmagan. 
C) Karimjon D) u 
10. Qaysi so‘zlarning ikkinchi bo‘g‘inida u yoziladi?
1) kul...shmoq; 2) yug...rmoq; 3) bur...lmoq; 4) 
ulg...rmoq.
A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3, 4 
C) 2, 4
D) 1, 2, 3 
11. Qaysi javobda aralash turdagi murakkab qo'shma 
gap keltirilgan? 
A) Xalq ertangi kuni yaxshiroq bo‘lishini istasa, 
birlashmog‘i, uyushmog‘i va haqiqat uchun 
kurashmog'i kerak 
B) Juda yaxshi, qalbi va ijodi Bobur ruhiga yaqin 
ijodkorlar ko‘p.
C) Xalq qaynaydi, derazalar orqali ichkariga bosib 
kirishni ko'zlaydi, lekin qurol yo'qligidan ikkilanib 
qoladi.
D) U qo‘l yuvdi, qiyig‘ini stolga yozdi, non sindirdi. 
12. Matn ichida alohida ta’kidlangan, ajratib 
ko‘rsatilgan so'zlardan keyin qavs ichida qanday tinish 
belgisi ishlatiladi?
A) so'roq 
B) nuqtali vergul 
C) ikki nuqta
D) undov
13. Ish kuchini yelga berma yerga ber jamg‘armani 
selga berma elga ber. 
Ushbu gapda qo‘llanishi kerak bo'lgan tinish belgilari 
nomi va tartibi qaysi javobda to‘g‘ri berilgan? 
A) vergul, vergul, vergul, undov 
B) vergul, vergul, undov 
C) tire, vergul, tire, undov 
D) vergul, nuqtali vergul, vergul, undov 
14. Orzung bor kuylashga, lekin qalbingdan
Tarqalar bir ma’yus va g'amgin sazo, 
Qo'yningda bir quchoq oq va nafis gul, 
Lekin ruhing to‘la motam va azo Ushbu she’riy parcha 
haqida berilgan nechta javob to‘g‘ri? 
1) gapda 5 ta kesim, 4 ta ega qatnashgan; 2) asosi 
shakldoshlik xususiyatiga ega 6 ta so‘z qatnashgan; 3) 
bir so'zning ma’nodoshi kukunsimon mahsulot nomi 
bilan shakldosh bo‘la oladi; 4) gapning markazi 
hisoblangan boiaklardan biri tovush o‘zgarishiga 
uchragan; 5) uyushiq bo'laklarning yopiq bo‘g‘ini 
tarkibida 5 o‘rinda jarangli, 6 o‘rinda jarangsiz undosh 
qatnashgan. 
A) 2 ta
B) 3 ta
C) 4 ta
D) 5 ta
15. Mikrobiologiyaning rivojlanishi tufayli sanoatda 
turli antibiotiklar, aminokislotalar, stearid gormonlar 
va enzimlar ishlab chiqarish imkoniyati tug‘ildi. 
Yuqorida berilgan matn qaysi uslubga xos?

---

60 
A) Ilmiy uslub
B) Rasmiy uslub 
C) Badiiy uslub 
D) Publitsistik uslub 
16. Oshar yeldin yelganda oting,
Quyosh yanglig’ jahonni tutti oting. Ushbu baytda 
ishtirok etgan o‘zaro shakldosh yetakchi morfemalar 
qaysi so‘z turkumlariga mansub? 
A) ot-fe’l; ot-fe’l 
B) fe’l-ot; ot-fe’l 
C) ot-fe’l; ot-ot 
D) ot-ot; ot-ot 
17. Noto‘g‘ri hukm ifodalangan qatorni toping. 
A) Qisqartmalar va ularga qo‘shiladigan qo'shimchalar 
qo‘shib yoziladi. 
B) Ikkinchi qismi turdosh ot bilan ifodalangan joy 
nomlari qo‘shib yoziladi. 
C) So‘roq va undov gaplar kuchli his-hayajon bilan 
aytilsa, ketma- ket xohlagancha bir xil belgi qo‘yilishi 
mumkin. 
D) Uyushiq bo'laklar guruhlanib, o‘zaro vergullar 
yordamida bir-biridan ajratilganda, har bir guruhni 
anglatuvchi so'zdan key in nuqtali vergul qo'yiladi.
18. Terakzorlar xushbichim, bog‘larda hamma yoq 
jim. Gapda ishtirok etgan so‘zlar qaysi so‘z 
turkumlariga oidligi haqidagi hukmni aniqlang. 
A) 2 ta ot, 2 ta sifat, 1 ta ravish 
B) 2 ta ot, 1 ta sifat, 2 ta olmosh 
C) 3 ta ot, 1 ta sifat, 1 ta olmosh, 1 ta ravish 
D) 2 ta ot, 1 ta sifat, 2 ta ravish
19. Tarkibida sof modal so‘z ishtirok etgan gapni 
toping. 
A) Ota-onam, avvalo, shu ishni boshlashdan ilgari men 
bilan maslahatlashishadi. 
B) Aftidan, G'ulomjon bu g‘alvalarni ataylab 
boshlagan. 
C) Onajonim, balki bir kun Men ham shoir bo‘larman. 
D) Men, shubhasiz, bu haqda do'stimga xabar 
beraman. 
20. Quyidagi qaysi so‘zlarda nuqtalar o'rnida chuqur til 
orqa undoshi yoziladi? 
1) ja...d; 2) da...lsiz; 3) a...loq; 4) mu...okama; 5) 
...ush; 6) a...oli.
A) 1, 4, 5, 6 В) 1, 3, 5, 6 
C) 2, 3
D) 1, 2, 4, 5 
21. Berilgan gapda tobe bog‘lanishli birikmalarning 
qaysi turlari mavjud?
Mehnat bilan topganing osonlikcha qo‘lga 
kiritganlaringdan azizroqdir. 
A) 1 ta bitishuv, 2 ta boshqaruv 
B) 1 ta bitishuv, 3 ta boshqaruv 
C) 2 ta bitishuv, 2 ta boshqaruv 
D) 3 ta bitishuv, 2 ta boshqaruv
22. Buyruq-xitob undovlari ishtirok etgan gapni 
toping. 
A) – Dod! – ichkaridan dodlagan ovoz eshitildi. 
B) Voy, shoshmang, diydorginasiga bir to‘yvolay. 
C) Bola samolyotini ko‘tarib «guv-v-v-v» deb 
hovlining u boshidan bu boshiga yugura berdi. 
D) Qur-ey! Qur-ey! Jimgina quloq soldi. «Ва» degan 
javob yo‘q. 
23. Asosida ikkita jarangli undosh o'rtasida keng unli 
qatnashgan yasama so'zni aniqlang. 
A) gulbeor
B) qarmoq 
C) borliq 
D) chopqir 
24. Respublikamiz maktablari o'quvchi hamda 
o‘qituvchilarini darsliklar va o‘quv qo'llanmalari bilan 
ta’minlashni ko'ngildagidek yo‘lga qo'yaylik. Ushbu 
gapda 2 ta munosabat shakliga ega bo'lgan so‘zlar 
qaysi gap bo'laklari vazifasini bajargan? 
A) 2 o‘rinda vositasiz to‘ldiruvchi 
B) 2 o'rinda qaratqich aniqlovchi, 2 o'rinda vositasiz 
to‘ldiruvchi 
C) 1 o'rinda qaratqich aniqlovchi, 2 o'rinda vositasiz 
to'ldiruvchi 
D) 2 o'rinda vositasiz to'ldiruvchi, 1 o'rinda kesim
25. Ahmad Yassaviyni «Turkiston mulkining shayx ul-
mashoyixi» deya ulug'lagan ijodkorni aniqlang. 
A) Husayniy
B) Alisher Navoiy 
C) Xondamir
D) Bobur
26. «Muzayyan» so'zi qanday ma’noni bildiradi? 
A) Tanlangan
B) Bezangan 
C) Terilgan 
D) Ajratilgan
27. Qaysi ijodkor ishqni bir vodiyga o'xshatadi va bu 
vodiyni oyoqda yurib emas, balki qalb bilan, qalbdagi 
yonish bilan o'zlikni yo'qotib o'tish mumkinligini 
aytadi? 
A) Munis
B) Ogahiy 
C) Mashrab
D) Navoiy
28. Muqimiyning «Sayohatnoma»sida qaysi joyning 
ko'chalari ko'ngil ochuvchi (dilkusho) ekanligi haqida 
aytib o'tilgan?
A) Qudash
B) Nursux 
C) Yayfan 
D) Vodil 
29. «Fuqaroda norozilik zo'raydi... Faqirlikka 
bo'ysunmaydi, qimmatchilikni Ollohdan ko'rmaydi. 
Bir ko'pi boylardan ko'radi. O'g'ri, muttaham, 
daydilarning soni yo'q. Yaxshiki, o'ris to'ralari, 
politsiyalar - ishbilarmon, hokimlikka usta odamlar. 
Ular goh qamchi bilan, goh qilich, goh to'pponcha va 
miltiqni ayamay ishlatib, xalqni bosib turishibdi. 
Bo‘lmasa, xudo ko‘rsatmasin, xalq allaqachon bosh 
ko'targan bo‘lardi...» Ushbu gaplar qaysi qahramoh 
tilidan aytilgan?
A) Boy (Behbudiyning «Padarkush» dramasidan) 
B) Akbarali mingboshi (Cho'lponning «Kecha va 
kunduz» romanidan) 
C) Olimxon ellikboshi (Oybekning «Qutlug’ qon» 
romanidan) 
D) Rahmonxo‘ja ellikboshi (G‘afur G'ulomning 
«Mening o‘g‘rigina bolam» hikoyasidan) 
30. «...unday yuvosh odam bormi? Hech nimaga 

---

61 
aralashmaydi, talashib tortishmaydi. Biroq ... qanday 
yuvosh, baquvvat yigit bo‘lmasin, yalqov, uyquni 
yaxshi ko‘radi». Ushbu ta’rif qaysi asar qahramoni 
haqida? 
A) «Me’mor», G'ovvos Muhammad 
B) «Qiyomat qarz», Haydarali 
C) «Chinor», Akbarali 
D) «Oq kema», Seydahmad 
31. Labing bag'rimni qon qildi, Ko'zimdin qon ravon 
qildi, Nechun holim yomon qildi,
Men ondin bir so‘rorim bor. Ushbu parchada “iyhom” 
san’ati qaysi so‘z orqali aks etgan? 
A) yomon
B) ravon 
C) so‘rorim
D) holim
32. N. Dumbadzening zamonaviy mavzudagi qaysi 
asarlarida insonlarning 
bir-biriga munosabatidagi odamiylik, oqibat singari 
fazilatlar ulug'langan? 
A) «Quyoshni ko‘ryapman», «Kukaracha» 
B) «Qishloq bolalari», «Abadiyat qonuni» 
C) «Oq bayroqlar», «Quyosh kechasi» 
D) «Men, buvim, Iliko va Illarion», «Abadiyat 
qonuni» 
33. 1) A.S. Pushkin, «Yevgeniy Onegin»; 2) M. 
Sholoxov, «Tinch oqar Don»; 3) «Sosunli Dovud», 
arman eposi; 4) S. Borodin, «Yeldirim Boyazid»; 5) 
M. Lermontov, «Maskarad»; 6) L. Bat, «Hayot 
bo‘stoni»; 7) Pushkin, «Bog‘chasaroy fontani».
Mirkarim Osim tarjimalarini to‘g‘ri toping. 
A) 1, 2, 5
В) 1, 4, 7 
С) 1, 2, 6
D) 2, 4, 6
34. Bildimki, oni dushmani makkorai ayyor, «Lo!» - 
tirnog‘i birla yuzini tirmalab o‘ttum. Ushbu baytda 
qo‘llangan she’riy san’atni aniqlang. 
A) kitobat 
B) tazod 
C) tardi aks D) tarse’ 
35. Muhammad Rizo Ogahiy qaysi g‘azalida yorning 
bo‘yi bilan yuzidek yaxlit go'zallikni tabiatdan topa 
olmay, bog‘dorchilikdagi «payvand» usulidan 
foydalanadi? 
A) «Sallamno» radifli g‘azalida
B) «Aylansun» radifli g‘azalida 
C) «Navro‘z» radifli g'azalida 
D) «Ustina» radifli g'azalida 
36. «Muazzam Sharqning ilm-u donishi, ma’naviyatini 
qancha ko‘p va xo‘b o‘zlashtirsak, fikrimiz shuncha 
ravshan, ruhimiz shuncha bardam bo'ladi.»
Yuqoridagi fikrlar qaysi adabiyotshunos olimga 
tegishli? 
A) Homil Yoqubov B) Ozod Sharafiddinov 
C) Naim Karimov 
D) Najmiddin Kornilov