Qatar arası islenetug’ın sistema. Egislik maydanlarının’ ko’pshiligin qatar arası islenetug’ın intensiv eginler (g’awasha, ma’kke, la’blebi, ayg’abag’ar) iyeleydi. Ekinshi egis ha’m aralıq eginler qollanıladı. Topıraq o’nimdarlıg’ı organikalıq to’gin beriw ha’m ko’p jıllıq ot sho’plik eginlerdi egiw arqalı arttırıladı.
Paxtashılıq xojalıqlarda suwg’arılatug’ın diyqanshılıq sisteması. Paxta jetistiriwshi fermer xojalıqlarında tiykarg’ı eginnen basqa masaqlı da’n eginleri, ma’kke, jon’ıshqa ha’m basqa sobıqlı da’n eginleri egiledi.
Paxtashılıq zonasında diyqanshılıq sistemasının’ tiykarg’ı wazıypası barlıq awıl xojalıq eginlerinen joqarı zu’ra’a’t alıw ushın topıraq o’nimdarlıg’ın arttırıw ha’m suwg’arılatug’ın jerlerden o’nimli paydalanıw bolıp esaplanadı.
Diyqanshılıq sistemasının’ suwg’arıwdan basqa tiykarg’ı a’hmiyetli bo’limlerinen biri g’awasha-jon’ıshqa almaslap egiwi. Suwg’arıw ha’m almaslap egiw menen birge to’ginlew ha’m topıraqtı shorlanıwdan, suw eroziyasınan, al eginlerdi jabayı o’simliklerden, keselliklerden ha’m zıyankeslerden saqlaw ushın qollanıladı.
O’zbekstan Respublikasının’ ishinde bir-birinen o’zgeshelenetug’ın topıraq klimat zonaları bar. Mısalı, Qashqadar`ya-Surxandar`ya zonasın Fergana oypatı menen, yamasa Tashkent-Sırdar`ya zonasın Samarqand penen, Qaraqalpaqstan-Xorezm zonasın, Buxara-Nawayı menen ten’dey dep aytıwg’a bolmaydı. Bul zonalar bir birinen topıraq o’nimdarlıg’ı, shorlanıwı ha’m hawa rayı menen o’zgeshelenedi. Sonın’ ushın bul jerlerde ha’r bir zonanın’ o’zine ta’n diyqanshılıq sisteması, sonın’ ishinde almaslap egiw, topıraqqa islew beriw sistemaları bolıwı kerek. Bunday bolmasa diyqanshılıq sistemalarının’ na’tiyjeligi bolmaydı.
23. Diyqanıshılıq sistemalarının’ tariyxıy rawajlanıw sxeması.
Do'stlaringiz bilan baham: |
