10-Mavzu: Tok o‘simlikning biologiyasining asoslari. Reja: Ildiz va ildiz tizimi 2
-rasm. Tok novdasining o‘zagi va diafragmasi
Download 0.73 Mb. Pdf ko'rish
|
MEVACHILIK 10-Mavzu
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3.To‘pgul va gullar
|
9-rasm. Tok novdasining o‘zagi va diafragmasi:
a jingalaksiz bo‘g‘imdagi to‘liqsiz diafragma; b jingalakli bo‘g‘imdagi to‘liq diafragma. Diafragma kraxmalga boy qalin yog‘ochlangan po‘stli parenxima g‘ujayralaridan tuzilgan. Diafragmaning tirik g‘u-jayralari o‘zakning o‘lik g‘ujayralaridan ajralib turadi. Ko‘zga borib po‘kaklashgan kambiy halqasi hosil bo‘lib, u birlamchi po‘stni ikkilamchi floemadan ajratib turadi. So‘ngra po‘st qurib po‘stloq hosil bo‘ladi va u bo‘ylamasiga ajraladigan holatga keladi. 3.To‘pgul va gullar To‘pgul murakkab shingil va ro‘vak shaklida, gullar joylashgan yashil novdaning bir qismi bœlib gul g‘unchalar bilan yakunlanadi. Uning shakli bo‘lajak uzum boshining shakliga o‘xshash bo‘ladi. Katta - kichikligi o‘qining shoxlanishi, gullarning miqdori, uzum navi va shakllanish sharoitlariga bog‘liq. To‘pgul o‘tgan yilgi qishlovchi kurtaklarda hosil bo‘lib, kelgusi yil bahorda kurtaklar yozilguncha boshlang‘ich murtak holida bo‘ladi. Hajmi kichik bo‘lgan to‘pgullarda gullar soni kam (100 tagacha), kattalarida esa ko‘p (7002000 va undan ko‘p) bo‘ladi.To‘pgullar ba’zan beso‘naqay (anormal) rivojlanishi mumkin. Bu fan tilida fassiatsiya deyiladi. Bunda to‘pgul o‘qlari cho‘ziq, keng, yassi shakl olib, gul shonacha (g‘uncha)lari, gulbandlari qisqa bo‘ladi. Tok gullari mayda, sariq-yashilsimon, ko‘rimsiz. Ingichka gulbandi yordamida to‘pgul o‘qiga birlashgan. g‘ujumlar tugilgach, gulbandi mevabandga aylanadi. Madaniy, ya’ni ekiladigan tok navlari aksariyat qismining gullari ikki (qo‘sh) jinsli. Nimrang, Kattaqo‘r-g‘on, Charos, Tavkvyeri, Daroyi, Echkimar kabi ayrim navlarning gullari esa funksional urg‘ochi. Bunday navlar, albatta gullari ikki jinsli (changlovchi) navlar bilan qo‘shib ekilishi lozim. Funksional urg‘ochi gulli navlarning changlari naslsiz (styerill). Agar bunday gulli navlar gulli ikki jinsli navlarning gullari bilan changlanmasa yoki meva tugilmaydi va yoki mayda Download 0.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|