1 Rustamjon O‘rinov

12-variant 
1. Shaxs otlari ega vazifasida kelmagan gapni 
belgilang.
A) Shayxontohurda baqqollar, sartaroshlar, zargarlar 
juda serob. 
B) Aravakash mo'mingina, muloyim, kamgap kishi. 
C) Shavkat eng oldin enasi bilan quchoqlashib, xayr-
xo‘shlashdi. 
D) Hoji buvi qo‘lidan kelgancha dori-darmon qildi, 
keyin oyim tuzaldi. 
2. So‘roq gaplar haqidagi barcha to‘g‘ri fikrlar 
ko'rsatilgan javobni belgilang.
1) so‘roq gap orqali darak gap ma’nosini ifodalash 
mumkin; 2) so‘roq yuklamalari orqali yasalgan so'roq 
gaplar o‘ziga muvofiq aniq javobni talab qiladi; 3) 
so‘roq gap orqali buyruq ma’nosini ifodalash mumkin; 
4) so'roq gapga his-hayajon ma’nosi qo‘shilib, uni 
undov gapga aylantirishi mumkin; 5) so‘roq 
olmoshlari orqali yasalgan so‘roq gaplar «ha» yoki 
«yo‘q» javobini talab qiladi; 6) so‘roq gaplar so‘roq 
olmoshlari, so‘roq yuklamalari, so'roq ohangi 
yordamida hosil qilinadi. 
A) 1, 2, 3, 4 В) 1, 2, 3, 6 С) 1, 3, 4, 5 D) 1, 3, 4, 6
3. Berilgan til birliklaridan nechtasi asos morfema 
holatida ham, so‘z va shakl yasash holatida ham kela 
oladi?
1) (-) don; 2) (-) xon; 3) (-) soz; 4) (-) xona; 5) (-) in; 
6) (-) lab; 7) (-) ov. 
A) 2 ta
B) 3 ta
C) 4 ta
D) 5ta 
4. Zidlov munosabati ifodalangan bog‘langan qo‘shma 
gapni toping. 
A) Uydagilar xursand edi, ammo bu xursandchilik 
unga tatimadi. 
B) Burgut yalqovgina, lekin viqor bilan qanotlarini 
yoyib uchib ketdi. 
C) Na hamdard kishisi bor, na ovuntiradigan 
mashg‘uloti. 
D) Kuz tushdi, tog’ cho‘qqilarini qor bosdi. 
5. Olti oykim, she’r yozmayman, yuragim zada,
Olti oykim, o‘zgalarga tilayman omad.
Olti oykim, do‘stlarim ham pana-panada
Iste’dodim so‘nganidan qilar karomat.
Berilgan she’riy parchada chiqish kelishigi 
qo'shimchasi qaysi vositalar bilan ma’nodoshlik hosil 
qilishi mumkin?
1) tushum kelishigi qo'shimchasi; 2) haqida 
ko'makchisi; 3) o‘rin- payt kelishigi qo‘shimchasi; 4) 
kabi ko'makchisi. 
A) 2, 3
B) 3, 4
С) 1, 4
D) 1, 2
6. Istiqlol tufayli chekka qishloqlarda arzigulik 
korxonalar yaratildi. 
Berilgan gapda nechtsf tobe bog‘lanish mavjud? 
A) 5 ta
B) 7 ta
C) 6 ta
D) 8 ta 
7. Undov qatnashgan qaysi gapda undalma ham 

---

33 
qatnashgan? 
(Xo‘sh, ishlar yaxshimi? - so‘radi Mirsidiq aravacha 
yonida bitta-bitta odim bosib borishar ekan.)
A) Faryodim, fig'onim butun bir jahon, 
B) Ey muhtaram shoir, izladim, keldim. 
C) Dastlab ular Umidjonni ko'rganda pisandsiz: «Е, bu 
mishiqi bola-ku», - deyishar, biroq uning ertaklarini 
eshitgach: «Yo‘q, bu bola emas, dunyo ko‘rgan chol 
ekan», - deya tan berib ketisharkan. 
D) Voy, shoshmang, diydorginasiga bir to‘yvolay. 
8. Berilgan gapda teng munosabatdagi bo‘laklar qaysi 
bo‘lak vazifasida kelgan va qaysi bo‘lakka bevosita 
tobelangan? Navoiy, Bedil, Fuzuliy baytlarini tahlil 
qilish kerak. 
A) ega; kesimga 
B) ega; aniqlovchiga 
C) aniqlovchi; to‘ldiruvchiga D) to‘ldiruvchi; kesimga
9. Qani, oldimga tushib ko‘rchi! Ushbu jumla 
mazmuniga ko‘ra qanday gap? 
A) darak gap
B) buyruq gap 
C) so'roq gap
D) ritorik so'roq gap 
10. Quyidagi qaysi gaplarda yordamchi so‘z orqali 
ma’nosi kuchaytirilib, ta’kidlangan ega qatnashgan?
1) Sen ham men kabi rohatda yashasang bo'lmaydimi?
2) Menda na bol tayyorlamoq mashaqqati va na uya 
solmoq kulfati bor. 3) Faqat daraxtlar, ariqlar, 
ko'priklargina tanish. 4) Vatan himoyasi yo'lida jon 
fido etgan o‘g‘lonlarimizning onalari ham mardonalik 
bilan istiqlolga erishish uchun ko'ksini qalqon qilgan 
farzandlari haqida faxrlanib gapirdi. 
A) 1, 3
В) 1, 2, 4 
С) 1, 2, 3, 4 D) 1, 4
11. Quyidagi qaysi gapda yuklama bog'lovchi 
vazifasida kelgan? 
A) otada na rnehr, na sehr qolmadi. 
B) o'rtada bo'lsin deb qadr ham izzat... 
C) hatto it urishsa zirqirar qalbim. 
D) buyuk bir aqlni bergan-ku, ammo...
12. Ishlab chiqarilayotgan mahsulot turlarini 
ko‘paytirish, kengaytirish ma’nosini ifodalovchi 
tilimizda yangi paydo bo‘lgan so‘zni toping.
A) strategiya
B) diversifikatsiya 
C) investitsiya D) modernizatsiya
13. Bilim mehnat bilan, tilak g‘ayrat bilan go‘zal. 
Ushbu gapdagi yasama so‘zlar tarkibidagi unlilar 
haqida noto‘g‘ri hukmni aniqlang. 
A) yuqori tor lablanmagan unlilar soni 2 ta 
B) 1 ta lablanmagan unli ko‘makchi morfemada 
qo‘llangan 
C) ikki xil lablanmagan unli qatnashgan 
D) yuqori tor lablanmagan unlilar soni 3 ta
14. Otning o'zgaruvchan belgisini bildiruvchi 
otlashgan so‘z...
A) o‘ylamog‘ining B) kulmog‘ining 
C) kulishlaringni 
D) gapirganlarga
15. Chaqimchining tilidan ilon zahar oladi.
Ushbu gapda qanday munosabatli so‘z birikmalari 
qo’llangan? 
A) 1 ta moslashuv, 2 ta boshqaruv, 1 ta bitishuv 
B) 1 ta moslashuv, 1 ta boshqaruv, 1 ta bitishuv 
C) 1 ta moslashuv, 1 ta boshqaruv 
D) 1 ta moslashuv, 2 ta boshqaruv
16. «xususiyat sifati+nutq fe’li»qolipidagi birikma ...
A) qattiq qichqirmoq
B) egri kesmoq 
C) jo'rttaga eslamoq
D) kuchli fikrlamoq
17. Matn tarkibidagi gaplarni bog'lovchi vositalarni 
belgilang:
1) bog'lovchilar; 2) bog‘lovchi vazifasidagi ayrim 
so‘zlar; 3) takroriy bo‘laklar; 4) olmoshlar; 5) 
sinonimlar; 6) ohang; 7) tartib. 
A) 1, 2, 3, 4, 5
B) 1, 2, 3, 4 
C) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
D) 1, 3, 6, 7
18. Quyida berilgan ish yuritish hujjatlaridan qaysilari 
qoilanish doirasi, maqsadi va vazifalariga ko‘ra 
farmoyish hujjatlari sanaladi?
1) buyruq; 2) yo'riqnoma; 3) ko'rsatma; 4) nizom; 5) 
shartnoma.
A) 1, 3
B) 2, 3, 5 
C) 2, 4, 5 
D) 1, 3, 4
19. Gap bo‘laklarining joylashuvi - me’yoriy. Ushbu 
tahlil sodda gap tahlilining qaysi turiga mansub?
A) Gapda so'zlarning bog‘lanishi bo‘yicha tahlil 
B) Gap qurilishi bo‘yicha tahlil 
C) Gap bo‘laklarini aniqlash bo‘yicha tahlil 
D) Gapning ifoda maqsadiga ko‘ra turi bo'yicha tahlil
20. Qaysi qatorda so‘z qo‘llash bilan bog‘liq xatoga 
yo‘l qo‘yilgan? 
A) Kampir bolalarga bir qismdan mayiz ulashdi. 
B) Lahm go‘shtlarni ajratib oldi va rastaga terib sota 
boshladi. 
C) Bola ikki yoshligidan ravon gapira boshladi. 
D) Mashina dovon tepasiga ko'tarildi. 
21. Qaysi qatordagi gapda buyruq-istak mayli 
qo‘shimchasi faqat qo'shma fe’llarga ^ qo‘shilgan?
A) Kun bo‘yi g'aflat bosib uxlama, sergak bo‘l 
B) Do'stlar, ishonch bilan kutingiz bizni, hech qachon 
bizlardan umid uzmangiz 
C) Qo‘lingni ochiq tutgin, boshingni g‘oz tut 
D) Uyga javob beraylik, o'n besh- yigirma kunga borib 
kelsin 
22. Ilm ikki xil bo‘ladi biri qalbdagi ilm ikkinchisi 
tildagi ilm. Ushbu gapda tushirib qoldirilgan tinish 
belgilarini aniqlang.
A) 2 o‘rinda vergul B) 2 o‘rinda vergul, 2 o‘rinda 
tire 
C) 1 o'rinda ikki nuqta, 2 o'rinda vergul 
D) 1 o'rinda ikki nuqta, 1 o'rinda vergul, 2 o'rinda tire
23. Qaysi qatordagi takroriy sifat tarkibi sifatdan iborat 
emas? 
A) Yirik-yirik tomchilar yer-u ko'kni savalay ketdi. 
B) To'p-to'p daraxtlar tag'in lipillab orqada qolib ketdi. 

---

34 
C) Ko'chani sho'x-sho'x bolalar to'ldirib o'tishdi.
D) Sayyohlar chaqqon-chaqqon harakatlar bilan qirga 
ko'tarila boshlashdi. 
24. Tarkibida tor va keng unlilar yonma-yon kelgan 
so'zlarni belgilang. 
1) muallim; 2) maorif; 3) xushmuomala; 4) qanoat; 5) 
saodat; 6) sharoit.
A) 1, 2, 3
B) 2, 4, 6 
С) 1, 3, 5
D) 1, 3, 6 
25. 1) «Orzu va qasos»; 2) «Mehrol»; 3) «Shinelli 
yillar daftari»; 4) «Farzand»; 5) «So'lmas chechaklar»; 
6) «Ona va farzand»; 7) «Jamila»; 8) «Raymonda»; 9) 
«Uch qiz afsonasi»; 10) «Guldursun»; 11) «Qora va oq 
aravacha haqida ertak»; 12) «Mardlik afsonasi». 
Yuqoridagi asarlardan Shuhratning balladalarini 
aniqlang.
A) 1, 2, 3, 4, 5
B) 1, 3, 5, 7, 9, 11 
C) 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 
D) 8, 9, 10, 11, 12
26. Aktyor sifatida ko'proq qirollarning rollarini 
o'ynagan mashhur dramaturg kim? 
A) Haynrix Hayne 
B) Vilyam Shekspir 
C) Robindranat Thokur 
D) Aleksandr Pushkin
27. Oy yorning oldida bir habashiy qul ekanligi, agar 
tonsa oyning yuzidagi dog'i bunga nishon ekanligi 
Sakkokiyning qaysi g'azalida keltirilgan?
A) «Ey gul... » 
B) «Kim ermas ul oy 
mubtalosi» 
C) «Sentek jahonda...» 
D) «Unutma» 
28. «Во’l», «Muncha ko‘p», «Ajab zamona» kabi 
satirik she’rlar muallifi kim?
A) So‘fizoda
B) Turdi Farog'iy 
C) Zavqiy 
D) Muqimiy 
29. Yaxshilikka yomonlik qilgan kishining xudoning 
qahriga yo'liqishi Ezopning qaysi masalida uchraydi?
A) «Eshak bilan baqalar» 
B) «Ustiga tuz yuklangan eshak» 
C) «Kiyik bilan tokzor» 
D) «Bo‘ri bilan laylak» 
30. Tafsilotlarni bayon qilishga asoslangan bo'lib, unda 
epik va lirik xususiyatlar aralashib ketadi. Tasvirga 
muallif bemalol aralashadi, o‘z tuyg‘ularini erkin ifoda 
etadi. 
Gap qaysi janr haqida ketmoqda? 
A) kitobiy doston 
B) nasriy she’r 
C) she’riy roman 
D) doston
31. Usmon Nosirning:
«Sen ey, sen - o'ynoqi dilbar, Zafardan izla yoringni» 
misralarida kimga yoki nimaga murojaat qilinadi?
A) Ko'zga 
B) Sevimli yorga 
C) Yurakka 
D) Tengdoshlariga
32. Qaysi ijodkor masnaviy shaklida yozilgan 
«Doshhovli» tasviri» asari muallifidir? 
A) Ogahiy 
B) Munis 
C) Komil Xorazmiy D) Muhammad Rahimxon Feruz
33. Qaysi javobda Xayriddin Salohning she’riy 
to'plamlari berilgan? 
A) «Sarvinoz», «Ishqim va rashkim», «Izlar va hislar» 
B) «Oltin yaproqlar», «Toshkent bilan suhbat», 
«Laylo» 
C) «Chashma», «Izlar va hislar», «Ikkinchi imtihon» 
D) «Farg‘ona», «Yangroq hayot», «Sizni izlayman» 
34. «Siyovush qissasi» (Firdavsiy »Shohnoma») va 
«Ona tilim» (R. Hamzatov) asarlarini bog‘lab turuvchi 
badiiy tasvir usuli qaysi qatorda to‘g‘ri ko'rsatilgan? 
A) bu asarlarni bog‘lab turuvchi xususiyat mavjud 
emas 
B) bir xil she’riy vaznda yozilgan 
C) tasvirlashda tushdan badiiy unsur sifatida 
foydalanilgan 
D) bir xil adabiy janrga mansub 
35. «Qorning to‘q esa, arpa noni yaxshi ko‘rinmas,
Gar och ersang, oy qursi kabi xo‘p erur va sof.
A’rof behisht o‘lg‘usidur do‘zax eliga,
Jannat eliga bo‘lg‘usi do‘zax vale a’rof». Ushbu qit’a 
Sa’diyning qaysi hikoyatiga xulosa sifatida keltiriladi?
A) Daryo ko‘rmagan qul haqidagi hikoyatiga 
B) Asirlikdan qutulib, yomon xotin qo‘liga tushgan 
kishi haqidagi hikoyatiga 
C) Hayit kuni adashib qolgan bola haqidagi hikoyatiga 
D) Bo'zdan libos kiyib yuruvchi podsho haqidagi 
hikoyatiga
36. Adabiy manbalarda keltirilgan «Xara tog‘i ustida, 
Xarati cho‘qqisida» yashovchi 
obraz kim?
A) Ko‘k tangri («Shajarayi turk») 
B) Suqroti hakim («Farhod va Shirin») 
C) Axura Mazda («Avesto»)
D) Mitra («Avesto»)

---