11 – Мавзу Фалсафа категориялари


Download 56.93 Kb.
bet6/10
Sana17.06.2023
Hajmi56.93 Kb.
#1528531
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
6-mavzu. Фалсафий категориялар

АЛОҲИДАЛИК,
  • УМУМИЙЛИК
  • ВА
  • ХУСУСИЙЛИК
    • Нарса ва ҳодисалар, уларнинг бир-бирига ўхшаш ва фарқ
    • қилувчи томонларини, оламга хос муносабат ва алоқадор-
    • ликни, олам тараққиётининг хусусияти, унинг макон ва
    • замондаги мавжудлик шаклларига, ҳар бир нарса ёки
    • ҳодисанинг айрим белгилари ҳамда ўзаро бирликни
    • ифодаловчи умумий жиҳатларини ифодалайди.
    • «Алоҳидалик» категорияси оламдаги нарса, воқеа ва
    • жараёнларга хос бўлган аниқ, ягона, такрорланмай-
    • диган белгилар хамда хусусиятларни акс эттиради.
    • «Умумийлик» категорияси нарса, ҳодиса, жараёнларга
    • хос асосий, доимий такрорланадиган белгилар ва
    • хусусиятлар йигиндисини билдиради.
    • Алоҳидалик ва умумийликни богловчи ҳалқа хусусий-
    • ликдир. У алоҳидалик ва умумийликнинг ўзаро алоқа-
    • дорлиги билан боглиқ мазмунини англатади.
    • Масалан: водород — алоҳидалик, газ — хусу-
    • сийлик, химиявий элемент — умумийликни ифода-
    • лайди. Алоҳидалик, хусусийлик, умумийлик ўртаси-
    • даги муносабат диалектик характерга эга бўлиб,
    • уларнинг тафовути нисбийдир.
    • М
    • О
    • Ҳ
    • И
    • Я
    • Т
    • В
    • А
    • Ҳ
    • О
    • Д
    • И
    • С
    • А
    • Оламдаги нарса, ҳодиса, жараёнларнинг ички, муҳим жиҳатлари
    • ҳамда юзаки, ташқи томонларини ифодалайдиган фалсафий
    • категориялардир.
    • Моҳият нарса, буюм, жараёнларнинг ички, муҳим,
    • асосий, зарурий, барқарор алоқалари, томонлари
    • муносабатларининг йигиндисини англатади
    • Ҳодиса эса моҳиятнинг ташқи ифодаси, намоён
    • бўлиши, нарса ва жараёнларнинг юзаки, нисбатан
    • ўзгарувчан томонларини билдиради.
    • Зеро, оламда якка ҳужайрали тирик организмлардан
    • тортиб, инсонгача бўлган қанчадан-қанча шакллар
    • (ҳодисалар) борки, уларни бир қарашда пайқаш мумкин
    • бўлмаган ички умумий томони, барчасига хос модда
    • алмашинуви (моҳияти) мавжуд.
    • Фалсафада моҳият ва ҳодиса масаласига турлича, идеалис-
    • тик, материалистик ва метафизик қарашлар мавжуд. Жум-
    • ладан, олам, унинг ҳодисалари турли гоялар ёки сезгилар
    • йиғиндисидан иборат, деб талқин этувчилар наздида моҳият
    • ва ҳодиса объектив характерга эга эмас.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling