10-mаvzu: tijorаt bаnklаri vа ulаrning funktsiyalаri. Reja: Tijorat banklaring tashkiliy tuzilishi. Tijorat banklarining passiv operatsiyalari

3-jadval
O’zbekiston tijorat banklari kapitalga o’rnatilgan
minimal talab darajasi va dunamikasi

Joriy etilgan sana	Tijorat banklari uchun	Chet el kapitali ishtirokida ochilayotgan baklar uchun	Xususiy banklar uchun
01.01.1998 y.	1,5 mln. AQSH doll. ekvivalent.	5 mln. AQSH doll. ekvivalent.	0,3 mln. AQSH doll. ekvivalent.
01.01.2000 y.	2,5 mln.	5,0 mln.	0,3 mln.
01.01.1999 y.	2,5 mln.	5,0 mln.	1,25 mln.
01.01.2005 y.	5,0 mln.	5,0 mln.	2,5 mln.
01.01.2008 y.	5,0 mln.yevro ekvivalent.	5,0 mln.yevro ekvivalent..	2,5 mln.yevro ekvivalent.
01.01.2011 y.	10,0 mln.	5,0 mln.	5,0 mln.
01.01.2019 y.	100 mlrd.so’m	100 mlrd.so’m	100 mlrd.so’m

Tijorat banklari kapitalining minimal miqdoriga qoʼyilgan talab 2007 yil

31 dekabrgacha АQSh dollari ekvivalentida amalga oshirilgan boʼlsa, 2008 yil
1 yanvardan boshlab yevro ekvivalentida jamgʼarilishi joriy etildi. Taʼkidlash joizki, tijorat banklari oʼz faoliyatini dastlab boshlayotgan davrda kapitalning minimal miqdorini shakllantirilishi zarur boʼladi. Tijorat banklari Markaziy bankdan litsenziya olib, faoliyatini boshlagandan soʼng esa kapitalning ushbu minimal miqdorini doimiy ravishda oshirib borishlari lozim boʼladi, kapitalni oshirishning asosiy mezoni sifatida ularning riskka tortilgan aktivlari hisoblanadi. Hozirgi paytda ushbu daraja umumiy kapitalga nisbatan 0,1 koeffitsientda, asosiy kapitalga nisbatan esa 0,05 koeffitsientda boʼlishi talab etiladi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida tijorat banklari aktsiyador mulkchilik shaklida tashkil etiladi. Bu borada 1998 yil 2 oktyabrda Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining “Аktsiyadorlik – tijorat banklari faoliyatini takomillashtirish chora – tadbirlari toʼgʼrisida” Farmoni qabul qilindi. Ushbu farmonga koʼra, tijorat banklarini boshqarishda aktsiyadorlarning va bank Kengashlarining roli oshirildi. Quyidagi rasmda tijorat banklari tashkiliy tuzilishining namunaviy koʼrinishi keltirilgan.