11-mavzu. O‘rta yuradigan va tez yuradigan markazdan qochma tegirmonlar

Valikli o‘rta yuradigan tegirmon

Valikli o‘rta yuradigan tegirmonlarda (1–rasm) materialning maydalanishi yanchib tashlash va likop (1) va valiklari (2) aylanishlari o‘rtasida qisman ishqalanib yeyilishi bilan amalga oshiriladi.

Valiklar richaglarga (3, vosita) qotirilgan qo‘zg‘almas o‘qda o‘tiradi va prujinaning (4) likoplari aylanishida siqila-di. Prujinaning bosimi tegir-mon o‘lchamidan bog‘liqlikda g‘ildiraklarda 2,0 dan 500 Kn gacha tebranadi. Valiklar likoplarining aylanishida ishqalanish hisobidan aylanish harakatiga keltiriladi, bunda likopga beriladigan material valiklar va ular orasida tortiladi va maydalanadi. Valiklar soni odatda ikkiga teng deb qabul qilinadi. Likopning aylanish tezligi 3 m/sek. Valik diametri likoplar diametridan 0,7 atrofida, eni esa likop diametrining 0,2 tengligida tashkil etadi.


1–rasm. Valikli o‘rta yuradigan tegirmon.

Salt yurishida valiklar va likoplar o‘rtasida taxminan 1,25 mm tirchish mavjud. Ishchi yurishida materialning qatlami hisobidan likopda yotgan valiklar (g‘ildiraklar) materialga zarur bosimni yaratgan holda bir qancha sal ko‘tariladi.

Maydalangan material xalqali tuynuk (5) orqali kirayotgan havo oqimi yoki issiq gazlar bilan ushlab qolinadi va tegirmon ustida montaj qilingan separator ustiga olib chiqiladi. Separatorda cho‘kkan materialning yirik zarralari batamom tuyilish uchun tegirmonga yana qaytadi. Reduktor (6) orqali elektrodvigateldan likop harakatga keltiriladi.

Valikli va sharli o‘rta yuradigan tegirmonlarni sharli barabanli tegirmonlar bilan taqqoslaganda o‘rta va kichik mustahkamlikdagi materiallarni tuyilishida ko‘proq samaralidir. Ko‘mirni kukunlashda solishtirma energiya sarfi 1 t ga 13–18 kvt·s tashkil etadi, ya’ni taxminan sharli barabanli tegirmonlarga qaraganda 2 marta past.

Valikli tegirmonlar valiklar diametri (o‘rtacha) 0,48 dan 1,2 m gacha va valiklar uzunligiga nisbatan 0,125 dan 0,315 m gacha bo‘lganda likopning

diametri 0,65 dan 1,7 m gacha tayyorlanadi; likopning aylanishlar soni keltirilgan o‘lchamlarga nisbatan 1,5 dan 0,75 ayl/sek gacha. Valiklar bosimi 45 dan 450 Kn gacha. Elektrodvigatel quvvati 20 dan 240 kvt gacha, o‘rtacha mustahkamlikdagi materiallarni tuyilishida va 008 raqamli elakda 10% qoldiq qolishida tegirmonning ishlab chiqarish samaradorligi tegirmonning o‘lchamidan bog‘liqlikda 1,6 dan 22 t/s gacha bo‘ladi.